Ryś

Rysie można spotkać wyłącznie w lasach. Żyją na terenie Europy, Azji, a także Ameryki Północnej. W Polsce te zwierzęta zostały wytępione na zachód od Wisły w XVIII wieku. Na szczęście przetrwało kilka okazów na terenie Karpat oraz w północno-wschodnich i wschodnich lasach.

Obecnie coraz częściej rysie wędrują do Polski Centralnej i Zachodniej. A zatem ślady ich obecności można znaleźć np. w Puszczy Świętokrzyskiej czy w Lasach Koszalińskich.

Rysie uwielbiają miejsca ze starymi drzewostanami i z gęstym poszyciem. Mogą przebywać zarówno wśród drzew iglastych, liściastych, jak i mieszanych. Teren musi być duży, aby zwierzęta mogły swobodnie polować.

Rysie prowadzą raczej nocny tryb życia. Za dnia odpoczywają w kryjówkach, a w nocy polują. Zdarza się, że za jedzeniem wędrują nawet 20 km. W ich menu można wymienić głównie sarny, jednak chętnie zjadają także łanie, młode jelenie, ptaki, np. cietrzewie, zające, gryzonie czy jenoty. 

Na duże zwierzęta rysie polują zazwyczaj jeden raz w nocy. Udaje się im to średnio raz na 2 dni. Częściej chwytają mniejsze ofiary. 

Największą skutecznością wykazują się samice, które wychowują młode. Łapią do 190 ofiar rocznie. Rysie po upolowaniu zwierzyny ukrywają jej resztki. W ten sposób zapewniają sobie pożywienie na następne dni. Zdarza się jednak, że łupy są kradzione przez inne drapieżniki, np. wilki czy lisy. W rezultacie zwierzęta często chowają jedzenie na drzewach.

Rysie prowadzą raczej samotny tryb życia. Rewiry samców są bardzo duże (mogą sięgać do nawet 1400 km2) i często zachodzą na siebie. Pomimo tego zwierzęta nie są skłonne do walki ze sobą. Ponadto terytoria samców obejmują też obszary występowania samic. Choć ich tereny polowania na siebie nie zachodzą, często dochodzi między nimi do walk. 

Do spotkania samic i samców dochodzi zazwyczaj raz w roku, w czasie rui. Zaczyna się pod koniec stycznia i kończy w marcu.

Rysie często określa się dużymi kotami ze względu na ich charakterystyczną budowę ciała.

Rysie przez lata padały ofiarą kłusowników, co doprowadziło do znacznego spadku ich populacji. Jednak to nie jedyne zagrożenie dla nich. Jest ich coraz mniej przez:

Rysie w Polsce zostały objęte ścisłą ochroną gatunkową. Znajdują się w Polskiej Czerwonego Księdze Zwierząt. W przywróceniu populacji w lasach mazurskich na terenie kraju zaangażowały się międzynarodowe organizacje, m.in. WWF.  

Ile rysi żyje w Polsce? Ciekawostki 

Ciąża u rysia trwa ok. 70-74 dni. Miot zazwyczaj liczy 2-3 kociąt. Pojawiają się one w maju lub czerwcu. Do 3-6 miesiąca żywią się mlekiem matki i pozostają z nią do ok. 9-11 miesiąca życia. Roczne rysie osiągają samodzielność i opuszczają samicę.

Wiele kotów boi się wody, ale nie rysie. Dobrze pływają i są w stanie przepłynąć Wisłę lub Odrę. 

Rysie mają bardzo duże i futrzaste łapy. Podczas uderzania nimi o ziemię rozpościerają palce. To zapobiega zapadaniu się zwierząt w śniegu. Dzięki temu rysie mogą polować nawet zimą.

W Polsce odnotowano obecnie ok. 150-200 rysi. 

Rysie są bardzo ciche. Wręcz nie wydają żadnych dźwięków, co pozwala im bardzo blisko podejść do ofiary. Dzięki temu mogą zaatakować z zaskoczenia. Są dość zwinne, dobrze pływają i wspinają się. Jednak rzadko zdarza się, aby ścigały swoją zdobycz. Dlatego też ich skuteczność w łapaniu ofiar jest dość niska i częściej polują na drobne ssaki niż na duże zwierzęta.