Pajęczaki

Czwartek, 18 stycznia 2024 (16:02) Aktualizacja Wtorek, 23 kwietnia 2024 (12:02)

Pajęczaki (Arachnida) to gromada stawonogów, która obejmuje ponad 110 tysięcy gatunków. W Polsce występuje około 800 gatunków pajęczaków.

Pajęczaki Rośliny i zwierzęta - najważniejsze informacje — Zaleszczotek jest nazywany niekiedy molem książkowym. To jeden z pajęczaków żyjących w Polsce. /Adam Opioła /Wikimedia

Pajęczaki - najważniejsze informacje

Gromada:

pajęczaki
Typ:

stawonogi
Królestwo:

zwierzęta

Co to są pajęczaki?

Te stawonogi głównie zamieszkują lądy, natomiast są także rodziny przystosowane do życia w zbiornikach słodko- i słonowodnych.

Pajęczaki można podzielić na:

pająki,
skorpiony,
tępoodwłokowce,
mechowce,
żukowce,
kosarze,
zaleszczotki,
roztocze,
kleszcze.

Pajęczaki żyją w różnych środowiskach: na pustyni, w szczelinach skalnych, ściółce leśnej, w roślinach.

W Polsce występuje ponad 800 gatunków pajęczaków (głównie pająków, zaleszczotek, kosarzy, roztoczy i kleszczy).

Pajęczaki – tryb życia i zachowanie

Ze względu na dużą różnorodność gatunków pajęczaków należy mieć na uwadze, że wykazują one odmienne zachowania. Jednak w większości są to zwierzęta drapieżne, które chętnie polują na owady. W tej gromadzie można zaobserwować także kanibalizm, np. wiele samic zjada samca po kopulacji. Niektóre gatunki pajęczaków odżywiają się pasożytniczo na zwierzętach i roślinach – taki sposób żerowania wybierają np. kleszcz czy mechowiec.

Zwykle zwierzęta z tej gromady prowadzą nocny tryb życia, gdyż ich oczy są wrażliwe, a jasne światło może powodować ból. Dlatego zazwyczaj chronią się w szczelinach, zaroślach czy mocno zaciemnionych miejscach. Co ciekawe, wiele pajęczaków lubi zamieszkiwać ludzkie domostwa, doskonałym przykładem będzie najliczniejszy w Polsce pająk – kątnik domowy.

Pajęczaki zajmują się swoimi młodymi, karmią je i chronią. Natomiast rozród występuje – w zależności od gatunku – jajorodnie lub żyworodnie.

Pajęczaki – anatomia

Większość pajęczaków ma szkielet zewnętrzny w postaci chitynowego oskórka, który może być cyklicznie zrzucany. Ciało tych stawonogów dzieli na głowotułów i odwłok – segmentowany lub szypułowaty. Pajęczaki mają 6 par odnóży, które pełnią różne funkcje:

szczękoczułki są używane przy żerowaniu i obronie,
nogogłaszczki lub szczypce – pełnią funkcje przy odżywianiu, nawigacji i rozrodzie,
odnóża kroczne – pozwalają na poruszanie się.

Ciekawostką jest, że jad może się pojawić zarówno w szczękoczułkach, nogogłaszczkach, jak i w odwłoku. Część pajęczaków ma kądziołki przędne, które pozwalają na wytwarzanie i budowę sieci.

U tych zwierząt można zaobserwować dymorfizm płciowy. Samice zwykle są większe i bardziej agresywne. Dochodzi także do zjawiska kanibalizmu płciowego. Wielkość pajęczaków jest silnie zróżnicowana – są gatunki, które nie osiągają 1 mm rozpiętości lub są zbyt małe, aby ludzkie oko je zobaczyło – to np. roztocza. Istnieją też osobniki duże, których odnóża mierzą nawet 20 cm.

Ochrona i zagrożenia dla pajęczaków

W Polsce niektóre gatunki pajęczaków są objęte ścisłą ochroną:

gryziel zachodni,
gryziel stepowy,
gryziel tapetnik,
strojniś nadobny,
Agroeca dentigera,
Lepthyphantes pulcher.

Ponadto wyróżnia się gatunki objęte ochroną częściową. To np. poskocz krasny czy zaleszczotek Neobisium polonicum.

Do naturalnych wrogów pajęczaków należą przede wszystkim ludzie. Człowiek swoją działalnością odbiera środowisko do życia tym stawonogom. Ponadto na pajęczaki polują jaszczurki, ptaki drapieżne, żaby i węże.

Ciekawostki o pajęczakach

Czy są jadowite pajęczaki w Polsce?

W Polsce istnieje wiele jadowitych gatunków pajęczaków, natomiast nie są one groźne dla życia człowieka.

Jak długo pajęczaki mogą przeżyć bez pożywienia?

Skorpiony mają zdolność przeżycia nawet 12 miesięcy bez pożywienia.

Więcej na temat Pajęczaki

Bezkręgowce

Pajęczaki - Wiadomości

Wielki jadowity skorpion odkryty w Chinach. Takiego drapieżnika nie było

Poniedziałek, 10 marca (18:00)

Był tak duży, że mógł dopaść i pożreć nawet małe kręgowce jak jaszczurki, płazy, nieduże ssaki. Nowy skorpion nazwany Jeholia longchengi, który został znaleziony w Chinach, w epoce kredy...
Kleszcze nienawidzą tej rośliny. Koniecznie posadź ją w ogrodzie

Czwartek, 6 marca (14:31)

Marzec to początek prac ogrodniczych i pierwszych wysiewów. Warto posadzić jedną roślinę - nie dość, że bosko pachnie, to jeszcze odstrasza pajęczaki, w tym kleszcze. Nie jest to żaden...
Pająki wyszły z wody. Wywróciły wszystko do góry nogami

Niedziela, 23 lutego (06:00)

Nasze wyobrażenia są mniej więcej takie - oto w jednym, bardzo konkretnym momencie z wody wyłania się zwierzę. To przodek późniejszych lądowych stawonogów, początek życia na lądzie. Od...

Reklama

Pająki stają się coraz większe. To skutek globalnego ocieplenia

Piątek, 3 stycznia (11:33)

Arktyka nie jest miejscem wolnym od pająków. Wiele gatunków tych drapieżnych bezkręgowców żyje także tutaj i to one są świetnym materiałem do obserwacji, jak zmiany klimatyczne rzutują na...
Odkryto nowe wielkie pająki. Żyją w górach, ktoś tu na nie poluje

Czwartek, 2 stycznia (08:56)

Wyprawa w indyjskie góry Ghaty Zachodnie, słynące z kaskadowego układu pięter skalnych i ogromnej zieleni, skutkowała odkryciem czterech nowych gatunków wielkich pająków. Są rzadkie, a...
Robak wyglądał na jakiegoś nicienia czy pasożyta. Prawda zaskoczyła

Poniedziałek, 25 listopada 2024 (08:20)

Miał tylko kilka centymetrów. Aż 82 okazy tego niedużego zwierzęcia podobnego do robaka odnaleziono w Parku Narodowym Nilpena Ediacara w Australii, który jest mauzoleum życia sprzed...