Sęp
Sępy (Gyps) to ptaki padlinożerne, które występują w Europie, Azji i Afryce, a dokładna lokalizacja zależy od konkretnego gatunku. Sępy głównie zamieszkują ciepłe strefy klimatyczne, a także górskie obszary.
Sęp - najważniejsze informacje
Sępy żywią się padliną, jednak preferują niedawno padłe zwierzęta. Najchętniej żywią się stosunkowo świeżym mięsem, które ma maksymalnie kilka dni. W przypadku braku dostępu do padliny sępy polują, podobnie jak inne ptaki drapieżne, choć mogą długo wytrzymać bez pokarmu. Wiele sępów żeruje w grupach, co ułatwia im znalezienie pożywienia i oszczędza czas na przeszukiwaniu dużych obszarów.
Ptaki te prowadzą dzienny tryb życia – osiadły lub koczujący. Preferują samotność lub przebywanie w parach. Sępy zakładają duże gniazda na drzewach lub półkach skalnych, gdzie samica z samcem naprzemiennie wysiadują jaja przez około 50 dni (samice jednorazowo znoszą maksymalnie dwa jaja). Po wykluciu się pisklęcia również razem go karmią. Młode sępy są gotowe do opuszczenia gniazda po ukończeniu 3. miesiąca życia.
Do wzbicia się w powietrze sępy potrzebują rozpędu, a gdy znajdą się na ziemi, są w stanie poruszać się poprzez skakanie lub wykonywanie dużych kroków.
Ile jest gatunków sępów?
Wśród sępów można wymienić aż 15 różnych gatunków, lecz wszystkie z nich mają charakterystyczną cechę, którą jest zupełnie naga lub pokryta rzadkim puchem głowa. Poniżej niej znajdują się jasne pióra.
- Średnia masa ciała sępa wynosi 6-11 kg, a długość 95-110 cm.
- Sępy wykorzystują szerokie skrzydła o dużej rozpiętości (240-280 cm) do lotu i szybowania, układając je wtedy w kształcie litery V. Ptaki wykorzystują również prądy powietrzne, dzięki czemu ograniczają zmęczenie podczas długiego lotu.
- Sępy wyróżniają się wygiętą szyją.
- Łysa głowa pełni funkcję termoregulacyjną i chroni ptaki przed przegrzaniem.
- Silny dziób pozwala rozszarpywać ofiary i dostawać się do ich wnętrzności, wybierając najsmaczniejsze części.
- Sępy mają silne nogi z ostro zakończonymi szponami, które są przydatne podczas chwytania i przenoszenia kawałków mięsa.
- Sępy są przystosowane do spożywania padliny, dzięki czemu mają wyjątkowo silny żołądek i są odporne na chorobotwórcze drobnoustroje znajdujące się w nieświeżym mięsie.
- Sępy mają znakomicie rozwinięte zmysły wzroku i węchu. To pomagają im zlokalizować pokarm z większej odległości.
Sępy są w stanie przeżyć na wolności nawet 40 lat, gdy nie są narażone na szkodliwą działalność człowieka.
Czy sępy są pod ochroną?
Niektóre gatunki sępów są pod ochroną. Dla przykładu sęp płowy jest uznawany przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) za gatunek najmniejszej troski, a sęp w Polsce jest objęty ścisłą ochroną. Niestety, według Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt, uznawany jest za ptaka wymarłego.
Na sępy czyhają takie zagrożenia jak:
- kolizje z infrastrukturą, liniami wysokiego napięcia i samochodami,
- problemy z dostępnością padliny na niektórych obszarach,
- kłusownictwo i nielegalne polowania,
- degradacja gniazd, które zlokalizowane są na drzewach,
- przekształcanie naturalnych środowisk w obszary uprawne i rolnicze,
- przypadkowe zatrucia pestycydami.
Ciekawostki o sępach
- Sępy są uznawane za leniwe ptaki, gdyż zamiast aktywnie polować wolą żywić się padliną.
- W Indiach zaobserwowano gwałtowny wzrost zachorowań na wściekliznę związany ze spadkiem populacji sępów. To właśnie te ptaki odgrywały kluczową rolę w oczyszczaniu terenu z padliny, która często stanowiła źródło rozprzestrzeniania różnych chorób, w tym wścieklizny.
- Niektóre gatunki sępów potrafią wzbić się na wysokość 11 000 m nad poziomem morza, co jest najlepszym wynikiem na tle wszystkich ptaków.
- Sępy rodzą się z wysoką odpornością na bakterie znajdujące się w zepsutym mięsie, dzięki czemu padlina nie jest dla nich szkodliwa, a stanowi główne źródło pokarmu.
- Sępa można z łatwością rozpoznać na tle innych ptaków ze względu na łysą głowę.
- Sępy odgrywają ważną rolę w ekosystemie, gdyż oczyszczają środowisko z padliny.
