Ryby

Aktualizacja

Ryby (Pisces) stanowią jedną z najbardziej zróżnicowanych i licznych grup kręgowców, obejmującą tysiące gatunków zamieszkujących różnorodne środowiska wodne na całym świecie. Ich ewolucja, sięgająca setek milionów lat wstecz, pozwoliła na przystosowanie się do szerokiego zakresu warunków, od głębin oceanicznych po płytkie wody słodkowodne. Cechuje je niezwykła różnorodność morfologiczna, fizjologiczna oraz ekologiczna, co czyni je fascynującym przedmiotem badań w dziedzinach takich jak biologia, ekologia oraz ewolucjonizm. Ponadto, ryby odgrywają kluczową rolę w ekosystemach wodnych, będąc zarówno konsumentami, jak i źródłem pożywienia dla innych organizmów, co podkreśla ich znaczenie w globalnej sieci troficznej.

Karmienie ryb w akwarium. ROSLAN RAHMANAFP

Ryby - najważniejsze informacje

Typ:

strunowce

Królestwo:

zwierzęta

Ryby żyją prawie we wszystkich zbiornikach wodnych na Ziemi zarówno ze słodką, jak i ze słoną wodą - w morzach i oceanach, ale i w rzekach, jeziorach czy stawach.

Ryby są zmiennocieplne, zatem mogą się przystosować do temperatury otoczenia. To ułatwia ich adaptację w wybranym środowisku.

Ryby są przystosowane do życia w wodzie

Ryby są przystosowane do życia w wodzie. Nie spotkamy ich na lądzie, bo nie mają płuc i nie są w stanie zaczerpnąć powietrza. Oddychają skrzelami. Tlen przenika z wody do krwi, dzięki czemu ryby są cały czas dobrze natlenione.

U większości gatunków ryb występują dwie płcie. Samice i samce różnią się wielkością i wyglądem. Po zapłodnieniu samica składa jaja do wody. Wtedy powstaje tzw. ikra. Czasami wykluwa się z niej tysiące młodych rybek nazywanych narybkiem. Niestety tylko nieliczne dożywają wieku dorosłego. Większość nowych okazów zostaje pożarta przez inne ryby (zdarza się, że zjadają je przedstawiciele tego samego gatunku).

Bardzo mało gatunków ryb opiekuje się potomstwem. Wśród tego typu zwierząt nich można wymienić np. cierniki, które budują kryjówki z kamieni. Zazwyczaj samica po złożeniu jaj pozostawia je "na pastę losu". Dorosłe osobniki niektórych gatunków często tworzą niewielkie stada, które składają się z kilku-kilkunastu członków.

Jak zbudowane są ryby? Anatomia

Ryby różnią się między sobą budową ciała, kolorami, rozmiarami, wagą, a nawet kształtem. Jednak są cechy, które je łączą.

Ryby mają opływowe ciało. Zazwyczaj ich kształt przypomina wrzeciono, dzięki czemu są zdolne do pokonywania oporu wody.
Głowa ryb jest nieruchomo połączona z tułowiem. Te okazy nie mają odcinka szyjnego, a więc nie mogą kręcić szyją.
Szkielet ryb może składać się z chrząstek albo być częściowo lub całkowicie skostniały.
Ryby mogą mieć parzyste płetwy piersiowe i brzuszne. Nieparzyste są zazwyczaj płetwy grzbietowe, odbytowe i ogonowe.
Układ krążenia u tych zwierząt jest całkowicie zamknięty.
Skóra ryb może być pokryta łuskami lub naga. Zazwyczaj jest gruba i występują na niej liczne gruczoły śluzowe.
Ryby mają charakterystyczny narząd czuciowy - linię boczną. Jest położony symetrycznie na głowie i wzdłuż boków tułowia. Może znajdować się także na płetwie ogonowej. Może mieć mechanoreceptory (śledzą zaburzenia hydrodynamiczne wody) lub elektroreceptory. Za ich pomocą ryby "czują" wodę, dzięki czemu mogą wykrywać obecność innych okazów lub obiektów.
Ryby mają dobrze rozwinięty wzrok. Doskonale widzą z odległości 1 m, a w bardzo przejrzystych wodach ten zasięg może być jeszcze dalszy. Dzięki temu mogą np. zauważyć ludzi, którzy stoją nad brzegiem. Z tego powodu wielu wędkarzy zakłada specjalne kamuflaże wędkarskie.

