Walenie
Czwartek, 18 stycznia 2024 (16:27)
Aktualizacja Czwartek, 25 kwietnia 2024 (15:26)
Walenie to infrarząd ssaków. Zaliczają się do nich gatunki, które żyją wyłącznie w ocenach i takie występujące na pograniczu mórz i oceanów. Waleniem jest także delfin słodkowodny, który zamieszkuje rzeki.
Walenie - najważniejsze informacje
-
Rząd:
cetartiodactyla
-
Gromada:
ssaki
-
Typ:
strunowce / kręgowce
-
Królestwo:
zwierzęta
Jak porozumiewają się walenie?
Wśród waleni wyróżnia się fiszbinowce i zębowce. Te pierwsze filtrują pokarm z wody za pomocą fiszbin. Żywią się planktonem i krylem. Natomiast zębowce jędzą większe ryby, skorupiaki, a niekiedy również ptaki i inne walenie.
Niektóre walenie żyją samotnie, a inne tworzą duże, trwałe stada (np. orki). Są wśród nich gatunki znane z sezonowych migracji między żerowiskami. Jednak są też zwierzęta, które przez całe życia pozostają na tym samym obszarze.
Walenie świetnie komunikują się między sobą. Wykorzystują do tego bogaty repertuar dźwięków. Te ogromne ssaki potrafią gwizdać, jęczeć, piszczeć i ćwierkać. Wydawanie i odbieranie odgłosów służy im także do echolokacji. Organem odpowiedzialnym za tę umiejętność jest melon – organ tłuszczowy znajdujący się z przodu głowy tych ssaków.
Gody waleni odbywają się raz w roku. Ciąża u tych zwierząt trwa kilkanaście miesięcy i zwykle kończy się urodzeniem jednego młodego. Cielę przychodzi na świat ułożone ogonem do przodu. Matki opiekują się młodymi nawet przez 2 lata.
Jak wyglądają walenie?
Walenie mają do 30 m długości i mogą ważyć do 190 t. Mają również grubą warstwę tkanki tłuszczowej, która chroni je przed zimnem i pomaga im utrzymać odpowiednią temperaturę ciała. U niektórych gatunków obserwuje się dymorfizm płciowy, a u innych nie. Walenie wyróżnia:
- opływowy kształt ciała, który redukuje opory wody podczas pływania;
- pozioma płetwa ogonowa i pomagające w sterowaniu płetwy piersiowe, które przypominają wiosła;
- płetwa grzbietowa – występuje ona u większości gatunków;
- otwór nosowy ulokowany w górnej części czaszki;
- skóra w kolorze szarym, szaroniebieskim, czarnym lub różowym. Bywa, że jest ona nakrapiana.
Czy walenie są pod ochroną?
Większość dużych gatunków waleni jest zagrożona i podlega ochronie. Dotyczy to także wodnego ssaka żyjącego w Polsce, czyli morświna.
Za ograniczenie populacji tych zwierząt odpowiada wielorybnictwo, które uprawiano do połowy XX wieku. Dziś nie można łowić waleni dla celów komercyjnych. Dopuszczone są połowy związane tradycjami tubylczymi (np. na Syberii). Walenie łowi się też (oficjalnie) w celach naukowych – np. w Japonii i Norwegii.
Dużym zagrożeniem dla tych zwierząt jest przemysł wydobywczy związany z pozyskiwaniem ropy naftowej. Powoduje on duże natężenie hałasu, który zakłóca echolokację i komunikację między waleniami. Może też prowadzić do ich trwałego ogłuszenia.
Ich warunki życia pogarszają się ze względu na zmiany klimatyczne. Zdarza się też, że przypadkowo zaplątują się w sieci rybackie.
Ciekawostki o waleniach
- Niektóre walenie żyją nawet 200 lat – należą one do gatunku wali grenlandzkich.
- Walenie nie interesują się ludźmi. Jednak zdarzało im się przypadkowo połykać nurków!
