Ptaki na bałtyckiej plaży. Latają nad wodą tam i z powrotem

Wśród ptaków, które pojawiają się na bałtyckiej plaży, wyróżnia się grupy tych, które zamieszkują wybrzeże Bałtyku oraz te, które je tylko odwiedzają w czasie migracji. Większość stanowią ptaki lęgowe, gatunki wodno-błotne, które pokochały mierzeje, rozległe plaże, trzcinowiska, wybrzeża klifowe, obniżenia śródwydmowe, zatoki, zalewy, nadmorskie jeziora i słonolubne łąki. W okresie lęgowym, czyli podczas wiosny i lata, łączą się w pary i składają lęg, czyli jaja. Zaliczają się do nich osobniki kilku rzędów: 

• blaszkodziobe, np. łabędzie, kaczki i gęsi;
• siewkowe, np. mewy, rybitwy, siewkowce, alki;
• głuptakowe, np. kormorany;
• nurowe, np. nury;
• perkozowe, np. perkozy.

W okresie jesienno-wiosennym wybrzeże nadbałtyckie stanowi przystanek dla ptaków odbywających coroczne wędrówki z odległych krajów. Wówczas można zaobserwować obecność gatunków z Syberii lub z północy Europy. Wśród najpopularniejszych ptaków przelotnych nad Bałtykiem wyróżniają się mewy: siwe, srebrzyste, śmieszki, siodłate, żółtonogie, trójpalczaste, blade lub czarnogłowe. W czasie jesiennych przelotów można podziwiać również mewy małe oraz czarne rybitwy. 

W okresie sztormów nad polski Bałtyk przylatują wydrzyki, głównie wydrzyk ostrosterny, ale także wydrzyk wielki, długosterny i tęposterny. Natomiast na Półwyspie Helskim i Mierzei Wiślanej w czasie przelotów można podziwiać lecące nisko nad lądem sokoły wędrowne, krogulce, myszołowy oraz błotniaki zbożowe.

Będąc nad polskim morzem, warto zwrócić uwagę na kilka interesujących przedstawicieli ptaków.

Dostojne i zaczepne łabędzie

Łabędź niemy i łabędź krzykliwy bardzo licznie występują na wybrzeżu Bałtyku, zwłaszcza w okresie zimowym i podczas przelotów (od listopada do kwietnia). Chętnie przebywają na plażach odwiedzanych przez ludzi. Potrafią zaczepiać i dopominać się o jedzenie. 

Warto jednak pamiętać, że nie wolno ich dokarmiać pod koniec lata i wczesną jesienią, kiedy szykują się do odlotu. Łabędzie przyzwyczajone do takiego dobrobytu zostają w Polsce na zimę, co naraża je na zamarznięcie. Dlatego dokarmiać można tylko osobniki, które nie odleciały i zimują nad Bałtykiem. Wówczas należy podawać im odpowiedni pokarm np. płatki owsiane lub rozdrobnioną, ugotowaną bez soli marchewkę i pietruszkę.

Roześmiana mewa śmieszka

Podczas pobytu nad morzem na pewno usłyszysz na plaży głośny śmiech. I niech cię nie zmylą rozentuzjazmowani turyści. To może być mewa śmieszka, czyli niewielki gatunek mewy, który waży nie więcej niż 300 g i ma ok. 40 cm. Łatwo ją rozpoznać po czarnej głowie, czerwonych nogach i małym, wąskim dziobie.

Rybitwa czubata pod ochroną

Średniej wielkości rybitwę czubatą z daleka można pomylić mewą śmieszką. Rybitwy mają jednak czarne nogi i czarne dzioby z żółtym czubkiem. W Polsce podlegają ścisłej ochronie gatunkowej. Dlatego trzeba uważać, by ich nie spłoszyć w miejscu, gdzie występują. Co więcej, na takich obszarach obowiązuje zakaz ich obserwacji, fotografowania lub filmowania. Znacznie częściej można spotkać rybitwy zwyczajne i białoczelne. Spacerując po plaży, obserwuj niebo i wodę. Rybitwy pikują pionowo w wodę, by złapać małą rybę lub wodne bezkręgowce.

Kormorany mylone z gęsiami

Swoją sylwetką przypominają gęsi. Kormorany, bo o nich mowa, można spotkać w Polsce przez cały rok, ale zimą głównie nad morzem. Są duże i ciemne, z charakterystycznym, jasnym dziobem i żółtymi plamami u jego podstawy. Kormorany są na ogół milczącymi ptakami. Odzywają się jedynie na noclegowniach oraz w towarzystwie innych osobników, a ich głos przypomina kwiczenie, krakanie lub pochrząkiwanie.

Wiadomo, że nie wszystkie gatunki ptaków można obserwować na bałtyckiej plaży przez cały rok lub w ogóle zobaczyć je na swojej drodze. Dlatego warto znać ptaki, z którymi spotkanie podczas spaceru lub wypoczynku na bałtyckiej plaży jest możliwe o danej porze roku.

Morskie ptaki spotykane wiosną i latem to przede wszystkim:

• mewa srebrzysta;
• czapla biała;
• mewa czarnogłowa;
• nurzyk;
• rzeźnik;
• rybitwa rzeczna.

Natomiast ptaki, które można podziwiać jesienią i zimą podczas spacerów wybrzeżem Bałtyku to głównie wspomniane wcześniej kormorany i nurzyki przystosowane do ciężkich warunków panujących na otwartym morzu.

Warto obserwować ptaki nad Bałtykiem nie tylko ze względu na ich piękno, ale także zdolności. Na przykład niewielki nawałnik burzowy o czarnym zabarwieniu z białą, prostokątną plamą na kuprze i paskami na spodzie skrzydeł, uznawany jest za zwiastun burzy. Jeśli więc chcesz uniknąć nawałnicy podczas spaceru, a spotkasz na swojej drodze nawałnika burzowego, lepiej szybko szukaj schronienia. Niektórzy uważają, że ptaszek ten pojawia się na wybrzeżu tylko wtedy, gdy nadchodzi burza.

Poza tym warto pamiętać, że ptaki to ważna część nadmorskiego ekosystemu. Nie wolno ich straszyć, ani przeganiać lub naruszać ich spokoju w miejscach objętych ochroną. Należy również uważać, by nie zdeptać małych osobników podczas spacerów po plaży lub przechodzenia przez wydmy (chodzenie po nich poza wyznaczonymi ścieżkami jest surowo zabronione). Dużym zagrożeniem dla ptaków są również psy puszczane luzem. Dlatego, jeśli wybierasz się na spacer z czworonogiem, pamiętaj o smyczy.

Obserwacja ptaków to niezwykle ciekawe i przyjemne zajęcie, ale warto podchodzić do niego ostrożnie, z należytą uwagą i spokojem.