Więcej niż recykling. Sześć etapów cyklu życia produktu

Magdalena Mateja-Furmanik

Produkty, których używamy na co dzień, mają wpływ na środowisko. Aby go zminimalizować, recykling nie wystarcza. Odpowiedzialne marki są zobowiązane do ograniczania swojego wpływu na sześciu kluczowych etapach całego cyklu życia produktu.

W 2017 r. w Polsce do recyklingu trafiło tylko 35 proc. plastikowych butelek
W 2017 r. w Polsce do recyklingu trafiło tylko 35 proc. plastikowych butelekJustyna KaczmarczykINTERIA.PL

Kiedy sumiennie wyrzucasz zużytą plastikową butelkę do kosza na śmieci, możesz sobie wyobrazić, że wkrótce rozpocznie się wielka przygoda, w której zostanie poddana recyklingowi w coś nowego: kawałek odzieży, element samochodowy, torbę, a nawet kolejną butelkę. 

Ale choć może to być nowy początek, recykling nie jest absolutnym początkiem całej podróży produktu. Wręcz przeciwnie: każda chwila istnienia przedmiotu ma wpływ na środowisko, który odpowiedzialne marki chcą oszacować, zminimalizować i złagodzić. Powszechnym sposobem osiągnięcia tych celów jest przeprowadzenie oceny cyklu życia, niezależnej analizy konsekwencji środowiskowych w całym cyklu życia produktu, często podzielonej na sześć kluczowych kroków.

Wydobycie surowców

Każdy produkt, od mydeł po sofy, rozpoczyna swoje życie w postaci surowca. Mogą to być minerały wydobywane z gleby, rośliny uprawiane na polach, drzewa ścięte w lasach, gazy wydobywane z powietrza lub zwierzęta złowione, uprawiane lub upolowane w określonych celach. 

Pozyskiwanie tych surowców ma wpływ na środowisko. Ograniczone zasoby, takie jak minerały lub ropa naftowa, mogą zostać wyczerpane, siedliska zwierząt mogą zostać zniszczone, systemy wodne zaburzone a gleby nieodwracalnie skażone. 

Ponadto wydobycie może zanieczyszczać i przyczyniać się do zmiany klimatu. Ponieważ rolnictwo jest jednym z największych źródeł surowców, wiele międzynarodowych marek współpracuje ze swoimi dostawcami, aby zapewnić im stosowanie zrównoważonych praktyk, które chronią cenne gleby i zachowują lokalne ekosystemy. 

Przetwórstwo surowców

Prawie wszystkie surowce są przetwarzane przed przetworzeniem na produkt. Często ma to miejsce w fabrykach w pobliżu miejsca ich pozyskiwania, ale wpływ na środowisko może sięgać znacznie dalej. Przetwarzanie metali i minerałów uwalnia cząstki wystarczająco małe, aby można je było wdychać, co prowadzi do problemów zdrowotnych. 

Stworzenie nowego tworzywa sztucznego do produkcji ma również poważny wpływ na środowisko: 4% światowej produkcji ropy naftowej jest wykorzystywane jako surowiec do produkcji, a około 4% do przetwarzania energii. 

Wytwarzanie produktów

Pojedynczy produkt często łączy wiele surowców z całego świata, co daje mu znaczny ślad węglowy, zanim jeszcze zostanie wyprodukowany. Produkcja jest regularnie kojarzona z przypadkowym (lub czasami celowym) uwalnianiem odpadów do rzek lub powietrza, w tym dwutlenku węgla i metanu, które bezpośrednio przyczyniają się do zmiany klimatu.

Odpowiedzialne międzynarodowe marki wdrażają ścisłe procedury w celu zminimalizowania lub wyeliminowania zanieczyszczeń, w tym filtrowania, ekstrakcji i, w miarę możliwości, recyklingu odpadów. Co ciekawe, dwutlenek węgla może być wykorzystywany do produkcji paliwa, a nawet żywności.

Dystrybucja produktów

Po stworzeniu produkt musi dotrzeć do konsumenta. Zwykle wiąże się to z wykorzystaniem paliw kopalnych, które przyczyniają się do zmian klimatu i uwalniają zanieczyszczenia do atmosfery. Ogromne statki towarowe, które przewożą prawie wszystkie ładunki transgraniczne z całego świata, spalają gorsze paliwo, które zawiera 2000 razy więcej siarki niż zwykły olej napędowy; w Stanach Zjednoczonych ciężkie ciężarówki (ciągniki siodłowe) i autobusy stanowią około 1% pojazdów i wytwarzają ponad 20% całkowitej emisji gazów cieplarnianych w kraju. 

Na szczęście dystrybucja staje się coraz bardziej zrównoważona, zwłaszcza dzięki połączeniu paliwooszczędnych pociągów towarowych do zdalnej dystrybucji i pojazdów hybrydowych do dostaw ostatniej mili. Produkty i opakowania można również zaprojektować z myślą o bardziej zrównoważonym transporcie. 

Zastosowanie produktu

Nawet po zakupie produktu nadal ma on wpływ na środowisko, który odpowiedzialne międzynarodowe marki starają się zminimalizować w fazie projektowania. Samochód zużywa olej i paliwo przez cały okres użytkowania, ale lepsza konstrukcja, od aerodynamiki po silniki, może zmniejszyć zarówno zużycie paliwa, jak i zanieczyszczenie

Utylizacja produktu

Często dopiero gdy skończymy z produktem, zaczynamy myśleć o jego wpływie na środowisko i o tym jak upewnić się, że jest on usuwany w pozytywny sposób. Zwykle wiąże się to z recyklingiem, podczas którego produkt jest rozkładany na surowce, które można ponownie wykorzystać do wytworzenia nowego produktu. 

Obecnie produkty są coraz częściej projektowane tak, aby można je było łatwiej poddać recyklingowi, od opakowań do żywności po meble i elektronikę. Jest to na ogół lepsza opcja "wycofania z eksploatacji" niż spalanie lub składowanie na składowisku, które może być marnotrawstwem i po prostu być szkodliwe dla środowiska. 

Recykling nie jest jednak jedyną opcją. Żywotność produktu można wydłużyć, po prostu ponownie go używając: może to obejmować naprawę zepsutej technologii, odnowę starych mebli lub po prostu napełnienie zużytej, plastikowej butelki. 

Niemcy: Bateria organiczna - rewolucja w magazynowaniu energiiDeutsche WelleDeutsche Welle
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas