Muchy
Muchy to owady charakteryzujące się parą dobrze rozwiniętych skrzydeł oraz parą zredukowanych skrzydełek zwanych halterami. Są to niezwykle zróżnicowane organizmy, które można znaleźć niemal wszędzie na świecie. Odgrywają ważną rolę w ekosystemach. Pełniąc funkcję zapylaczy, rozkładaczy substancji organicznych oraz stanowiąc pożywienie dla wielu innych zwierząt. Jednak niektóre gatunki mogą być uciążliwe dla człowieka, przenosząc choroby lub psując zapasy żywności.
Muchy - najważniejsze informacje
Muchy — występowanie i środowisko
Muchy zamieszkują wszystkie kontynenty. Najwięcej z nich żyje lasach liściastych i iglastych oraz na nasłonecznionych, otwartych przestrzeniach.
Niektóre gatunki – np. mucha domowa – są synantropijne i na przestrzeni lat przystosowały się do życia w środowisku antropogenicznym. Takie osobniki są silnie związane z człowiekiem.
Można spotkać je w pomieszczeniach mieszkalnych, występują na wysypiskach śmieci, w budynkach gospodarczych czy oborach.
Muchy — tryb życia i zachowanie
Muchy funkcjonują w trybie dobowym. Są aktywne w ciągu dnia i szczególnie napastliwe w słoneczne, ciepłe dni, gdy temperatura utrzymuje się na poziomie od 25 do 32°C. Kiedy zapada zmrok, ukrywają się w różnych zakamarkach pomieszczeń czy drzew. W ten sam sposób zimują.
Muchy żyjące w środowisku naturalnym żywią się odchodami i padliną. Dobrze czują się towarzystwie człowieka ze względu na łatwy dostęp do pożywienia. Jedzą resztki jedzenia, zepsutą żywność, lubią lizać ludzki pot, wysięki z ran i śluz.
Owady te są bardzo płodne, a idealnym miejscem do składania ich jaj są świńskie odchody, zepsute resztki jedzenia, śmieci i odpady organiczne.
Jednocześnie składanych jest zwykle ok. 150 jajek. Larwy much dojrzewają tym szybciej, im wyższa jest temperatura otoczenia.
W najcieplejszych miesiącach pełen cykl rozwojowy tych owadów trwa zaledwie 14 dni.
Muchy — anatomia
Muchy to niewielkie owady, z których niektóre mają tylko 2 mm długości – w przypadku większości gatunków nie przekracza ona 12 mm. Są czarne, szarawe, niekiedy żółtawe i z metalicznym połyskiem. Samice są większe od samców i mają szerzej rozstawione oczy.
Charakterystycznymi cechami much są:
- muskoidalny aparat gębowy – zwykle liżący, a u niektórych osobników kłujący. To za jego pomocą mogą one zlizywać pokarm płynny lub stały. Dolna warga aparatu gębowego bywa zakończona częścią filtracyjną służącą do filtracji pożywienia. Muchy spożywają pokarmy stałe po wcześniejszym rozpuszczeniu ich własną śliną;
- cienkie i przezroczyste skrzydła. Najczęściej występująca w Polsce mucha domowa ma ich tylko jedną parę;
- oczy złożone, które składają się z nawet kilku tysięcy małych oczek;
- trzy pary owłosionych odnóży. Umożliwiają im one poruszanie się po płaskich powierzchniach, a także rozróżnianie smaków i zapachów.
Ciekawostki o muchach
- Latem mucha żyje do 4 tygodni. Natomiast im robi się chłodniej, czas jej życia wydłuża się. Bywa, że muchy zimują w zakamarkach mieszkań aż do wiosny.
- Muchy są nosicielami groźnych chorób, w tym grypy żołądkowej, gruźlicy i czerwonki. Przenoszą też niebezpieczne dla ludzkiego zdrowia pasożyty jelitowe.
- Największe muchy należą do gatunku Gauromydas heros żyjącego w wilgotnych lasach Ameryki Południowej. Dorosłe osobniki mają do 6 cm długości.
- Mucha może w ciągu całego życia złożyć nawet 2000 jaj.
- Mucha domowa ma pole widzenia wynoszące 360 stopni.
- Do tej pory poznano i opisano 4000 gatunków much. Prawie 300 z nich żyje w Polsce.
- Muchy mogą składać jaja także pod ludzką i zwierzęcą skórą.
- Owady te pojawiły się na świecie ok. 260 mln lat temu.
- Mucha może machać skrzydłami aż 200 razy w ciągu sekundy.
Najmniejsza mucha to Megapropodiphora Arnold. Mierzy zaledwie 0,395 mm, a swoją nazwę zawdzięcza Arnoldowi Schwarzeneggerowi. Naukowcy nazwali ją tak, ze względu na jej rozbudowane, „umięśnione” odnóża.