Ryby odgrywają bardzo dużą rolę w środowisku.

Np. zjadają rośliny i zwierzęta wodne, a także same stanowią pokarm dla innych zwierząt.

Niestety w wyniku oddziaływania różnych czynników wiele gatunków jest obecnie zagrożonych. Jest to spowodowane m.in. przez:

nadmierną eksploatację łowisk — w jej wyniku liczba okazów w zbiorniku znacznie się zmniejsza, co utrudnia rybom rozmnażanie się;
zatrucie środowiska, np. wypuszczanie zanieczyszczeń do wody — w rezultacie zbiorniki stają się niezdatne do zamieszkania przez ryby. Zdarza się, że w wyniku szkodliwych substancji zwierzęta nie mają czym oddychać lub tracą całkowity dostęp do światła;
niszczenie naturalnych siedlisk ryb przez rozbudowę portów czy rozwój turystyki wzdłuż brzegów zbiorników;
wysuszanie i osuszanie rzek, stawów, strumyków itp. — w rezultacie zwierzęta mają coraz mniej miejsc do rozwijania się.

Na przestrzeni lat wiele gatunków ryb jest zagrożonych wyginięciem. Dlatego wprowadzono liczne limity połowów, wymiary i okresy ochronne, a także specjalne zabezpieczenia zimowisk, ostoi i tarlisk zwierząt.

Czy ryby śpią? Ciekawostki o rybach

Ile jest gatunków ryb na świecie?

Dotychczas opisano 25 tysięcy gatunków ryb na świecie. Jednak eksperci wskazują, że jest ich znacznie więcej. Co ciekawe, gatunków ryb jest więcej niż gatunków ptaków, gadów, płazów i ssaków łącznie.

Jaka jest największa ryba na świecie?

Największa ryba na świecie to rekin wielorybi. Największy osobnik mierzył blisko 19 metrów i ważył ponad 13,5 tony.

Czy ryby śpią?

Ryby, podobnie jak inne zwierzęta, posiadają stan odpoczynku, który można określić jako formę snu. Różni się on jednak od snu ssaków. Ten stan charakteryzuje się obniżoną reaktywnością na bodźce zewnętrzne i zmniejszoną aktywnością metaboliczną. Nie wszystkie ryby "śpią" w tradycyjnym rozumieniu tego słowa. Na przykład rekiny muszą ciągle poruszać się, aby utrzymać przepływ wody przez skrzela. Ryby nie posiadają powiek, więc ich "sen" nie wiąże się też z zamykaniem oczu.

Czy ryby czują ból?

W kwestii tego, czy ryby czują ból, eksperci są podzieleni na dwie grupy. Część z nich uważa, że skoro zwierzęta nie mają ośrodków bólowych w mózgu, nie mogą odczuwać dolegliwości tak jak ludzie. Inni uważają, że ryby czują ból, który jest impulsem do określonych reakcji ciała.

Jaki gatunek to złota rybka?

Popularna złota rybka to tak naprawdę karaś chiński.

Czy rekiny żyją tylko w słonych wodach?

Nie. Jeden z najbardziej agresywnych gatunków, czyli żarłacz tępogłowy, znajduje się w jeziorze Nikaragua w południowej Nikaragui. Warto jednak pamiętać, że ten okaz nie lubi słodkich wód. Ma za to zdolność do przetrwania w takich warunkach.

Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?

Dołącz do nas