Walenie
Czwartek, 18 stycznia 2024 (16:27)
Aktualizacja Czwartek, 25 kwietnia 2024 (15:26)
Walenie to infrarząd ssaków. Zaliczają się do nich gatunki, które żyją wyłącznie w ocenach i takie występujące na pograniczu mórz i oceanów. Waleniem jest także delfin słodkowodny, który zamieszkuje rzeki.
Walenie - najważniejsze informacje
-
Rząd:
cetartiodactyla
-
Gromada:
ssaki
-
Typ:
strunowce / kręgowce
-
Królestwo:
zwierzęta
Jak porozumiewają się walenie?
Wśród waleni wyróżnia się fiszbinowce i zębowce. Te pierwsze filtrują pokarm z wody za pomocą fiszbin. Żywią się planktonem i krylem. Natomiast zębowce jędzą większe ryby, skorupiaki, a niekiedy również ptaki i inne walenie.
Niektóre walenie żyją samotnie, a inne tworzą duże, trwałe stada (np. orki). Są wśród nich gatunki znane z sezonowych migracji między żerowiskami. Jednak są też zwierzęta, które przez całe życia pozostają na tym samym obszarze.
Walenie świetnie komunikują się między sobą. Wykorzystują do tego bogaty repertuar dźwięków. Te ogromne ssaki potrafią gwizdać, jęczeć, piszczeć i ćwierkać. Wydawanie i odbieranie odgłosów służy im także do echolokacji. Organem odpowiedzialnym za tę umiejętność jest melon – organ tłuszczowy znajdujący się z przodu głowy tych ssaków.
Gody waleni odbywają się raz w roku. Ciąża u tych zwierząt trwa kilkanaście miesięcy i zwykle kończy się urodzeniem jednego młodego. Cielę przychodzi na świat ułożone ogonem do przodu. Matki opiekują się młodymi nawet przez 2 lata.
Jak wyglądają walenie?
Walenie mają do 30 m długości i mogą ważyć do 190 t. Mają również grubą warstwę tkanki tłuszczowej, która chroni je przed zimnem i pomaga im utrzymać odpowiednią temperaturę ciała. U niektórych gatunków obserwuje się dymorfizm płciowy, a u innych nie. Walenie wyróżnia:
- opływowy kształt ciała, który redukuje opory wody podczas pływania;
- pozioma płetwa ogonowa i pomagające w sterowaniu płetwy piersiowe, które przypominają wiosła;
- płetwa grzbietowa – występuje ona u większości gatunków;
- otwór nosowy ulokowany w górnej części czaszki;
- skóra w kolorze szarym, szaroniebieskim, czarnym lub różowym. Bywa, że jest ona nakrapiana.
Czy walenie są pod ochroną?
Większość dużych gatunków waleni jest zagrożona i podlega ochronie. Dotyczy to także wodnego ssaka żyjącego w Polsce, czyli morświna.
Za ograniczenie populacji tych zwierząt odpowiada wielorybnictwo, które uprawiano do połowy XX wieku. Dziś nie można łowić waleni dla celów komercyjnych. Dopuszczone są połowy związane tradycjami tubylczymi (np. na Syberii). Walenie łowi się też (oficjalnie) w celach naukowych – np. w Japonii i Norwegii.
Dużym zagrożeniem dla tych zwierząt jest przemysł wydobywczy związany z pozyskiwaniem ropy naftowej. Powoduje on duże natężenie hałasu, który zakłóca echolokację i komunikację między waleniami. Może też prowadzić do ich trwałego ogłuszenia.
Ich warunki życia pogarszają się ze względu na zmiany klimatyczne. Zdarza się też, że przypadkowo zaplątują się w sieci rybackie.
Ciekawostki o waleniach
- Niektóre walenie żyją nawet 200 lat – należą one do gatunku wali grenlandzkich.
- Walenie nie interesują się ludźmi. Jednak zdarzało im się przypadkowo połykać nurków!
- Finwal w ciągu 2 sekund wydycha ok. 1500 l powietrza.
- Orki to wyjątkowo drapieżne walenie. W ciele jednej z nich znaleziono aż 24 delfiny!
- Do rzędu waleni należy ok. 80 gatunków ssaków. Są to m.in. delfiny, kaszaloty, płetwale błękitne i białuchy.
- Naukowcy szacują, że płetwal błękitny połyka nawet 10 mln kawałków plastiku dziennie.
Temat Walenie znajdziesz również w serwisie:
Walenie - Wiadomości
-
Kaszaloty zaskoczyły wszystkich. Okazało się, że mają swój alfabet
Dzisiaj, 8 maja (14:09)Nie tak dawno naukowcy sugerowali, że wieloryby, takie jak kaszaloty czy humbaki, tworzą systemy komunikacji różniące się brzmieniem w zależności od miejsca występowania. To już nie tylko... -
Pierwszy delfin zakażony ptasią grypą. Wirus może je zdziesiątkować
Wtorek, 30 kwietnia (13:17)Niezwykle niebezpieczny wirus ptasiej grypy HPAI został zdiagnozowany u butlonosa zwyczajnego na Florydzie, a sekcja zwłok zwierzęcia przeprowadzona w laboratorium w Kissimmee... -
100 lat to za mało. Wieloryby nie dają rady
Sobota, 27 kwietnia (10:18)Przez lata był ulubionym celem wielorybników. Wal grenlandzki bowiem nie tylko waży około 100 ton - nieproporcjonalnie dużo jak na swoją długość, bo to masa płetwali. Na dodatek pływa... -
Przedziwny myszojeleń odkryty w Indiach. Skrywał wielką tajemnicę
Poniedziałek, 1 kwietnia (10:04)Miał długie, niemal smukłe ciało i wydłużoną czaszkę, przez co przypominał nieco wilka, a może nawet charta, a trochę myszojelenia. Ogon przypominał jednak raczej kangurzy. Zapewne biegał... -
Ogromny delfin rzeczny znaleziony w Peru. Bliżej mu do Azji niż Amazonii
Czwartek, 21 marca (15:09)Słodkowodne delfiny rzeczne żyją na Ziemi do dzisiaj, w największych rzekach na świecie. Różnią się od delfinów i waleni morskich wieloma cechami, choćby ruchomą szyją, dzięki której... -
To miało być największe zwierzę w historii. Są wyniki badań
Wtorek, 5 marca (12:19)Odkrycie ogromnego walenia, zwanego Perucetus colossus, było w zeszłym roku światową sensacją. Już sama jego nazwa przełożona na polski oznacza "kolosalny wieloryb z Peru". Po odkryciu... -
Rekin sterroryzowany. Atak trwał dwie minuty, pokazały go telewizje
Poniedziałek, 4 marca (10:22)Zaledwie dwie minuty zajęło orce nazwanej Starburt rozprawienie się ze sporym żarłaczem białym u brzegów południowej Afryki. Od pewnego czasu badacze oceanów obserwują tam poczynania tych... -
Upały zabijają tyle wielorybów, co wielorybnicy. Olbrzymy nie dają rady
Środa, 28 lutego (09:40)Zakaz polowań na wieloryby, który był wprowadzany na świecie od 1947 roku, zatrzymał proceder rzezi morskich ssaków i pozwolił na odrodzenie się ich populacji, która do 2012 roku...
Walenie - Wideo
-
Najmniejsze delfiny świata giną na naszych oczach!
Środa, 19 czerwca 2013 (03:34)Delfiny Maui to najmniejsze i najrzadsze morskie walenie na świecie. Do dziś przetrwało niewiele ponad 50 osobników, ale i ich życie jest zagrożone. Tak zwane skrzelowe sieci rybackie -...