Ślimaki
Ślimaki (Gastropoda) klasyfikowane jako gatunek w obrębie typu mięczaków, stanowią jedną z najbardziej rozpoznawalnych i rozpowszechnionych grup zwierząt na Ziemi. Charakteryzują się unikatową budową ciała, w tym często obecną muszlą, oraz specyficznym sposobem poruszania się. Żyją w ekosystemach, zarówno morskich, słodkowodnych, jak i lądowych.
Ślimaki - najważniejsze informacje
Gdzie żyją ślimaki?
Ślimaki należą do najliczniejszej grupy mięczaków. Dzielą się na grupy ślimaków lądowych, morskich, oraz słodkowodnych. Występują niemal wszędzie na świecie — zarówno w wodzie, jak i na lądzie.
Ogólna liczba wszystkich gatunków ślimaków sięga nawet 105 tysięcy. Najlepszym środowiskiem dla ślimaków są tereny charakteryzujące się dużą wilgotnością. Ogrody, rowy, obrzeża parków — to miejsca, w których można spotkać je najczęściej.
Co jedzą ślimaki?
Ślimaki to z reguły zwierzęta roślinożerne. Żywią się łodygami, liśćmi, kwiatami, a także glonami, w przypadku wodnych gatunków. Pojawiają się jednak w naturze takie gatunki, które są drapieżnikami. Szczególnie dotyczy to ślimaków morskich. Polują one na jamochłony, ryby i skorupiaki.
Ślimaki są rozdzielnopłciowe bądź obojnakie. Do zapłodnienia jaj potrzebują jednak obecności innego ślimaka. Miesiąc po zapłodnieniu zwierzęta składają jaja, które ukrywają, a z których po kilku tygodniach wykluwają się nowe ślimaki.
Jak zbudowany jest ślimak?
Ślimaki to niewielkie stworzenia, które osiągają wielkość najwyżej kilku centymetrów. Rekordowe gatunki rozwinęły się do wielkości około 30 centymetrów.
Ciało ślimaka składa się z głowy, worka trzewiowego oraz nogi. Głowa wyposażona jest w otwór gębowy, czułki i oczy. Silnie umięśniona noga umożliwia ślimakowi poruszanie się. W tej aktywności pomaga również wydzielany przez ślimaki śluz. W worku trzewiowym umiejscowione są narządy wewnętrzne. Większość ślimaków wyposażona jest w muszlę, czyli tzw. szkielet zewnętrzny ślimaka.
Muszle ślimaków przybierają różne wielkości, kształty i kolory, chociaż zwykle te oscylują między brązem a beżem. Ślimacze muszle mają na świecie swoich zwolenników, którzy cenią sobie ich piękno i różnorodność. W praktyce mają chronić narządy ślimaków przed ich uszkodzeniami, a także stanowią schronienie dla samego zwierzęcia. Ślimaki, które nie posiadają muszli, poruszają się znacznie szybciej. Stąd niektóre wnioski naukowców, którzy tak argumentują brak skorup u poszczególnych gatunków. Posiadanie muszli rodzi również konieczność przebywania w miejscach z dużą dostępnością wapnia. Brak muszli, to w takim wypadku mniejsze wymagania środowiskowe oraz lepsza zdolność przemieszczania się.
Ślimaki. Problem w każdym ogrodzie
Choć ślimaki nie należą do gatunków, którym szczególnie grozi wyginięcie, niektóre z nich przestają radzić sobie dobrze w aktualnym środowisku. Duża liczebność ślimaków żyjących na całym świecie sprawia, że zwierzęta te z reguły nie muszą być objęte ochroną. W dalszym ciągu dobrze radzą sobie z powiększaniem swojej populacji. Część z nich musi jednak przystosować się do nowych warunków życia, ze względu na gwałtowne zmiany klimatu. W Polsce pod częściową ochronę wzięty został ślimak winniczek. To gatunek, który należy do ślimaków jadalnych, dlatego coraz częściej wykorzystywany był do celów handlowych i konsumpcyjnych.
Ślimaki nie cieszą się dużą sympatią wśród ludzi, szczególnie tych, którzy uprawiają własne ogródki. Zwierzęta te uważane są za szkodniki, które niszczą uprawy warzyw i owoców. Żerują na liściach, łodygach, zeskrobują tkanki roślinne, wyżerają nierównomierne pola na liściach, a w efekcie zjadają również nerwy. Rośliny nie mogą się swobodnie rozwijać i pozyskiwać substancji odżywczych. Ostatecznie częściej chorują lub nawet obumierają. To nie pomaga ślimakom w ochronie ich gatunków, ponieważ rozzłoszczeni hodowcy coraz częściej decydują się ich pozbyć.
Od niedawna na szeroką skalę wykorzystywany jest w kosmetyce śluz ślimaka. Jego działanie spowalnia starzenie się skóry, odżywią ją i ujędrnia. Do tych celów wykorzystuje się specjalnie hodowane ślimaki, jednak wielu obrońców praw zwierząt sprzeciwia się również takiej funkcji konsumpcyjnej zwierząt.
Ciekawostki o ślimakach
- Najstarszy osobnik dożył aż 15 lat.
- Skorupa ślimaka rośnie wraz z nim, dlatego na jej podstawie można określić jego wiek.
- Ślimaki to jedne z najwolniejszych zwierząt na świecie.
- W niektórych miejscach na świecie jedzone są nie tylko ślimaki, ale również ich jaja. Te nazywane są wtedy białym kawiorem.
- W obliczu zagrożenia ślimaki chowają się do swojej skorupy.
- Ślimaki nie są zwolennikami światła słonecznego. W czasie intensywnych upałów wolą chować się w zacienionych miejscach. Lubią zaś pokazywać się w dni bardziej pochmurne czy deszczowe.
- Zwierzęta te mają bardzo słaby wzrok, jednak charakteryzują się bardzo dobrym węchem.
- Ślimaki mogą być nosicielami groźnego pasożyta, który może zaatakować płuca psów.
- Spożywanie ślimaków ma swoje uzasadnienie w wartościach, jakie mogą dostarczyć te zwierzęta. Ich mięso bogate jest w białko, zaś niemal pozbawione jest cholesterolu. Fosfor, magnez, cynk i żelazo, to minerały, które również zawiera mięso ślimaka.