Pajęczaki
Czwartek, 18 stycznia 2024 (16:02)
Aktualizacja Wtorek, 23 kwietnia 2024 (12:02)
Pajęczaki (Arachnida) to gromada stawonogów, która obejmuje ponad 110 tysięcy gatunków. W Polsce występuje około 800 gatunków pajęczaków.

Pajęczaki - najważniejsze informacje
-
Gromada:
pajęczaki
-
Typ:
stawonogi
-
Królestwo:
zwierzęta
Co to są pajęczaki?
Te stawonogi głównie zamieszkują lądy, natomiast są także rodziny przystosowane do życia w zbiornikach słodko- i słonowodnych.
Pajęczaki można podzielić na:
- pająki,
- skorpiony,
- tępoodwłokowce,
- mechowce,
- żukowce,
- kosarze,
- zaleszczotki,
- roztocze,
- kleszcze.
Pajęczaki żyją w różnych środowiskach: na pustyni, w szczelinach skalnych, ściółce leśnej, w roślinach.
W Polsce występuje ponad 800 gatunków pajęczaków (głównie pająków, zaleszczotek, kosarzy, roztoczy i kleszczy).
Pajęczaki – tryb życia i zachowanie
Ze względu na dużą różnorodność gatunków pajęczaków należy mieć na uwadze, że wykazują one odmienne zachowania. Jednak w większości są to zwierzęta drapieżne, które chętnie polują na owady. W tej gromadzie można zaobserwować także kanibalizm, np. wiele samic zjada samca po kopulacji. Niektóre gatunki pajęczaków odżywiają się pasożytniczo na zwierzętach i roślinach – taki sposób żerowania wybierają np. kleszcz czy mechowiec.
Zwykle zwierzęta z tej gromady prowadzą nocny tryb życia, gdyż ich oczy są wrażliwe, a jasne światło może powodować ból. Dlatego zazwyczaj chronią się w szczelinach, zaroślach czy mocno zaciemnionych miejscach. Co ciekawe, wiele pajęczaków lubi zamieszkiwać ludzkie domostwa, doskonałym przykładem będzie najliczniejszy w Polsce pająk – kątnik domowy.
Pajęczaki zajmują się swoimi młodymi, karmią je i chronią. Natomiast rozród występuje – w zależności od gatunku – jajorodnie lub żyworodnie.
Pajęczaki – anatomia
Większość pajęczaków ma szkielet zewnętrzny w postaci chitynowego oskórka, który może być cyklicznie zrzucany. Ciało tych stawonogów dzieli na głowotułów i odwłok – segmentowany lub szypułowaty. Pajęczaki mają 6 par odnóży, które pełnią różne funkcje:
- szczękoczułki są używane przy żerowaniu i obronie,
- nogogłaszczki lub szczypce – pełnią funkcje przy odżywianiu, nawigacji i rozrodzie,
- odnóża kroczne – pozwalają na poruszanie się.
Ciekawostką jest, że jad może się pojawić zarówno w szczękoczułkach, nogogłaszczkach, jak i w odwłoku. Część pajęczaków ma kądziołki przędne, które pozwalają na wytwarzanie i budowę sieci.
U tych zwierząt można zaobserwować dymorfizm płciowy. Samice zwykle są większe i bardziej agresywne. Dochodzi także do zjawiska kanibalizmu płciowego. Wielkość pajęczaków jest silnie zróżnicowana – są gatunki, które nie osiągają 1 mm rozpiętości lub są zbyt małe, aby ludzkie oko je zobaczyło – to np. roztocza. Istnieją też osobniki duże, których odnóża mierzą nawet 20 cm.
Ochrona i zagrożenia dla pajęczaków
W Polsce niektóre gatunki pajęczaków są objęte ścisłą ochroną:
- gryziel zachodni,
- gryziel stepowy,
- gryziel tapetnik,
- strojniś nadobny,
- Agroeca dentigera,
- Lepthyphantes pulcher.
Ponadto wyróżnia się gatunki objęte ochroną częściową. To np. poskocz krasny czy zaleszczotek Neobisium polonicum.
