Brytyjczycy świętują. Niesamowity ptak odradza się po prawie 30 latach
Widoczny niemal gołym okiem powrót dudka obserwujemy także w Polsce. Tam, gdzie kiedyś był rzadki, pojawia się coraz częściej nawet w ogródkach ludzi i na działkach. Jednakże w Wielkiej Brytanii od 200 lat prawie się nie rozmnażał. Tam powrót tego ptaka ma jeszcze większe znaczenie.
W skrócie
- Dudek, kiedyś rzadki ptak w Polsce i Wielkiej Brytanii, coraz częściej pojawia się i rozmnaża na nowych terenach.
- Zmiana klimatu sprzyja wzrostowi populacji dudka, co widać na przykładzie powrotu lęgów także w Szkocji.
- Fenomenu powrotu dudka towarzyszy także odrodzenie innych gatunków, które wracają na Wyspy Brytyjskie po dekadach nieobecności.
- Więcej podobnych informacji znajdziesz na stronie głównej serwisu
Dudkowemu odrodzeniu sprzyja zmiana klimatu. To kolejny ptasi beneficjent tego zjawiska podobnie jak ciepłolubna żołna. Dudki pojawiają się na terenach, na których kiedyś występowały nielicznie - w wypadku Polski to chociażby północ kraju czy północny wschód. Wzrost liczebności odzwierciedlają dane z monitoringu ptaków lęgowych. Widać na nim, że krzywa populacyjna dudka pnie się w górę.
O dudku mówi się, że należy do grona tych zwierząt, które w Europie się zabłąkały. - W zasadzie nie wiadomo, co on tu robi. Pasuje bowiem raczej do Afryki czy południowej Azji - przyznaje prof. Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
Stałe, całoroczne miejsca występowania dudka zwyczajnego obejmują właśnie subsaharyjską Afrykę - od Senegalu po Somalię i Etiopię, a także Półwysep Arabski, Bliski Wschód, Iran, Indie i południową Azję aż po Chiny i Malaje. Jest także jedna całoroczna enklawa w Europie - to Półwysep Iberyjski.
Dudek zwyczajny, poza całorocznymi miejscami zamieszkania w Afryce, Azji i Hiszpanii, ma też sezonowe. To cała niemal reszta Europy, bo dudki gniazdują nawet w Estonii, Finlandii, Szwecji czy Rosji. No i rzecz jasna w Polsce. Odlatują w sierpniu, wracają w kwietniu i maju, co zrozumiałe w wypadku ptaka ciepłolubnego.
Dudek wraca do Wielkiej Brytanii
Na mapie występowania tego ptaka od lat nie było ojczyzny Szekspira. Nie jest tak, że na Wyspach Brytyjskich dudek wymarł zupełnie, ale nie pojawiał się tam zbyt często, a jeszcze rzadziej gniazdował. W ostatnich 200 latach ptak ten zakładał gniazda na brytyjskim terytorium bardzo okazjonalnie.
Ostatni taki wypadek odnotowano w 1996 r., kiedy to para dudków wyprowadziła pisklęta w Walii. Wcześniejszy? 1977 r. i cztery gniazda dudków w Anglii. Od 1835 r. odnotowano zaledwie 36 przypadków lęgów w Anglii.
W jakimś sensie to zrozumiałe. Dudki przez lata docierały maksymalnie do Niemiec i Polski, a także na Litwę, Łotwę, Estonię i w rejon St. Petersburga. Okazjonalnie tylko zjawiały się dalej na północ, w Danii, południowej Szwecji czy Wielkiej Brytanii.
Klimat się jednak zmienił i teraz coraz większe ciepło sprzyja ptakowi. Na naszych oczach dochodzi do istotnej, samoistnej zmiany - ptak jest coraz liczniejszy na Wyspach Brytyjskich. Mało tego, dociera tam, gdzie dotąd prawie go nie było - aż do Szkocji.
Dudki pojawiły się nawet w Szkocji
Już w 2023 r. ornitologowie znaleźli cztery jaja pary dudków na bagnach Highlands. Niestety, podnoszący się poziom wody zniszczył lęg. To była pierwsza potwierdzona próba lęgowa dudków w Szkocji od kilkudziesięciu lat.
Dzisiaj ornitologowie brytyjscy potwierdzają, że dudek z powrotem rozmnaża się nie tylko w Anglii i Walii, ale również Szkocji.
Znasz ptaki zimujące w Polsce? Rozpoznaj je na zdjęciach!
Z jednej strony to duża radość, bo dudek to ptak piękny i idealnie pasuje do otwartych terenów, łąk i pastwisk Wielkiej. Brytanii, gdzie poluje na bezkręgowce i małe kręgowce. Z drugiej - to sygnał, że klimat bardzo mocno się zmienił.
Wielka Brytania w ostatnich latach jest miejscem spektakularnych powrotów wielu zwierząt, które w innych miejscach Europy (np. Polsce) są liczne, ale tu wymarły i teraz wracają. To chociażby kuna leśna, zając szarak, bóbr, głuszec, bielik i wiele innych. Wszystkie te zwierzęta brytyjska fauna straciła.
