Truskawki
Truskawki (Fragaria) to popularne owoce należące do rodziny różowatych. Są to małe, soczyste owoce o charakterystycznym czerwonym kolorze i słodko-kwaśnym smaku. Truskawki są bogate w witaminy (zwłaszcza witaminę C), minerały oraz przeciwutleniacze, które są korzystne dla zdrowia. Są spożywane na surowo, a także używane do przygotowywania różnych deserów, dżemów, soków, a nawet sałatek.
Truskawki - najważniejsze informacje
Truskawki są uprawiane na całym świecie, jednak najliczniej w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Hiszpanii, Polsce i Meksyku.
Powstały w Europie na skutek skrzyżowania dwóch gatunków poziomek — wirginijskiej i chilijskiej. Najlepiej rosną w strefach klimatu umiarkowanego. Preferują żyzne gleby o obojętnym odczynie cechujące się dobrą przepuszczalnością. Dobrze czują się na stanowiskach dobrze nasłonecznionych charakteryzujących się optymalną wilgotnością.
Jak wyglądają truskawki?
Truskawki to byliny dorastające do wysokości 15-45 cm. Młode rośliny tworzą rozetę liściową.
- Łodygi: krótkie, o małym przyroście na długość, tworzą rozłogi, tzw. wąsy.
- Liście: z wierzchu ciemnozielone, nagie i połyskujące, trójlistkowe, ząbkowane.
- Kwiaty: obupłciowe, skupione w baldachogronach, składające się z 5 białych płatków lub ich krotności, kieliszka oraz działek kielicha zebranych w 2 okółkach. Po przekwitnieniu okółki przylegają do owocu. Na wypukłym dnie kwiatowym znajduje się ok. 20 charakterystycznych żółtych słupków i 20-30 żółtych pręcików. Samopylne, jednak czasem są zapylane przez pszczoły.
- Owoce: na skutek rozrośnięcia dna kwiatowego po zapyleniu powstaje jadalny owoc zbiorowy o czerwonym kolorze, tzw. jagoda pozorna. Na jej powierzchni znajduje się wiele drobnych orzeszków (nasion) w odcieniu kremowym, czerwonym lub purpurowym. Z botanicznego punktu widzenia to właśnie one są owocami truskawek.
Popularne odmiany truskawek
- Avanta — wczesna odmiana owocująca jeden raz na sezon, samopylna.
- Elsanta — wczesna odmiana truskawek deserowych o wzniesionym pokroju. Odporna na niektóre choroby grzybowe. Nie wytwarza dużej ilości rozłogów, co pozwala jej na obfite owocowanie.
- Florika — odmiana owocująca jednokrotnie. Cechuje się dobrą odpornością na choroby.
- Polka — wariant średnio późny, jednokrotnie owocujący, słabo odporny na choroby.
- Rapella — odmiana owocująca kilka razy w sezonie. Może być uprawiana w doniczkach.
- Rumba — wcześnie dojrzewająca odmiana, która daje owoce o intensywnym kolorze i smaku;
- Magnum — roślina o średnim wzroście wytwarzające średnie lub duże smaczne owoce.
- Elegance — deserowy wariant rośliny cechujący się silnym wzrostem i wzniesionym pokrojem,
- Albion — wczesna odmiana amerykańska, która cechuje się słodkimi owocami. Powtarza owocowanie do później jesieni.
Zagrożeniem dla uprawy truskawek są:
- mszyce — niewielkie owady wpływające na zniekształcenie liści i ogonków liściowych, spowolnienie wzrostu i kwitnienia oraz zmniejszenie owocowania;
- nicienie — powodują porażenie pąków kwiatowych i młodych liści. Mogą w znacznym stopniu zmniejszać plony;
- fusarioza — objawia się gniciem owoców i powoduje obumieranie korzeni. Jest wywołana przez grzyby.
Jakie właściwości mają truskawki?
Truskawki wykazują właściwości przeciwudarowe, przeciwnowotworowe, przeciwstarzeniowe i przeciwzapalne. Mogą też wspomagać utrzymanie prawidłowych funkcji poznawczych i odpowiedniego widzenia. Ich spożywanie zaleca się osobom dążącym do redukcji masy ciała, cierpiącym na cukrzycę czy choroby układu krążenia.
Kto nie może jeść truskawek?
Ze spożycia truskawek powinny zrezygnować m.in. osoby cierpiące na zespół jelita drażliwego i choroby zapalne jelit, bo drobne pestki owoców mogą podrażniać delikatną śluzówkę przewodu pokarmowego.
Jakie witaminy są w truskawkach?
Truskawki cechują się wysoką gęstością odżywczą, jednocześnie dostarczając do organizmu niewiele kalorii. Zawierają witaminę C, K i foliany oraz potas, magnez, wapń i mangan.
Ile kalorii mają truskawki?
Uśredniając, 1 kilogram truskawek dostarcza ok. 320 kcal (czyli tyle samo, co ok. 120 gramów frytek).