- Finwal w ciągu 2 sekund wydycha ok. 1500 l powietrza.
- Orki to wyjątkowo drapieżne walenie. W ciele jednej z nich znaleziono aż 24 delfiny!
- Do rzędu waleni należy ok. 80 gatunków ssaków. Są to m.in. delfiny, kaszaloty, płetwale błękitne i białuchy.
- Naukowcy szacują, że płetwal błękitny połyka nawet 10 mln kawałków plastiku dziennie.
Temat Walenie znajdziesz również w serwisie:
Walenie - Wiadomości
-
To największa taka tragedia od dziesięcioleci. Morze wyrzuciło 77 zwierząt
Piątek, 16 sierpnia (08:52)Duża grupa waleni została w lipcu wyrzucona na plażę na szkockim archipelagu Orkadów. Na brzegu w Sanday znalazło się 77 zwierząt. To największa taka tragedia od kilkudziesięciu lat. -
Co tam się kryje pod powierzchnią wody? Zanurkuj i sprawdź [QUIZ]
Piątek, 16 sierpnia (05:55)Aż 70,8 procent powierzchni naszej planety zajmują oceany. A zatem Ziemia jest w większości morska, a jednak życie w morzach i oceanach wciąż stanowi sporą zagadkę. Ale może nie dla... -
Dwa wieloryby dzieliło 100 kilometrów. Mimo tego i tak się porozumiały
Wtorek, 13 sierpnia (14:03)Dwa wale grenlandzkie, które badali naukowcy z Centrum Badań Arktycznych na Uniwersytecie Hokkaido w Japonii oraz Uniwersytetu w Aarhus w Danii, zaskoczyły wszystkich. Samica tego gatunku... -
Ocean wyrzucił na brzeg zagadkowe zwierzę. Może rozwiązać wielką tajemnicę
Środa, 17 lipca (12:42)Mierzy cztery metry, a jednak chowa się skutecznie przed ludźmi. Spośród wszystkich ssaków na świecie, ten jest jednym z najmniej znanych. Gdy więc fale morza wyrzuciły na plaże Nowej... -
77 waleni wyrzuconych na brzeg w Szkocji. Zdjęcia porażają
Niedziela, 14 lipca (15:15)Organizacja British Divers Marine Life Rescue (BDMLR) otrzymała informację o stadzie waleni - grindwali długopłetwych (Globicephala melas) wyrzuconych na brzeg wyspy Sanday w archipelagu... -
Do Bałtyku wpływają ogromne wieloryby. Jeden szczególnie lubi polskie morze
Piątek, 7 czerwca (05:40)Ma nawet 27 metrów długości, co czyni go drugim co do wielkości współcześnie żyjącym zwierzęciem, zaraz po swym bliskim krewniaku - płetwalu błękitnym. A 27 metrów to tak dużo, że wydaje... -
Powrócił po 100 latach nieobecności. To trzecie największe zwierzę świata
Wtorek, 21 maja (14:46)Na przełomie lat 20. i 30. poprzedniego stulecia ostatnie sejwale pływały u wybrzeży Patagonii w Argentynie, ale gdy tylko się tam pojawiły, od razu ruszały za nimi statki wielorybnicze.... -
Kaszaloty zaskoczyły wszystkich. Okazało się, że mają swój alfabet
Środa, 8 maja (14:09)Nie tak dawno naukowcy sugerowali, że wieloryby, takie jak kaszaloty czy humbaki, tworzą systemy komunikacji różniące się brzmieniem w zależności od miejsca występowania. To już nie tylko...
Walenie - Wideo
-
Najmniejsze delfiny świata giną na naszych oczach!
Środa, 19 czerwca 2013 (03:34)Delfiny Maui to najmniejsze i najrzadsze morskie walenie na świecie. Do dziś przetrwało niewiele ponad 50 osobników, ale i ich życie jest zagrożone. Tak zwane skrzelowe sieci rybackie -...