Krowa
Krowy, zwane też bydłem domowym (Bos taurus), to duże ssaki przeżuwające, które od tysięcy lat towarzyszą człowiekowi jako źródło mleka, mięsa i skór. Są kluczowym elementem rolnictwa i hodowli na całym świecie. Nie tylko odgrywają centralną rolę w produkcji żywności, ale także stanowią ważny element kulturowy w wielu społecznościach.
Krowa - najważniejsze informacje
Krowa — występowanie i środowisko
Krowy to potoczne określenie
bydła domowego (Bos taurus taurus)
. Występują wyłącznie przy człowieku. To jedne z najczęściej spotykanych zwierząt gospodarskich. Są hodowane na wszystkich kontynentach (z wyjątkiem Antarktydy), zarówno przez prywatnych gospodarczy, jak i przez wielkie zakłady produkcyjne.
W Europie, Ameryce Północnej, Ameryce Południowej, czy w Australii krowy są wykorzystywane jako siła robocza, a także jako źródło mięsa, mleka, tłuszczu i innych produktów. Z kolei w niektórych obszarach Azji ze względów religijnych, bydło jest przeznaczone głównie do pracy i do walk.
Krowa — tryb życia i zachowanie
Krowy są zwierzętami udomowionymi. Żyją w stadach, są bardzo towarzyskie. Prowadzą raczej dzienny tryb życia. W nocy odpoczywają.
Bydło domowe żywi się roślinami - głównie trawą.
W hodowli do karmienia krów wykorzystuje się specjalne pasze, które mają zapewnić zwierzętom prawidłowe warunki do rozwoju. Bydło spędza na jedzeniu od 10 do nawet 12 godzin dziennie. Jednak w zakładach, jak i w gospodarstwach, dawkowanie paszy jest ograniczone czasowo. Po pobraniu pokarmu krowy zajmują się przeżuwaniem. Ten etap również może potrwać kilka godzin.
Bydło domowe w niewoli jest rozmnażane sztucznie przez człowieka. Zazwyczaj stosuje się inseminację samic. Młode przychodzi na świat po ok. 280 dniach. W naturalnych warunkach pozostaje z matką do 11. miesiąca życia. W hodowli zazwyczaj jest rozdzielane od samicy po ok. 2 tygodniach, a następnie karmione paszą lub preparatami mlekozastępczymi.
Krowy w niewoli mogą dożyć do 20 lat. Jednak zazwyczaj żyją krócej, ponieważ są przeznaczane na ubój.
Krowa — anatomia
Krowa waży od 400 do 1200 kg. Ostateczna wartość zależy od sposobu karmienia, a także od gatunku. Bydło domowe ma bardzo charakterystyczną budowę ciała. Jednak jego wygląd może się nieco różnić w zależności od typu zwierzęcia.
- Krowy typu mlecznego mają klinowaty kształt ciała, który rozszerza się ku tyłowi. Charakterystyczne dla nich są płaska klatka piersiowa, mocne kończyny, wydłużone głowa i szyja, skośnie ustawione żebra (z dużymi odstępami pomiędzy nimi), a także cienka i elastyczna skóra. Samice mają dobrze rozwinięte wymię, dzięki czemu można pobierać od nich dużo mleka.
- Bydło typu mięsnego ma kształt podobny do prostokąta. Ma dość krótką i głęboką klatkę piersiową z wypukłymi żebrami. Są ustawione prostopadle względem kręgosłupa. Głowa jest mała i krótka osadzona na szerokiej szyi. Bardzo charakterystyczna jest skóra, która jest gruba i gąbczasta. Jest na niej niewiele włosów. Samice typu mięsnego mają słabo rozwinięte wymię, dlatego też rzadko się wykorzystuje je w celu pozyskania mleka.
- Bydło typu kombinowanego. Stanowi połączenie wcześniej wspominanych typów. Może być wyspecjalizowane do produkcji mleka lub pozyskiwania mięsa. Te zwierzęta są najczęściej spotykane w Polsce.
Ubarwienie krów może być bardzo różnorodne: jednobarwne lub łaciate. Bydło występuje w wielu kolorach: płowym, białym, kawowym, czarnym lub rudoczerwonym.
Ochrona i zagrożenia dla krów
Bydło domowe nie jest zagrożone wyginięciem. Jednak zwierzęta często padają ofiarą różnych chorób czy pasożytów. Szczególnie niebezpieczne dla zdrowia krów są:
- ketoza — choroba metaboliczna, która występuje u krów wysokoprodukcyjnych 10-60 dni po wycieleniu. Przyczyną jest nieprawidłowe żywienie i nie dostarczanie wystarczająco dużo węglowodanów. Skutkiem są redukcja ilości mleka, spadek masy ciała, napady szału, agresji czy brak koordynacji ruchowej;
- zanokcica — to choroba, która rozwija się wewnątrz kopyt. Wywołują ją bakterie, które są obecne w glebie. W wyniku zakażenia zwierzę zaczyna kuleć;
- BVD, czyli wirusowa biegunka bydła — to poważna choroba, która objawia się wydzieliną z nosa, gorączką i biegunką. Może skutkować krwotokiem jelitowym, zwłaszcza u młodych lub starych zwierząt;
- gorączka morska — atakuje bydło, które było narażone na stres np. podczas transportu. Choroba objawia się katarem, gorączką, niewydolnością oddechową i utratą apetytu.
Ciekawostki o krowach
- Na świecie istnieje ok. tysiąc ras bydła. W Polsce hoduje się 19 z nich: 15 ras bydła mięsnego i 4 rasy bydła mlecznego.
- Najpopularniejsza rasa w Polsce to mleczna czarno-biała. Ponad 90% krów to właśnie ta rasa. Pochodzi z Fryzji Zachodniej (aktualnie Niderlandy).
- Uważa się, że czerwony kolor może rozjuszyć byka. Nic mylnego. Barwa płachty nie ma znaczenia dla zwierzęcia. Tym, co wywołuje u bydła złość, są szybkie ruchy materiału.
- Hodowla bydła ma negatywny wpływ na środowisko. Krowy mogą wytworzyć od 250 do 400 l metanu dziennie, co przyczynia się do coraz większych problemów z efektem cieplarnianym. Aby to zredukować, zaleca się, aby karmić zwierzęta jak najlepszą paszą.
- Podczas jednego dojenia można pozyskać od krowy ok. 4-6 l. W szczycie laktacji te ilości mogą być znacznie większe.
