To żmija zygzakowata czy zaskroniec. Jak rozpoznać węże?

Aktualizacja

W Polsce żyje pięć z 3000 znanych gatunków węży. W tej puli nie jest uwzględniony padalec, czyli beznoga jaszczurka. Co robić, gdy w lesie natrafimy na żmiję zygzakowatą, padalca czy zaskrońca? Te gady różnią się drobnymi szczegółami.

Żmija zygzakowata wygrzewa się na piaszczystej drodze. Jedyny jadowity wąż w Polsce różni się od niegroźnego zaskrońca.
Żmija zygzakowata wygrzewa się na piaszczystej drodze. Jedyny jadowity wąż w Polsce różni się od niegroźnego zaskrońca.PIOTR PLACZKOWSKI/REPORTEREast News

Jak wygląda żmija zygzakowata?

W Polsce występuje wyłącznie jeden rodzaj żmii - żmija zygzakowata. Jest to jedyny jadowity wąż w Polsce. Najczęściej natrafić na nią można w lasach, na łąkach i polach. 

Żmija może mierzyć maksymalnie 1,2 metra, a charakterystyczną cechą jest ciemny zygzak na grzbiecie. Czasami jednak ciężko go zauważyć, co powoduje problem z identyfikacją gatunku.

Pomimo tego, że żmija jest jedynym wężem jadowitym w Polsce, wcale nie jest aż tak niebezpieczna. Poluje głównie na małe ssaki i gryzonie. Zdarzy się również, że zapoluje na płazy, ślimaki czy jaszczurki. 

Bardzo często stara się uciekać od napastnika, atakuje wyłącznie w ostateczności. Dodatkowo nie każde jej ugryzienie kończy się wstrzyknięciem jadu. 

Jad żmii nie stanowi zagrożenia dla zdrowia dorosłych, w pełni sprawnych osób. Gorzej w przypadku dzieci oraz starszych.

Jak wygląda zaskroniec zwyczajny?

Zaskroniec zwyczajny pochodzi z rodziny węży połozowatych. Gatunek ten stanowi 60% wszystkich węży na świecie. Znaleźć go można na terenie całej Europy, z wykluczeniem Szkocji, Irlandii, części Skandynawii oraz Krety. W Polsce najłatwiej można natrafić na zaskrońca w lasach, na bagnach i w pobliżu zbiorników wodnych.

Zaskroniec ma maksymalnie 1,5 metra długości, a jego barwy bywają różne. Charakterystyczną cechą jest żółta plama na głowie, od której wywodzi się nazwa tego węża. Zaskroniec żywi się głównie płazami, rybami i małymi gryzoniami. Wąż ten nie jest jadowity. Przeważnie, gdy zaskroniec czuje niebezpieczeństwo, udaje, że jest martwy.

Zaskrońca rozpoznasz po żółtych plamkach za głową. Daniel Pach / Forum Agencja FORUM

Węże w Polsce są pod ochroną

Wszystkie gatunki węży, które występują w Polsce, podlegają ochronie gatunkowej. Dlatego też zabronione jest zabijanie wspomnianych zwierząt. Jak więc sobie z nimi radzić? Jeśli napotkamy węża na swojej drodze, najlepiej odejdźmy z ich terytorium. Nawet jeśli większość gatunków nie atakuje bez powodu, lepiej swoją obecnością niepotrzebnie ich nie stresować.

Co w sytuacji, kiedy wąż wtargnie na nasz teren? Wyproszenie węża z domu może być kłopotliwe. Konieczne jest opuszczenie lokalu i zatkanie wszelkich szczelin. Następnie należy skontaktować się z policją, strażą pożarną lub pogotowiem leśnym. Te służby będą najlepiej wiedziały, w jaki sposób postępować z wężem oraz jak go bezpiecznie ewakuować. Jeśli natomiast wąż przebywa w ogrodzie, dobrze będzie go złapać w jakiś pojemnik i następnie wypuścić na oddalonym od naszego domu terenie.

Czym różni się zaskroniec od padalca?

Wspominaliśmy już wcześniej o tym, że padalec nie jest wężem. Należy do gatunku jaszczurek beznogich, ale łatwo go pomylić z zaskrońcem. Wyróżnia się tym, że posiada powieki oraz lekko zaznaczoną szyję. Jego tarczki brzuszne są identyczne z grzbietowymi. W przypadku węży tarczki na brzuchu układane są poprzecznie.

Ciało padalca osiąga do pół metra długości, a jego ubarwienie przeważnie jest brązowe. Zdarza się, że jego grzbiet udekorowany jest czarnymi lub szarymi łuskami. Padalce starają się żyć w ukryciu, znajdując swoje miejsce głównie w wilgotnych zakamarkach. Żywi się owadami, larwami, drobnymi gryzoniami, dżdżownicami oraz ślimakami bez muszli.

Padalec w naszym ogrodzie jest bardzo przydatny, lecz jednak może powodować pewien dyskomfort w naszej psychice. Dlatego też istnieją sposoby na pożegnanie się z niechcianym sąsiadem. Ta beznoga jaszczurka jest bardzo podatna na hałas. Dlatego też szybko potrafi opuścić rejony, w których regularnie jest zbyt głośno. Można również złapać go przez rękawice, lecz wywołać to może w jaszczurce ogromny stres.

***

Czytaj także:

Słonie i nosorożce produkują energię do naszych domów. Sekretem są... odchody
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas