Orki zaczęły zrywać wodorosty. Powody takiego zachowania są zdumiewające

Orki (Orcinus orca) znane są ze złożonych zachowań społecznych i zaawansowanej komunikacji. Teraz zespół biologów z University of British Columbia i Hakai Institute odkrył nowy, intrygujący zwyczaj wśród grup zamieszkujących wody u wybrzeży Kolumbii Brytyjskiej. Kamery podwodne i drony uchwyciły momenty, w których osobniki, w tym matki z młodymi, pocierały się nawzajem długimi pasmami kelpu, czyli brunatnic rosnących w lasach wodorostowych.

"Widzieliśmy orki niosące wodorosty na płetwach i ogonach, a także pomagające sobie nawzajem w drapaniu trudno dostępnych miejsc" mówi New Scientist współautor badania, dr Andrew Trites z University of British Columbia. "Wyglądało to niemal jak rytuał pielęgnacyjny albo masaż".

Opublikowane w Current Biology badanie dokumentuje 84 takie interakcje w 19 różnych grupach orki północnej, zarejestrowane w latach 2018-2023. Zwierzęta często inicjowały kontakt z krewniakami, prezentując im fragmenty kelpu i zachęcając do wspólnej aktywności. W ponad połowie przypadków było to zachowanie wzajemne.

Zespół badawczy podkreśla, że nie można jednoznacznie przypisać zachowania jednej funkcji. Może ono spełniać kilka ról naraz: usuwać pasożyty ze skóry, budować więzi społeczne, służyć eksploracji sensorycznej albo po prostu być formą zabawy.

"Nie wykluczamy, że to także element kultury - przekazywany przez obserwację i uczenie się w grupie" mówi dr Nicole Shabangu z Hakai Institute, główna autorka publikacji. "Zachowanie to zaobserwowano tylko w populacjach bliskich lasom kelpowym. Może to być więc też przejaw adaptacji lokalnej".

Niektóre orki potrafiły owijać wodorost wokół własnego ogona i obracać się tak, by dotknąć nim innych członków grupy. Inne używały pasm kelpu do pocierania się o pysk, bok ciała lub płetwy. Badacze nie zaobserwowali przy tym żadnych oznak agresji, a wręcz przeciwnie, interakcje miały łagodny, kooperacyjny charakter.

Zachowania pielęgnacyjne znane są z wielu gatunków ssaków, zwłaszcza naczelnych. Szympansy, makaki czy pawiany spędzają dużo czasu na wzajemnym czyszczeniu się, co zmniejsza stres i wzmacnia relacje społeczne. U delfinów butlonosych obserwowano wcześniej samodzielne ocieranie się o gąbki lub koralowce, ale nie interakcje społeczne z wykorzystaniem narzędzi.

"To pierwszy raz, kiedy dokumentujemy u orek społeczne użycie przedmiotów, w tym przypadku naturalnych, do wzajemnej interakcji fizycznej" podkreśla Shabangu. "To bardzo ciekawe z perspektywy ewolucji zachowań".

Autorzy podkreślają, że nie ma jeszcze dowodów na to, że wodorosty działają antyseptycznie czy fizycznie usuwają pasożyty, ale nie można tego wykluczyć. Kelpy, jak Nereocystis luetkeana, mają szorstką strukturę i mogą pełnić rolę swoistego "peelingu".

Odkrycie rzuca nowe światło na potrzebę ochrony środowisk kelpowych, które są coraz bardziej zagrożone przez zmiany klimatu, zakwaszenie oceanów i działalność człowieka. Jeśli interakcje społeczne orek są powiązane z dostępem do konkretnego typu siedliska, jego degradacja może mieć wpływ na ich dobrostan.

Zespół badaczy apeluje o objęcie większą ochroną lasów kelpowych wzdłuż wybrzeża Kolumbii Brytyjskiej oraz o kontynuację badań nad społecznymi zachowaniami waleni.

"Zachowania społeczne orek są bardziej złożone, niż dotąd sądziliśmy" podsumowuje Trites. "Każdy nowy element tej układanki przybliża nas do zrozumienia tych niezwykłych zwierząt".