Do łosi nie wolno strzelać. Dzięki temu urosło im poroże
Zakaz strzelania do łosi obowiązuje w Polsce od 23 lat. Z najnowszych obserwacji polskich naukowców wynika, że zakaz polowań wpłynął na wydłużenie życia zwierząt, a także na formę i wielkość poroża samców.
Naukowcy z Instytutu Biologii Ssaków PAN i Politechniki Białostockiej sprawdzili jak 23-letni okres bez polowań na łosie wpłynął na wielkość i formę ich poroża. Naukowcom towarzyszyli fotografowie przyrody, którzy uwiecznili fascynujące przemiany. Zakaz polowań na łosie obowiązuje w Polsce od 2001 r. W naszym kraju zabijano tyle łosi, że śmiertelność przekroczyła wzrost populacji tych zwierząt.
23 lata bez polowań na łosie. Poroże zmienia kształt
Dzięki wprowadzeniu moratorium na polowania na łosie w Polsce populacja tych fascynujących zwierząt wzrosła z niespełna 2 tys. do ok. 20 tys. osobników. Łosie to zwierzęta charyzmatyczne i chętnie fotografowane, oraz podziwiane przez obserwatorów przyrody.
Polowania na zwierzęta kopytne, w tym sarny i łosie wpływają bezpośrednio wzrost i spadek populacji tych ssaków, ale i mogą mieć znaczący wpływ na zmiany cech charakterystycznych - rogów czy poroża. Sprawdzili to polscy naukowcy, którzy przeanalizowali zmiany w porożach łosi w latach 2005-2021. Na podstawie zdjęć samców i odlewów poroża ustalono, że w okresie obowiązywania zakazu polowań wzrosło prawdopodobieństwo wystąpienia u łosi poroża w kształcie łopaty, tzw. łopataczy.
Z analizy ponad tysiąca zdjęć wynika również, że w ciągu 19 lat o prawie 20 proc. zmalało prawdopodobieństwo spotkania samców o słabym porożu, tzw. badylarzy, czyli samców o najsłabszym porożu. Zwiększyła się szansa na obserwację tzw. półłopataczy (obecnie jest ich w Polsce najwięcej). Co niezwykle istotne, wzrosła liczba odnóg poroża łosia (od 5 do 11) i zwiększyła się rozpiętość poroża - z 75 cm do ponad 140 cm.
Naukowcy podejrzewają, że samce pozbawione presji łowieckiej mogły rozwinąć większe i inaczej uformowane poroża ze względu na przedłużenie życia. Badacze szacują, że okazałe poroże występuje najczęściej w wieku 9 do 11 lat, a polowania powodowały, że zwierzęta umierały dużo wcześniej.
Poroże dla łosia, nie dla trofeum
Co ciekawe, na formę poroża wpłynęły też warunki środowiskowe i dieta łosi. Największe poroże - według prowadzonej na podstawie zdjęć analizy - miały łosie z Warmii i Mazur oraz Polesia. Wpłynęły na to zróżnicowane warunki środowiskowe i urozmaicona, bogata dieta.
Prof. Rafał Kowalczyk zwraca uwagę, że do badań nad zmieniającym się porożem łosi wpłynęło również społeczeństwo.
"Nasze badanie są przykładem przykładem wkładu tzw. nauki obywatelskiej, która może przyczynić się do zrozumienia trendów ekologicznych i określenia wzorców populacji. Ma to również istotne implikacje dla zarządzania gatunkami, na które wpływają polowania na trofea" - podsumowują badacze z Instytutu Biologii Ssaków PAN i Politechniki Białostockiej .
Łoś (Alces alces) jest największym członkiem rodziny jeleniowatych i drugim co do wielkości roślinożercą występującym na półkuli północnej.
