Zjadacze trupów i agenci kryminalni. Większość nie znosi much, ale wcale ich nie zna
Mucha to z pewnością jedno ze stworzeń najczęściej zabijanych odruchowo przez człowieka. Owady kojarzą się powszechnie z patogenami, bzyczeniem i brudem. Jednak muchy mają cechy i role w ekosystemie, o jakich nie mieliśmy pojęcia.
W ogromnym rzędzie muchówek znajdują się dwa podrzędy: muchówki niższe (np. komarowate) oraz muchówki wyższe, a w tym muchowate. W Polsce występuje kilkaset gatunków muchowatych. Wśród nich znajduje się mucha domowa, która przystosowała się do życia w świecie przekształconym i zdominowanym przez człowieka. Ale i inne muchy na co dzień nam pomagają, chociaż możemy o tym nie wiedzieć.
Dlaczego ludzie nie lubią much?
Muchy są stosunkowo małymi owadami, ale głośnymi, co daje się we znaki zwłaszcza w nocy. Lądują na jedzeniu i na ludzkiej skórze, co może powodować stres związany między innymi z potencjałem przenoszenia przez muchy chorób (muchy mogą, ale nie muszą roznosić chorób). Muchy latają szybko i choć żyją krótko, to samica jednorazowo może złożyć nawet 600 jaj w zależności od temperatury. Tak mogłyby brzmieć grzechy główne pod adresem much.
Akrobaci
Emily Hartop z muzeum historii naturalnej w Berlinie od wielu lat zajmuje się muchami. Twierdzi, że owady te potrafią w powietrzu robić cuda. Oprócz pary skrzydeł mają specjalne organy zwane przezroczami, które działają jak żyroskopy. Pozwalając muchom wchodzić w ostre zakręty, unosić się w powietrzu i lądować do góry nogami. "Nie bez powodu nazywa się je muchami" - twierdzi ekspertka. "Są niesamowitymi akrobatami w powietrzu" - dodaje.
Zapylacze
Podobnie jak pszczoły i inne owady, muchy pomagają zapylać rośliny. Jest to podstawowa rola tych owadów, dzięki której wzrastają drzewa, krzewy i kwitną kwiaty. Podobnie jak pszczoły, muchy lądują na kwiatach, aby zebrać pyłek i przenieść go dalej.
Dla antyfanów much dobrą wiadomością będzie to, że muchy są ważnym elementem łańcucha pokarmowego. Owady te stanowią więc ważny element jadłospisu różnych zwierząt.
Kryminalistyka i muchy
Co dla niektórych ludzi może wydawać się obrzydliwe, dla naukowców jest fascynujące. Dla badaczki z Berlina fenomenem w przyrodzie jest mucha trumienna (ang. coffin fly, łac. Conicera tibialis). Skojarzenia ze zwłokami nie są tu przypadkowe. Mucha ta jest tak zdeterminowana, że potrafi przebić się przez ziemię i trumnę, aby dotrzeć do zwłok i złożyć jaja. Następnie larwy wykluwają się i żywią rozkładającą się tkanką. Kiedy się przepoczwarzą, wracają na powierzchnię, a cały cykl powtarza się.
"Chociaż szczegóły mogą być makabryczne, owady kolonizujące zwłoki dokonują niezbędnego rozkładu materii organicznej, który musi nastąpić po śmierci" - podaje ekspertka.
Co więcej "muchy trumienne" oraz muchy niebieskie to jedne z kluczowych owadów wykorzystywanych w dziedzinie entomologii sądowej - gałęzi kryminalistyki, która za pomocą wiedzy o cyklach życia i ekologii owadów może przybliżyć wiek zwłok.
Naukowcy odkryli również, że muchy trumienne potrafią czekać cierpliwie. Ujawnili przypadek, w którym owady rozmnażały się na ludzkich szczątkach 18 lat po śmierci człowieka.