Banany

Czwartek, 18 stycznia 2024 (10:11) Aktualizacja Środa, 3 kwietnia 2024 (10:16)
Banany (Musa paradisiaca L.) to popularne, tropikalne owoce z rodziny bananowatych, uprawiane w wielu ciepłych rejonach świata. Są nie tylko smaczne, ale również bogate w składniki odżywcze, w tym potas, witaminę C i błonnik. Banany odgrywają kluczową rolę w światowym handlu owocami i są podstawą diety w wielu kulturach.
Banany Rośliny i zwierzęta - najważniejsze informacje
Banany przeznaczone do eksportu zrywa się, gdy są jeszcze zielone. /Arthur S. Ruffino/agefotostock/East News /East News

Banany - najważniejsze informacje

  • Gatunek:

    banan zwyczajny

  • Rodzaj:

    banan

  • Rodzina:

    bananowate

  • Rząd:

    imbirowce

  • Gromada:

    rośliny naczyniowe

  • Królestwo:

    rośliny

Gdzie rosną banany?

Banan to bylina, która nie rośnie dziko. Jest uprawiany w Ameryce Południowej i Środkowej (na Kostaryce, w Ekwadorze, w Kolumbii), Afryce (np. w Kenii, Nigerii, Kamerunie), Azji (np. Indiach), a także w rejonie Oceanu Spokojnego (np. w Australii i na Filipinach). Najwięcej ich rośnie w klimacie tropikalnym.

Jak rosną banany?

Banan to bylina, która wyglądem do złudzenia przypomina drzewo. Dzieje się tak, gdyż ma nibypień i osiąga do nawet 15 m wysokości. Roślina ta ma:
  • liście od długości do 4 m z grubym i wyraźnie zaznaczonym nerwem głównym. Mają one podłużny, lancetowaty kształt;
  • białożółte kwiaty, które z czasem ciemnieją. Są obupłciowe, zwisają z drzewa, mają do 3 m długości i uginają się pod własnym ciężarem;
  • owoce nazywane bananami. Są podłużne i zebrane w rączki pod od 4 do nawet 2 jagód. Najpopularniejsze odmiany bananów mają początkowo grubą, zieloną skórę, która z czasem staje się żółta.

Jakie są popularne odmiany bananów? 

Istnieje ponad 1000 odmian bananów. Do najpopularniejszych z nich należą:
  • Cavendish – stanowią one największą część uprawianych i eksportowanych bananów spośród wszystkich odmian;
  • Gros Michel – to odmiana, która była najpopularniejsza do połowy lat 50. XX wieku. Banany te mają grubą skórę i są odporne na uszkodzenia podczas transportu. Ich uprawy zostały w dużej części zniszczone przez chorobę panamską wywołaną przez grzyby;
  • Donkey – to krótkie i grube banany o długości do 15 cm. Są „kanciaste”, a ich miąższ ma ciemnożółty kolor;
  • czerwone banany – są słodkie i bardziej miękkie niż pozostałe odmiany. Ich miąższ jest różowy, a skórka czerwona;
  • banany hawajskie – owoce te mają niebieski kolor i pochodzą z gór Tajlandii i Laosu. Są krótkie (mają do 14 cm długości), słodkie i można je uprawiać w domu;
  • Rajapuri – to odmiana popularna w Azji. Owoce te mają intensywnie słodki smak i kremową konsystencję.
Bananom szczególnie zagraża grzyb Fusarium (TR4). Już w latach 90. XX wieku niszczył on uprawy Afryce, Australii i w Azji. W XXI wieku zmagają się z nim plantatorzy z Ameryki Południowej i Środkowej. Dotyka on zwłaszcza banany Cavendish. Bylina ta jest atakowana także przez mszyce, nicienie oraz wirusy i bakterie.

Jakie banany można uprawiać w domu?

W domu można uprawiać banany karłowe. Przez cały rok potrzebują one wysokiej temperatury (min. 15 °C), a ziemia, w której rosną powinna mieć lekko kwaśny odczyn pH. Preferują słoneczne i zaciszne stanowiska. Źle znoszą przeciągi. 

Banany trzeba podlewać ok. 2 razy w tygodniu, tak aby ziemia w doniczce była przez cały czas wilgotna. Kiedy na roślinie pojawią się owoce, warto nawozić je preparatem bogatym w fosfor i azot – sprawdzi się np. nawóz do pomidorów.

Czy banany są zdrowe? 

  • Banany są pełne składników odżywczych: potasu, żelaza, witaminy B6 i A oraz różnych przeciwutleniaczy?
  • Wewnętrzna część skórki banana ma właściwości wybielające? Możesz nią np. polerować zęby.
  • Człowiek i banan mają w 50% identyczne DNA.
  • Indie to największy światowy producent bananów.
  • Najwięcej bananów w przeliczeniu na jednego mieszkańca spożywają obywatele Papua-Nowej Gwinei? Jeden mieszkaniec zjada tam w ciągu roku średnio 135 kg tych owoców.
  • W Kalifornii znajduje się muzeum bananów – International Banana Museum.
  • Banany przeznaczone do eksportu zrywa się, gdy są jeszcze zielone.
  • Republika Bananowa to określenie kraju, który jest niestabilny politycznie.
  • W Kongo, Rwandzie, Burundi, Ugandzie, Tanzanii produkuje się piwo bananowe.

Temat Banany znajdziesz również w serwisie:

Banany - Wiadomości

Banany - Wideo