Pies zjada trawę i zwraca ją. To może być sygnał dla jego opiekuna

Wielu właścicieli zastanawia się, czy jedzenie trawy przez psa to oznaka choroby, nudy, a może naturalny instynkt. Odpowiedź przynosi jedno z największych badań w tej dziedzinie, przeprowadzone w 2008 roku przez zespół naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis. Z ankiety przeprowadzanej na grupie ponad 1500 opiekunów psów wynika, że aż 68 proc. zwierząt regularnie jadło rośliny, głównie trawę. Jednak tylko 8 proc. wyglądało na chore przed jej spożyciem, a wymioty po jej spożyciu odnotowano u 22 proc. psów. Wyniki te obalają popularny mit, że pies sięga po trawę wyłącznie wtedy, gdy źle się czuje.

Eksperci podkreślają, że w większości przypadków jest to zachowanie naturalne, zakorzenione w psich instynktach- podobne do tego, jakie obserwuje się u dzikich psowatych. Może pełnić funkcję urozmaicenia diety, dostarczenia błonnika lub po prostu być elementem codziennej eksploracji otoczenia. Powinniśmy jednak zwrócić uwagę na moment, w którym pies je trawę, częstotliwość takich epizodów oraz ewentualne objawy towarzyszące, czyli wymioty, biegunkę, brak apetytu czy apatię. Sporadyczne skubanie trawy u zdrowego, aktywnego psa zwykle nie wymaga interwencji.

• Pies je trawę i wymiotuje

Choć wymioty po zjedzeniu trawy są dość częstym widokiem u psów, ich mechanizm bywa inny, niż sądzi większość opiekunów. W praktyce weterynaryjnej często obserwuje się, że prowokuje je nie tyle "świadoma" chęć oczyszczenia żołądka, ile fizyczne drażnienie błony śluzowej przez długie, szorstkie źdźbła. Włókna trawy mogą działać jak szczotka - pobudzają odruch wymiotny, zwłaszcza jeśli w żołądku znajdują się niestrawione resztki lub nadmiar śluzu.

Jeszcze mocniejsze dowody na to, że wymioty nie są głównym celem jedzenia trawy, przyniosło badanie z University of New England (2010). Naukowcy celowo wywołali u psów łagodne zaburzenia jelitowe, aby sprawdzić, czy zwiększy się częstotliwość skubania roślin. Wynik zaskoczył: psy nie jadły trawy częściej w trakcie biegunki, a w 374 odnotowanych epizodach wymioty wystąpiły zaledwie dwa razy. To mocny argument przeciwko tezie, że pies "wie", iż trawa wywoła wymioty i robi to celowo - najczęściej są one efektem mechanicznym, a nie zaplanowaną "terapią".

Wymioty po trawie mogą być też zwykłym zbiegiem okoliczności. U psów z refluksem żołądkowo-przełykowym, zapaleniem żołądka czy alergią pokarmową epizody wymiotów mogą występować niezależnie od tego, co zjadły chwilę wcześniej. W takich przypadkach trawa bywa jedynie "ostatnim posiłkiem" przed odruchem wymiotnym, a nie jego przyczyną. Opisano również sytuacje, w których wymioty po trawie ujawniały obecność pasożytów przewodu pokarmowego - np. nicieni Toxocara canis - które drażniły śluzówkę i zwiększały wrażliwość żołądka.

• Psu burczy w brzuchu i je trawę

Ciche przelewanie, bulgotanie czy charakterystyczne "burczenie" w psim brzuchu - fachowo nazywane borborygmami - to efekt pracy przewodu pokarmowego, w którym przesuwają się gazy i płyny. U zdrowego psa takie odgłosy pojawiają się sporadycznie i zwykle nie są powodem do niepokoju. Często to po prostu reakcja na głód, zmianę pory karmienia lub lekką niestrawność.

Sytuacja zmienia się, gdy burczeniu w brzuchu towarzyszą inne objawy: wymioty, biegunka, apatia, utrata apetytu czy ból brzucha. W takim przypadku może to być sygnał poważniejszych problemów - zapalenia żołądka i jelit, chorób pasożytniczych, zapalenia trzustki czy nieswoistego zapalenia jelit. Niektóre pasożyty (np. Giardia intestinalis czy Toxocara canis) mogą powodować zarówno głośne borborygmy, jak i skłonność do jedzenia trawy, a to niestety dodatkowo utrudnia rozpoznanie przyczyny. Jeśli psu burczy w brzuchu i od razu szuka trawy, a objawy powtarzają się, warto wykonać badanie kału, USG jamy brzusznej i ocenę diety.

• Pies nie ma apetytu, ale je trawę

Utrata apetytu u psa to zawsze sygnał ostrzegawczy. A jeśli w tym samym czasie zwierzę zaczyna jeść trawę, powinniśmy przyjrzeć się sprawie bliżej, ponieważ takie zachowanie może mieć kilka przyczyn. Czasem jest to próba złagodzenia dyskomfortu w przewodzie pokarmowym - trawa, dzięki swojej strukturze i zawartości włókna, może pobudzać perystaltykę jelit lub działać jak "naturalny wypełniacz" żołądka. Innym razem to efekt nudy, stresu lub potrzeby zajęcia pyska, szczególnie u psów o dużej potrzebie stymulacji.

