Polski cud natury - Mazury

W Polsce mamy różne formy ochrony przyrody: parki narodowe, krajobrazowe, rezerwaty, obszary należące do programu Natura 2000, użytki ekologiczne i inne. Spośród 125 parków krajobrazowych w Polsce znajduje się Mazurski Park Krajobrazowy. Dodatkowo teren parku jest objęty innymi, uzupełniającymi się formami ochrony przyrody, m.in. programem Natura 2000 oraz mazurskim rezerwatem Biosfery MAB "Jeziora Mazurskie".

Czym specjalnym wyróżniają się mazurskie rejony?

Utworzony w 1977 r. Mazurski Park Krajobrazowy jest najstarszym w województwie warmińsko-mazurskim i jednym z największych parków krajobrazowych w Polsce. Jego powierzchnia wynosi ponad 536 km2. Obszary te nie bez powodu są nazywane "krainą wielkich jezior". W granicach Parku leży bowiem największe w kraju jezioro (morenowe) Śniardwy oraz znajduje się północna część Puszczy Piskiej. W granicach parku wydzielono też trzy obszary Natura 2000: dwa obszary specjalnej ochrony ptaków - "Jezioro Łuknajno" i "Puszcza Piska" oraz obszar ochrony siedlisk "Ostoja Piska". Z parkiem graniczy też "Mazurska Ostoja Żółwia Baranowo".

Ze względu na dużą liczbę jezior i torfowisk na Mazurach nie brakuje ptaków, stąd powstała potrzeba objęcia ich siedlisk ochroną. 

Ze względu na wyjątkowe polodowcowe walory krajobrazu zjeżdżają się tu turyści z całego świata. Nie brakuje kajakarzy, którzy przepływają przez Krutynię oraz żeglarzy, którzy spędzają wiele dni na łodziach. Kwitnie też turystyka piesza i rowerowa. 

Paulina Makiewicz-Duda, która jest pracowniczką parku, przyznaje, że rzeka Krutynia stanowi istotny punkt, do którego zmierzają podróżnicy. Spływ Krutynią zajmuje ok. 3-4 godzin. 

Mazury to jednak nie tylko piękne jeziora, ale i cenne lasy, tajemnicze bunkry i twierdze, wieże, kładki, pomosty, oraz 300-kilometrowa pętla rowerowa. Mazurska Pętla Rowerowa została oddana w obecnej formie do użytku na początku czerwca br. 

Na terenie samego parku do dyspozycji jest 150 km tras rowerowych i pieszych. Turystykę można uprawiać cały rok.

Krajobraz Krainy Wielkich Jezior Mazurskich został ukształtowany przez ostatnie zlodowacenie. Na naszych ziemiach odnotowano zlodowacenie podlaskie (1,2 mln - 950 tys. lat temu), południowopolskie (730 - 430 tys. lat temu), środkowopolskie (300 - 170 tys. lat temu) oraz północnopolskie (115-11,7 tys. lat temu). Zlodowacenia północnopolskie miały decydujący wpływ na rozwój Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Maksymalny zasięg zlodowacenia pokrywa się z południową granicą występowania jezior na Pojezierzu Wielkopolskim, Kujawach, Pojezierzu Pomorskim i Pojezierzu Mazurskim. Mówiąc krótko, mazurskie jeziora są jeziorami polodowcowymi.

Jednak jak przyznaje w rozmowie z Przemysławem Białkowskim Paulina Makiewicz-Duda, na Mazurach od wielu lat daje się we znaki susza. Mazurskie jeziora mierzą się też z innymi problemami. Mamry, Niegocin, Tałty i inne jeziora ulegają zanieczyszczeniom mikroplastikiem. Małe cząstki tworzyw sztucznych znalazły się w 30 mazurskich jeziorach. Akweny trzeba w związku z tym regularnie badać oraz chronić.