Góry nie są wieczne. Zmiany klimatu mocno na nie wpłyną
Badania pokazują, że zmiana klimatu będzie miała negatywny wpływ na krajobrazy górskie, w tym na zagrożenia, takie jak lawiny, powodzie rzeczne, osuwiska i powodzie wywołane wylewami jezior.
W obliczu zagrożenia zmianami klimatycznymi krajobrazy górskie na całym świecie mogą stać się bardziej niebezpieczne dla otaczających je społeczności, a szybkie zmiany mogą spowodować dalsze zagrożenia środowiskowe dla otaczających je obszarów.
Tak ocieplenie wpłynie na góry
Profesor Jasper Knight z School of Geography, Archeology and Environmental Studies na Wits University pokazuje, jak złożone systemy górskie reagują na zmiany klimatu w bardzo różne, a czasem nieoczekiwane sposoby, oraz jak te reakcje mogą wpływać na górskie krajobrazy i społeczności.
"Na całym świecie lodowce górskie są w odwrocie z powodu globalnego ocieplenia, co ma wpływ na ukształtowanie terenu górskiego, ekosystemy i ludzi. Jednak wpływy te są bardzo zmienne. Najnowszy raport Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) traktuje wszystkie góry jako równie wrażliwe i w ten sam sposób reagujące na zmiany klimatyczne. Jednak takie podejście nie jest właściwe" - mówi Knight.
"Góry pokryte śniegiem i lodem działają zupełnie inaczej niż góry na niskich szerokościach geograficznych, gdzie na ogół nie ma śniegu ani lodu. To decyduje o tym, jak reagują na klimat i jakich przyszłych wzorców ewolucji krajobrazu górskiego możemy się spodziewać".
Owce też mogą zniknąć
Śnieg i lód w górach na całym świecie dostarczają wodę setkom milionów ludzi, ale to źródło wody jest zagrożone z powodu zmieniających się wzorców pogodowych i kurczenia się lodowców. Oznacza to, że w przyszłości kryzys wodny na suchych obszarach kontynentalnych Azji, Ameryki Północnej, Ameryki Południowej i Europy będzie się tylko pogłębiał.
Badania pokazują również, w jaki sposób zmiana klimatu wpłynie negatywnie na krajobrazy górskie i działalność człowieka. Obejmuje to rosnące ryzyko zagrożeń, takich jak lawiny, powodzie rzeczne, osuwiska i powodzie wywołane przez jeziora. Sytuacja pogarsza się z powodu cofania się lodowców i ocieplenia wiecznej zmarzliny. Ekosystemy alpejskie i gatunki endemiczne są już zagrożone wyginięciem, a zbocza górskie stają się coraz bardziej zielone, ponieważ lasy nizinne rozprzestrzeniają się na wyższych wysokościach.
"W miarę jak kurczą się obszary pokryte śniegiem i lodem, powierzchnie obszarów górskich stają się ciemniejsze, co dramatycznie zmienia ich bilans cieplny. To z kolei oznacza, że nagrzewają się one szybciej niż obszary wokół nich. Dlatego wpływ zmiany klimatu na góry jest większy niż gdziekolwiek indziej. To prawdziwy problem, nie tylko gór, ale także terenów wokół nich" - mówi Knight.
Społeczności i kultury górskie również są dotknięte zmianami klimatycznymi. Tradycyjne rolnictwo wymiera, obszary wypasu zwierząt kurczą się, a woda staje się coraz rzadsza. Przyczyniają się do tego także turystyka, górnictwo, urbanizacja i leśnictwo komercyjne. Nowe badania pokazują, że góry należy traktować i chronić jako zintegrowane systemy biofizyczne i socjoekologiczne, w których ważni są zarówno ludzie, jak i fizyczne krajobrazy. Może to pomóc w ochronie tych środowisk przed przyszłymi zmianami.
