Skąd wzięły się nazwy tych górskich szczytów i co oznaczają?
Nazewnictwo szczytów i przełęczy górskich często dziwi lub bawi. Każdy kojarzy nazwy, ale nie wszyscy wiedzą, jaka jest ich geneza.
Spis treści:
Masyw Babia Góra i Diablak
Babia Góra to masyw górski, który ciągnie się od Przełęczy Krowiarki do Przełęczy Jałowieckiej. W masywie występuje kilka wierzchołków o interesujących nazwach, np. Gówniak, Diablak czy Przełęcz Brona. Występująca w niektórych opisach nazwa "Główniak" to efekt celowego przekręcania nazwy "Gówniak".
Nazwa masywu Babiej Góry nie musi oznaczać kobiety - mówią przewodnicy górscy. Określenie może odnosić się np. do... szachów, ponieważ babą nazywano kiedyś królową. Do dziś Babią Górę nazywa się zaś królową Beskidów. Baba oznacza też okrągłe ciasto pofalowane jak górskie żleby.
W związku z Babią Górą istnieją też legendy mówiące o tym, że kobieta z żalu po ukochanym zamieniła się w skały. Inna legenda głosi, że Babia Góra to stos kamieni, które zostały usypane przed domem olbrzymiej "baby".
Krzesanica
Krzesanica to najwyższy szczyt masywu Czerwonych Wierchów. Jej wysokość to 2122 m n.p.m. Nazwa tego szczytu pochodzi od północnej ściany nazwanej krzesaną. W XIX w. o górze tej pisał Walery Eljasz-Radzikowski w 1891 r.: "Krzesanica ze ścianą od północy gdyby skrzesaną i stąd tak nazwana". Szczytem Krzesanicy jest płaski i kamienisty teren o długości około 100 m. Jedna ze wspominanych przez Radzikowskiego ścian północnych ścian szczytu liczy 200 m.
Po przejściu trwającym 20 minut z Krzesanicy znajdziemy się na Małołączniaku. czyli drugim szczytem Czerwonych Wierchów. Nazwa Małołączniak pochodzi od Doliny Małej Łąki. Szczyt zwany był wcześniej Czerwonym Wierchem. Z kolei nazwa szczytu Ciemniak znajdującego się także w masywie Czerwonych Wierchów pochodzi od nazwy doliny nazywanej kiedyś Ciemną.
Mnich
Góry to obszary mistyczne i magiczne, a wielu duchownych znajduje tu idealne miejsca odosobnienia. Nie bez powodu też ten szczyt w Tatrach Wysokich o wysokości 2068 m n.p.m nosi taką nazwę. Z górą wiążą się bowiem ludowe opowieści dotyczące wędrującego po Tatrach mnichu. Kształt tego szczytu przypomina mnicha w kapturze, nachylonego nad przepaścią.
Starorobociański Wierch
Starorobociański Wierch to szczyt charakteryzujący się świetną panoramą oraz stosunkowo łatwym wejściem. Jednak w zimie trzeba uważać na często schodzące lawiny. Nazwa tego szczytu pochodzi od dawnej Hali Stara Robota, leżącej w Dolinie Starorobociańskiej. W dolinie znajdują się nieczynne wyrobiska, a kiedyś wydobywano tutaj rudę żelaza. Teraz znajdują się tu zawalone sztolnie oraz ślady młyna służącego do kruszenia rudy.
Wrota Chałubińskiego
Tytus Aureliusz Chałubiński umarł w 1889 w Zakopanem. Znacznie przyczynił się do rozwoju miejscowości. Był naukowcem - lekarzem, wykładowcą, ale także taternikiem i miłośnikiem przyrody. Był uznawany za najwybitniejszego Polaka drugiej połowy XIX wieku. Na jego cześć nazwano jedną z przełęczy w głównej grani Tatr. Wrota Chałubińskiego to wąska przełęcz znajdująca się na wysokości 2022 m n.p.m. pomiędzy Kopą nad Wrotami a Szpiglasowym Wierchem.
W 1994 roku na przełęczy zginęła Maria Chałubińska - żona wnuka Tytusa Chałubińskiego. Wrota to także miejsce rozpoczęcia niedostępnej dla turystów trasy na Gładką Przełęcz.
Durny Szczyt
Ta nazwa może zmylić. Durny Szczyt, (czwarty co do wysokości szczyt Tatr) po słowacku Pyšný štít nie oznacza tego, co narzuca się jako pierwsze. Nazwę szczytu objaśniał Walery Eljasz-Radzikowski: "Zwią go oni Durną Górą, bo w ich mowie durny znaczy tyle, co dumny". W gwarze podhalańskiej durny znaczy: dumny i pyszny, a nazwa szczytu jest związana z jego ujmującym wyglądem. Polska nazwa góry pochodzi z 1880 r.
I rzeczywiście Durny Szczyt jest górą przeznaczoną dla zaawansownych piechurów, a sam masyw zaliczany jest do najbardziej trudnych orinetacyjnie miesc w Tatrach.
Rozdroże pod Moszną i Moszna
Szczyt oraz przełęcz znajdujące się w Górach Sowich posiadają osobliwe nazwy. Nie wiadomo do końca dlaczego obszary te są nazywane w ten sposób, ale w Polsce znajduje się także wieś o nazwie Moszna, a w niej znany w całej Polsce zamek. Wiadomo jednak, że nazwa szczytu i przełęczy zostałą zatwierdzono po 1945 r., a przykład wsi pokazuje, że samo słowo moszna może wywodzić się od nazwiska rodowego.
Smutna Dolna i Rohacz Płaczliwy
Słowacka dolina wraz z charakterystycznym szczytem noszą nazwy kojarzące się jednoznacznie. Dolina, która przed 1937 r. nazywana była Doliną Rohacką, została zmieniona na Smutną z powodu panującego tu zacienienia, zalegających skał i pustkowia. Smutna Dolina jest jednak miejscem wartym odwiedzenia i niepowtarzalnym.
Co do Rochacza Płaczliwego wiadomo, że nazwa rohacz pochodzi od słowa "rogaty". A skoro dolina jest Smutna, to i szczyt jest zapłakany. Podobno na ścianach szczytu widoczne są zacieki, które przypominają łzy.