Pajęczaki

Czwartek, 18 stycznia 2024 (16:02) Aktualizacja Wtorek, 23 kwietnia 2024 (12:02)

Pajęczaki (Arachnida) to gromada stawonogów, która obejmuje ponad 110 tysięcy gatunków. W Polsce występuje około 800 gatunków pajęczaków.

Pajęczaki Rośliny i zwierzęta - najważniejsze informacje — Zaleszczotek jest nazywany niekiedy molem książkowym. To jeden z pajęczaków żyjących w Polsce. /Adam Opioła /Wikimedia

Pajęczaki - najważniejsze informacje

Gromada:

pajęczaki
Typ:

stawonogi
Królestwo:

zwierzęta

Co to są pajęczaki?

Te stawonogi głównie zamieszkują lądy, natomiast są także rodziny przystosowane do życia w zbiornikach słodko- i słonowodnych.

Pajęczaki można podzielić na:

pająki,
skorpiony,
tępoodwłokowce,
mechowce,
żukowce,
kosarze,
zaleszczotki,
roztocze,
kleszcze.

Pajęczaki żyją w różnych środowiskach: na pustyni, w szczelinach skalnych, ściółce leśnej, w roślinach.

W Polsce występuje ponad 800 gatunków pajęczaków (głównie pająków, zaleszczotek, kosarzy, roztoczy i kleszczy).

Pajęczaki – tryb życia i zachowanie

Ze względu na dużą różnorodność gatunków pajęczaków należy mieć na uwadze, że wykazują one odmienne zachowania. Jednak w większości są to zwierzęta drapieżne, które chętnie polują na owady. W tej gromadzie można zaobserwować także kanibalizm, np. wiele samic zjada samca po kopulacji. Niektóre gatunki pajęczaków odżywiają się pasożytniczo na zwierzętach i roślinach – taki sposób żerowania wybierają np. kleszcz czy mechowiec.

Zwykle zwierzęta z tej gromady prowadzą nocny tryb życia, gdyż ich oczy są wrażliwe, a jasne światło może powodować ból. Dlatego zazwyczaj chronią się w szczelinach, zaroślach czy mocno zaciemnionych miejscach. Co ciekawe, wiele pajęczaków lubi zamieszkiwać ludzkie domostwa, doskonałym przykładem będzie najliczniejszy w Polsce pająk – kątnik domowy.

Pajęczaki zajmują się swoimi młodymi, karmią je i chronią. Natomiast rozród występuje – w zależności od gatunku – jajorodnie lub żyworodnie.

Pajęczaki – anatomia

Większość pajęczaków ma szkielet zewnętrzny w postaci chitynowego oskórka, który może być cyklicznie zrzucany. Ciało tych stawonogów dzieli na głowotułów i odwłok – segmentowany lub szypułowaty. Pajęczaki mają 6 par odnóży, które pełnią różne funkcje:

szczękoczułki są używane przy żerowaniu i obronie,
nogogłaszczki lub szczypce – pełnią funkcje przy odżywianiu, nawigacji i rozrodzie,
odnóża kroczne – pozwalają na poruszanie się.

Ciekawostką jest, że jad może się pojawić zarówno w szczękoczułkach, nogogłaszczkach, jak i w odwłoku. Część pajęczaków ma kądziołki przędne, które pozwalają na wytwarzanie i budowę sieci.

U tych zwierząt można zaobserwować dymorfizm płciowy. Samice zwykle są większe i bardziej agresywne. Dochodzi także do zjawiska kanibalizmu płciowego. Wielkość pajęczaków jest silnie zróżnicowana – są gatunki, które nie osiągają 1 mm rozpiętości lub są zbyt małe, aby ludzkie oko je zobaczyło – to np. roztocza. Istnieją też osobniki duże, których odnóża mierzą nawet 20 cm.

Ochrona i zagrożenia dla pajęczaków

W Polsce niektóre gatunki pajęczaków są objęte ścisłą ochroną:

gryziel zachodni,
gryziel stepowy,
gryziel tapetnik,
strojniś nadobny,
Agroeca dentigera,
Lepthyphantes pulcher.

Ponadto wyróżnia się gatunki objęte ochroną częściową. To np. poskocz krasny czy zaleszczotek Neobisium polonicum.

Do naturalnych wrogów pajęczaków należą przede wszystkim ludzie. Człowiek swoją działalnością odbiera środowisko do życia tym stawonogom. Ponadto na pajęczaki polują jaszczurki, ptaki drapieżne, żaby i węże.

Ciekawostki o pajęczakach

Czy są jadowite pajęczaki w Polsce?

W Polsce istnieje wiele jadowitych gatunków pajęczaków, natomiast nie są one groźne dla życia człowieka.

Jak długo pajęczaki mogą przeżyć bez pożywienia?

Skorpiony mają zdolność przeżycia nawet 12 miesięcy bez pożywienia.

Więcej na temat Pajęczaki

Bezkręgowce

Pajęczaki - Wiadomości

Aktywność kleszczy w mokre lato wcale nie spadła. Tu jest ich najwięcej

Sobota, 9 sierpnia (14:10)

Lato to czas wzmożonej aktywności kleszczy. Czy dżdżysty lipiec tę aktywność zmniejszył? Nic podobnego. Kleszcze chowają się w wysokich trawach, na terenach zielonych i w lasach. Lubią...
Przetrwał aż od epoki dinozaurów. Cały kraj szuka pająka-zabójcy

Czwartek, 24 lipca (11:05)

Jego przodkowie żyli na Ziemi od 150 mln lat, pamiętali dinozaury, przetrwali ich wymarcie i katastrofę, przeżyli zlodowacenia. Obecna działalność człowieka zmiotła jednak unikalne pająki...
Zamiast jadu pająki wypluwają z siebie zabójczy płyn. Działa od razu

Poniedziałek, 7 lipca (09:15)

Większość pająków używa jadu do paraliżowania, zabijania i rozpuszczania ciał swoich ofiar, ale są także pająki bez takiej umiejętności. Należą do nich koliściaki, których sposoby...

Reklama

Niezwykle inwazyjny pająk opanował kolejny kraj. Jest potwierdzenie

Czwartek, 3 lipca (10:10)

Niegdyś występowała tylko w Eurazji, w tym - o czym nie wszyscy wiedzą - także w Polsce i naszych piwnicach. Fałszywa czarna wdowa rozprzestrzenia się jednak na kolejne, nawet odległe...
Które pająki są najbardziej jadowite? Odpowiedź zaskakuje

Czwartek, 22 maja (09:37)

Pająki (z wyjątkami) są jest jadowite, bowiem jad jest im potrzebny do zdobycia i konsumpcji pokarmu. Nie każdy jednak pająk jest jadowity w tym samym stopniu. Naukowcy zbadali, skąd się...
Znaleźli zwierzęta z odpornością na ukąszenia kleszczy. To dla nas szansa

Środa, 7 maja (09:47)

Mogą być plagą w lasach, na łąkach i w ogródkach. Potrafią zmienić spacer w koszmar. Roznoszą też groźne choroby, Kleszcze jednak atakują żywicieli od tak dawna, że sporo zwierząt...