Zdrowy oddech w chmurze smogu. Jak przetrwać w zanieczyszczonym mieście?
Oprac.: Agnieszka Tkacz
Obecnie smog uznawany jest za jeden z czynników, który najpoważniej zagraża naszemu zdrowiu i życiu. Najmocniej narażeni są na niego mieszkańcy miast. Sprawdź, w jaki sposób wpływa na organizm i co możesz zrobić, aby się przed nim uchronić. Rozwiązań jest kilka.
Spis treści:
Problem smogu powraca szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Niestety Polska nie ma czym się chwalić, a wiele naszych miast znajduje się w czołówce najbardziej zanieczyszczonych miejsc w Europie. Sprawdzamy, w jaki sposób przekłada się to na naszą rzeczywistość.
Smog — niewidzialny wróg. Czym jest naprawdę?
Nazwa tego zjawiska pochodzi z języka angielskiego. Powstała w wyniku połączenia słów „smoke” i „fog”, czyli dym i mgła. Można uznać, że dobrze oddaje to, w jaki sposób smog się objawia. Wraz z rozpoczęciem okresu grzewczego właśnie taka sztuczna mgła unosi się nad miastami.
W Polsce za główną przyczynę smogu uznaje się niewłaściwe ogrzewanie domów, za pomocą palenia w piecach paliwem stałym, jak węgiel, drewno czy nawet śmieciami. Do tego dochodzą spaliny produkowane przez samochody i fabryki. Sytuację mogą pogorszyć niesprzyjające warunki, jak np. brak wiatru czy położenie miast w kotlinie.
Obecnie smog, który nam doskwiera to ten typu londyńskiego, typowy dla naszej strefy klimatycznej. Powstaje od listopada i unosi się do stycznia, często nawet dłużej. Jest on skutkiem działalności człowieka. Powietrze miesza się z zanieczyszczeniami i spalinami, głównie z tlenkami węgla, azotu i siarki. Za najbardziej szkodliwe składniki smog uznaje się pyły PM10 i PM2,5 oraz benzo(a)piren.
Jak smog wpływa na organizm? Te choroby wywołuje
Skutki zanieczyszczenia powietrza zauważamy od razu. Smog nie tylko zmniejsza komfort życia, ale jest też niebezpieczny dla naszego zdrowia. Rzadko jednak pamiętamy, że jego efekty mogą być długofalowe. Narażanie się na smog, oprócz oczywistych trudności z oddychaniem, skutkuje dodatkowo problemami zdrowotnymi, które objawiają się nie tylko poprzez układ oddechowy.
W ludzkim organizmie odkładają się substancje chemiczne, których wynikiem są stany zapalne, które po czasie mogą przyczynić się do rozwoju chorób układu krążenia, układu nerwowego, nowotworów i zaburzeń układu oddechowego. Zwiększa się również ryzyko niepłodności i wystąpienia wad płodów.
Smog może powodować rozwój astmy oraz pojawienie się alergii. W jego wyniku cierpi układ immunologiczny – ekspozycja na smog sprawia, że obniża się nasza odporność, a my częściej łapiemy infekcje.
Skutki działania smogu na nasz organizm odbijają się również na naszym samopoczuciu. Pogarsza się nasz zdolność do koncentracji, sprawność umysłowa, częściej jesteśmy zmęczeni. W ekstremalnych przypadkach smog może przyczynić się do rozwoju depresji.
Jak smog wpływa na dzieci?
Smog wpływa na każdego, również na dzieci. Narażone na zanieczyszczenie powietrza, częściej łapią infekcje, kaszlą, chorują na astmę, Smog może również przyczynić się do powstawania problemów skórnych czy przybierania na wadze.
Smog odbija się również na zdrowiu psychicznym dziecka i jego mózgu. Podobnie jak u dorosłych mogą pojawiać się problemy z koncentracją, przewlekłe zmęczenie i rozdrażnienie. Skutkiem mogą być gorsze wyniki w szkole czy problemy w nauce, które mogą negatywnie wpływać na dalszy rozwój dziecka.
Negatywny wpływ zanieczyszczeń na dzieci jest spotęgowany przez to, że nie mają one jeszcze rozwiniętych naturalnych barier ochronnych, które mogą chronić przed wnikaniem toksyn do organizmu. W przeliczeniu na kilogram masy ciała wykonują one więcej oddechów niż dorośli. Szkodliwy wpływ smogu jest większy również ze względu na ich budowę, dokładniej niski wzrost. Znajdują się przez to bliżej rur wydechowych i pyłu ulicznego, czyli źródeł zanieczyszczeń.
Dzieci mają ograniczony wpływ na swoje zdrowie i często nie mogą samodzielnie podejmować decyzji o ochronie przed zanieczyszczeniami. Z tego powodu, warto zadbać o to, aby nie były zmuszone do odczuwania negatywnych skutków zdrowotnych smogu w późniejszym, dorosłym życiu.
Jak chronić się przed smogiem w mieście?
Przede wszystkim warto być świadomym, jak obecnie wygląda stan powietrza w naszym mieście. Można śledzić lokalne alerty ostrzegawcze, a kiedy jakość powietrza jest zła, nie wychodzić z domu. Obecnie mamy dostęp do wielu stron internetowych i aplikacji, które na bieżąco dostarczają informacji o jakości powietrza w danej części Polski.
Jeśli musimy wyjść z domu, pomimo smogu, możemy zabezpieczyć się za pomocą masek antysmogowych. Dostępne są w wielu sklepach, również tych internetowych. Posiadają filtry, które ograniczają ilość wdychanych szkodliwych substancji. Nie można zapominać, że smog może mieć również działanie na nasz organizm od zewnątrz. Z tego powodu po spacerze, warto wziąć w domu prysznic, aby zmyć z siebie zanieczyszczenia.
Walka ze smogiem, a dokładniej z objawami, które wywołuje, może również odbywać się poprzez prowadzenie właściwej diety. Warto wzbogacić ją o zielone warzywa, które zawierają chlorofil. Ma on właściwości detoksykujące i pomaga usuwać metale ciężkie z organizmu.