Do naturalnych wrogów pajęczaków należą przede wszystkim ludzie. Człowiek swoją działalnością odbiera środowisko do życia tym stawonogom. Ponadto na pajęczaki polują jaszczurki, ptaki drapieżne, żaby i węże.
Ciekawostki o pajęczakach
- Czy są jadowite pajęczaki w Polsce?
W Polsce istnieje wiele jadowitych gatunków pajęczaków, natomiast nie są one groźne dla życia człowieka.
- Jak długo pajęczaki mogą przeżyć bez pożywienia?
Skorpiony mają zdolność przeżycia nawet 12 miesięcy bez pożywienia.
Więcej na temat Pajęczaki
Pajęczaki - Wiadomości
-
Pająki stają się coraz większe. To skutek globalnego ocieplenia
Piątek, 3 stycznia (11:33)Arktyka nie jest miejscem wolnym od pająków. Wiele gatunków tych drapieżnych bezkręgowców żyje także tutaj i to one są świetnym materiałem do obserwacji, jak zmiany klimatyczne rzutują na... -
Odkryto nowe wielkie pająki. Żyją w górach, ktoś tu na nie poluje
Czwartek, 2 stycznia (08:56)Wyprawa w indyjskie góry Ghaty Zachodnie, słynące z kaskadowego układu pięter skalnych i ogromnej zieleni, skutkowała odkryciem czterech nowych gatunków wielkich pająków. Są rzadkie, a... -
Robak wyglądał na jakiegoś nicienia czy pasożyta. Prawda zaskoczyła
Poniedziałek, 25 listopada 2024 (08:20)Miał tylko kilka centymetrów. Aż 82 okazy tego niedużego zwierzęcia podobnego do robaka odnaleziono w Parku Narodowym Nilpena Ediacara w Australii, który jest mauzoleum życia sprzed... -
Jesień i zima już nie uwolnią nas od kleszczy. Będą wtedy nawet groźniejsze
Wtorek, 29 października 2024 (17:09)Do tej pory był to pewien standardowy proces - wraz z nastaniem przymrozków, najczęściej w listopadzie, kleszcze znikały. Gdy temperatura osiągała nieakceptowalny dla nich pułap,... -
Kleszcze afrykańskie nie są nowe w Polsce. Ekspert wskazuje większy problem
Wtorek, 6 sierpnia 2024 (12:27)To nie są pierwsze przypadki stwierdzenia kleszczy afrykańskich Hyalomma w Polsce, jak to podawały media, ale to pierwsze przypadki dobrze udokumentowane. Jeden pajęczak spod Częstochowy... -
To największy pająk w Polsce. Jest jadowity i wywołuje "kaca wędkarzy"
Środa, 31 lipca 2024 (13:41)Nad stawem rośnie sporo liści o rozłożystych i sięgających niemal powierzchni wody liściach. To raj dla pająka, który ostrożnie wychodzi spomiędzy roślin. Spodziewalibyśmy się, że zaczai... -
Nikt się ich tu nie spodziewał. Spod lodu Antarktyki wypełzają pająki
Środa, 31 lipca 2024 (09:34)To zaskakujące sceny, bowiem na wyspach antarktycznych i subantarktycznych spodziewalibyśmy się raczej słoni morskich, fok, pingwinów, wielorybów czy morskich ptaków, ale nie pająków.... -
Bestie z pastwisk i lasów. Żądlą i kłują. Atakują ludzi i zwierzęta
Piątek, 14 czerwca 2024 (05:55)Dokuczają ludziom i zwierzętom. Denerwują i powodują bolesne bąble. Schody zaczynają się, gdy ofiarą osy lub ślepaka padnie alergik. Choć, wbrew przesądom, ślepota nie grozi człowiekowi...
Pajęczaki - Wideo
-
Przemysław Białkowski podcast: Pająki
Środa, 17 stycznia 2024 (13:55)Na całym świecie żyje ponad 50 tys. gatunków pająków. Tylko w Polsce jest ich aż 800. W większości mają bardzo czarny PR, choć wcale nie muszą być groźne dla człowieka. O ich zwyczajach w...