W literaturze opisano przypadek miniaturowego pudla, który przez wiele miesięcy odmawiał karmy, ale chętnie jadł trawę. Po wprowadzeniu diety wysokobłonnikowej problem ustąpił w ciągu kilku dni (Journal of Veterinary Medical Science, 2007). Z kolei przegląd Antona C. Beynena z 2020 roku wskazuje, że niedobór błonnika może wpływać na zachowania żywieniowe psów, ale nie zawsze zwiększa skłonność do jedzenia trawy - w badaniach psy karmione dietą ubogą w błonnik nie jadły jej częściej niż te na diecie standardowej.

• Jakich witamin brakuje psy gdy je trawę?

Mit o "witaminach z trawnika" od lat krąży wśród właścicieli psów, ale badania naukowe nie potwierdzają, by niedobory witamin czy mikroelementów były główną przyczyną tego zachowania. Trawa faktycznie zawiera chlorofil, potas, magnez i niewielkie ilości innych minerałów, jednak w formie słabo przyswajalnej dla psów. Znacznie częściej jedzenie trawy wiąże się z potrzebą dostarczenia błonnika, który wspiera perystaltykę jelit, lub z czysto behawioralną potrzebą urozmaicenia bodźców sensorycznych. Potwierdza to m.in. praca naukowa badaczy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis - skubanie trawy jest powszechne nawet u psów zdrowych, dobrze odżywionych i bez objawów chorób przewodu pokarmowego.

Nie można jednak całkowicie wykluczyć roli niedoborów mikroelementów lub witamin. W literaturze pojawiają się hipotezy o możliwym związku między jedzeniem trawy przez psy a niedoborem kwasu foliowego (witamina B9), który odgrywa kluczową rolę w produkcji czerwonych krwinek, syntezie DNA i prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. Niedobór tej witaminy może prowadzić do anemii, osłabienia i problemów neurologicznych, choć u psów żywionych zbilansowaną karmą jest on rzadkością.

Choć sporadyczne skubanie trawy przez psa zwykle nie jest powodem do paniki, wielu opiekunów woli ograniczyć to zachowanie - zwłaszcza jeśli pupil robi to często lub w miejscach, gdzie rośliny mogą być zanieczyszczone pestycydami czy odchodami innych zwierząt. Proces oduczania psa jedzenia trawy wymaga połączenia odpowiedniej diety, stymulacji umysłowej i konsekwentnego treningu.

• Zadbaj o dietę - upewnij się, że karma jest pełnoporcjowa, dobrze zbilansowana i zawiera odpowiednią ilość błonnika. Włókno pokarmowe wspiera prawidłową pracę jelit i może zmniejszyć potrzebę szukania dodatkowych źródeł w postaci trawy. Warto skonsultować skład diety z lekarzem weterynarii lub dietetykiem zwierzęcym, aby wykluczyć ewentualne niedobory.
• Zwiększ aktywność fizyczną i umysłową - nuda to jeden z najczęstszych powodów "podjadania" trawy. Dłuższe spacery, zabawy węchowe, trening posłuszeństwa czy aportowanie mogą skutecznie odciągnąć psa od zielonych pokus. Psy, które mają zapewnioną codzienną dawkę ruchu i stymulacji, rzadziej szukają dodatkowych zajęć "na własną łapę".
• Naucz psa komendy "zostaw" - to jedna z najważniejszych komend w codziennym życiu psa. Przydaje się nie tylko w walce z jedzeniem trawy, ale też w zapobieganiu zjadaniu śmieci, resztek jedzenia czy potencjalnie niebezpiecznych przedmiotów na spacerze. Trening należy prowadzić metodą pozytywnego wzmocnienia, nagradzając psa za prawidłową reakcję.
• Zapewnij psu bezpieczne alternatywy - niektóre psy mają silną potrzebę gryzienia i żucia. W takich przypadkach warto zaoferować im bezpieczne patyki z kawowca, naturalne gryzaki, maty węchowe czy zabawki interaktywne, które zaspokoją tę potrzebę w kontrolowany sposób.

Kiedy iść do weterynarza?

Choć samo jedzenie trawy nie zawsze jest groźne, są sytuacje, w których wymaga ono pilnej konsultacji lekarskiej:

• Pies je trawę kompulsywnie, a następnie wymiotuje kilka razy dziennie.
• Burczeniu w brzuchu towarzyszy biegunka, krew w kale lub wymiotach.
• Zwierzę traci apetyt i energię.
• Pojawiają się objawy bólu brzucha - pies unika dotyku, garbi się, skomli lub jęczy.

W takich przypadkach lekarz weterynarii może zlecić badania kału, krwi, USG jamy brzusznej oraz analizę diety, aby ustalić przyczynę problemu i wdrożyć odpowiednie leczenie.