Komary
Komary to owady, które występują od Arktyki po strefę międzyzwrotnikową. Wskazuje się, że te owady były na świecie w czasach dinozaurów! Jednak zakres terytorialny okazów, które przebywają na terenach tropikalnych i przenoszą różnorodne, groźne choroby, powoli się rozszerza na południową Europę. Wynika to ze zmian klimatycznych. Larwy komarów rozwijają się w środowisku wodnym, dlatego dorosłe osobniki często gromadzą się nad podmokłych terenach, np. nad jeziorami czy rzekami.
Komary - najważniejsze informacje
Komary — tryb życia i zachowanie
Komary prowadzą lądowy tryb życia. Zazwyczaj przebywają na terenach zielonych, w zadrzewieniach, a także w zaroślach. Jest tam podwyższona wilgotność powietrza, co stwarza idealne warunki do składania jaj.
Samice komarów żywią się krwią zwierząt stałocieplnych. Zazwyczaj przywabiają je podwyższone stężenie dwutlenku węgla w powietrzu, a także składniki obecne w pocie, m.in. kwas mlekowy i oktanol. Owady do poszukiwania ofiar wykorzystują także termodetekcję. Dlatego najczęściej komary gryzą dzieci, młodych mężczyzn i kobiety w trakcie owulacji.
Podczas ukąszenia samice przecinają skórę, a następnie wstrzykują ślinę wraz z substancją, która zapobiega krzepnięciu krwi. Potem zaczynają ssać. Gdy wypełnią swoje wole krwią, odlatują.
Wspomniana ślina podrażnia skórę i w rezultacie dochodzi do wystąpienia reakcji alergicznej. Objawia się ona opuchlizną, zaczerwienieniem i świądem. Z kolei samce komarów żywią się nektarem kwiatów.
Samica po zapełnieniu woli krwią ssaków składa jaja. Z nich wylegają się larwy, które przebywają pod powierzchnią wody. Następnie przechodzą przeobrażenie zupełne i wzbijają się w powietrze.
Komary — anatomia
Dorosłe okazy komarów mogą mieć od 2 do 19 mm w zależności od gatunku. Większość z nich waży ok. 5 mm.
- Ciało komara jest podzielone na trzy części: głowę, tułów i odwłok.
- Owad ma po bokach głowy oczy, za pomocą których odbierają fale o długości od 250 do 800 nanometrów. To sprawia, że komary są w stanie zobaczyć promieniowanie nadfioletowe.
- Te zwierzęta widzą 200-300 obrazów na minutę. Dlatego potrafią znacznie szybciej niż ludzie wykryć ruch.
- Narząd gębowy komarów składa się z kłujek, pary szczęk, żuwaczek, górnej wargi i podgębia, do którego odchodzą kanały ślinowe.
- W dolnej części ciała samicy komara znajduje się wole, które wypełnia się krwią ssaków. Podczas trawienia tej substancji w ciele owada zaczynają kształtować się jajeczka.
- W układzie pokarmowym komara znajduje się dodatkowa komora, w której może być przechowywane inne pożywienie niż krew. Owady zaczynają je trawić, gdy potrzebują dodatkowej porcji węglowodanów do przeżycia.
- Komary mają skrzydła, za pomocą których mogą swobodnie się przemieszczać. Np. komar brzęczący ma duże, przezroczyste skrzydła, które mają dwie podłużne pręgi na żółtobrunatnym tułowiu.
- Owady mogą przenosić różnorodne patogeny pomiędzy swoimi ofiarami. Tak się dzieje, jeśli na ich aparacie gębowym rozmnożą się niebezpieczne organizmy lub kiedy wcześniej ukąszą zakażony okaz. Po ugryzieniu człowieka lub zwierzęcia do jego krwioobiegu dostają się wszystkie patogeny. W rezultacie dochodzi do infekcji.
Ochrona i zagrożenia dla komarów
Komary nie są zagrożone wyginięciem. Wręcz przeciwnie. Ich populacja jest niezwykle duża, zatem usuwanie ich z przestrzeni ma duży sens. Dlatego bez obaw można wykonywać opryski, które niwelują problem z komarami, a także stosować środki je odstraszające i eliminujące.
Bardzo ważne jest, aby chronić się przed tymi owadami w krajach tropikalnych.
Tamtejsze komary przenoszą groźne patogeny, które wywołują różne choroby m.in. malarię, żółtą gorączkę, japońskie zapalenie mózgu, gorączkę Zachodniego Nilu czy dengę. Mogą one przyczynić się do poważnych problemów ze zdrowiem. Dlatego zaleca się, aby podróżujący regularnie stosowali repelenty. Jedną z najpopularniejszych substancji, która pomaga skutecznie odstraszać insekty, jest DEET. Preparat powinien zawierać jej od 30-50%, aby spełniał swoją funkcję.
Dodatkowo podczas przebywania w krajach tropikalnych trzeba pamiętać o ochronie ciała, np. za pomocą ubrań. Trzeba także zabezpieczać miejsca noclegu. Wśród najlepszych sposobów można wymienić zakładanie moskitier, które stanowią fizyczną barierę między człowiekiem a owadami.
Ciekawostki o komarach
- Ile lat żyją komary na świecie?
Eksperci wskazują, że komary istniały już ok. 210 milionów lat temu. Z kolei ludzie są na świecie od zaledwie 400 tysięcy lat.
- Czy komary są pożyteczne?
Choć komary znacząco uprzykrzają życie ludziom, są bardzo pożyteczne. Larwy oczyszczają stojące wody z bakterii i zanieczyszczeń. Ponadto są w menu wielu ryb. Z kolei dorosłe samice stanowią pożywienie dla wielu ptaków, np. dla jerzyków czy nietoperzy. Natomiast samce komarów pomagają zapylać kwiaty, dzięki czemu rośliny mogą wydać owoce i nasiona.
- Jak długo rosną komary?
Larwy komarów wykluwają się po 5-14 dniach od złożenia jaj w wodzie. Następnie przepoczwarzają się. Ten etap zajmuje ok. 3-5 dni. Na koniec zmieniają się w dorosłe osobniki.
- Jak długo żyją komary?
Długość życia komarów zależy od gatunku. Np. samice komarów brzęczących, które są najbardziej rozpowszechnione w Polsce, żyje ok. 6-8 tygodni. Samce tego gatunku zazwyczaj umierają po od 7 do 10 dni.
- Czy komary są śmiercionośne?
Komary są uznawane za jedne z najbardziej niebezpiecznych owadów na świecie. Z powodu ich ukąszeń co roku umiera ok. 700 tysięcy ludzi na całym świecie.
