Ssaki
Piątek, 27 października 2023 (16:17)
Aktualizacja Wtorek, 31 października 2023 (12:12)
Ssaki (Mammalia) to grupa zwierząt zamieszkujących przede wszystkim środowisko lądowe, ale także wodne (walenie i brzegowce) czy powietrzne (nietoperze). Gromadę charakteryzuje zdolność do karmienia swoich potomków mlekiem produkowanym przez gruczoły mlekowe matki. Na świecie żyje ponad 5800 gatunków ssaków - od niewielkich myszy po ogromne słonie czy wieloryby. Adaptując się do różnych środowisk, ssaki skolonizowały niemal każdy zakątek Ziemi.

Ssaki - najważniejsze informacje
-
Gromada:
ssaki
-
Typ:
strunowce
-
Królestwo:
zwierzęta
Ssaki — występowanie i środowisko
Cechą charakterystyczną większości ssaków jest stałocieplność. Zwierzęta potrafią utrzymać taką samą temperaturę w różnych warunkach. To sprawia, że mogą przeżyć zarówno na mroźnych obszarach podbiegunowych, jak i w gorących lasach tropikalnych.
Ssaki można podzielić ze względu na miejsce występowania na:
- morskie, np. walenie lub płetwonogie,
- lądowe.
Ssaki można spotkać nie tylko na lądzie i w wodzie. Istnieją zwierzęta, które występują także w powietrzu, ponieważ opanowały umiejętność latania. Są to np. nietoperze.
Na świecie żyje 5800 gatunków ssaków, z czego naliczniejszą grupą są gryzonie (2300 gatunków) i nietoperze (1300 gatunków).
Największym ssakiem jest płetwal błękitny, który osiąga 30 metrów długości i 180 ton wagi. Do najmniejszych przedstawicieli ssaków zaliczamy nietoperze i ryjówki.
Ssaki — tryb życia i zachowanie
Ssaki mogą prowadzić dzienny lub nocny tryb życia. Zazwyczaj polują nocą, a odpoczywają w dzień, gdy wokół jest bardzo upalnie. Część zwierząt zapada zimą w sen zimowy.
Wszystkie ssaki - poza stekowcami - są żyworodne. Młode, które się rodzą z ciąży, zazwyczaj są ślepe i nagie. Niektóre gatunki po urodzeniu potrafią się już poruszać i jeść normalny pokarm (bydło, konie), inne do rozwoju potrzebują czasu - tygodni, a nawet lat - jak w przypadku człowieka.
Ssaki opiekują się młodymi po porodzie i karmią je mlekiem. Jednocześnie są jedynymi zwierzętami, które wytwarzają mleko.
Niektóre ssaki tworzą stada lub grupy rodzinne. Zwierzęta żyją w symbiozie, wzajemnie dbają o swoje potomstwo i chronią się przed drapieżnikami. Istnieją jednak osobniki, które wolą przebywać w samotności. Spotykają się z innymi tylko np. podczas kopulacji lub w trakcie posiłków.
Ssaki — anatomia
Ssaki są bardzo zróżnicowaną gromadą. Zwierzęta różnią się rozmiarami, wagą, a także ogólnym wyglądem. Są jednak cechy, które je łączą.
- Ssaki mają grubą skórę, która składa się z dwóch warstw: naskórka i skóry właściwej. Znajdują się na niej gruczoły łojowe, mleczne, zapachowe i potowe. Ponadto ze skóry większości ssaków wyrastają włosy. Niektóre osobniki mogą mieć też kolce lub łuski.
- Szkielet ssaków jest w dużym stopniu skostniały. Kręgosłup jest podzielony na 5 odcinków: szyjny, piersiowy, lędźwiowy, krzyżowy i ogonowy. Liczba kręgów różni się w zależności od gatunku.
- U dorosłych osobników kości mózgoczaszki są połączone ze sobą szwami. Chronią delikatny mózg przed uszkodzeniami.
- U ssaków trzewioczaszka jest mniejsza od mózgoczaszki. Składa się z kości nosowych, lemiesza, kości jarzmowych, kości łzowych, żuchwy, szczęk, małżowin nosowych dolnych, kości podniebiennych i kości gnykowej.
- Większość ssaków ma zęby osadzone w zębodołach kości szczękowej lub w żuchwie. Są jednak osobniki, które ich nie mają; to np. kolczatki czy łuskowce. U przeważającej części gatunków występują też zęby mleczne.
- Układ mięśniowy ssaków jest bardzo dobrze rozwinięty. Dzięki temu mogą się poruszać. Mięśnie mogą występować także na twarzy. Tak jest u człowieka i małp.
- Ssaki oddychają płucami. Wdychają tlen obecny w powietrzu przez nozdrza zewnętrzne lub jamę ustną.
- Ssaki mają jeden z najbardziej rozwiniętych układów nerwowych wśród zwierząt. Dotyczy to zwłaszcza mózgowia. Kora mózgowa może być mniej lub bardziej pofałdowana. Zupełnie gładka jest u owadożernych czy zającokształtnych. Najsilniej jest pofałdowana u człowieka.
Ochrona i zagrożenia dla ssaków
Według wyników badań, które zostały zaprezentowane na Światowym Kongresie Ochrony Przyrody IUCN, 1/4 gatunków ssaków lądowych i 1/3 gatunków ssaków morskich jest zagrożonych wyginięciem. Według analizy ok. 1140 gatunków może wymrzeć.
W Polsce wyróżnia się pięć gatunków, które są narażone na wymarcie. Jednocześnie aż 69 gatunków jest objętych ochroną gatunkową zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska. Na liście znajdują się m.in. jeż wschodni, kret, gacek brunatny, wiewiórka, wilk, wydra czy ryś. Ochroną częściową jest objęty bóbr.
Zagrożeniami dla ssaków są m.in.:
- utrata naturalnych siedlisk w wyniku rozwoju gospodarki i wylesiania terenów,
- zanieczyszczenia wody, powietrza i gleby,
- globalne ocieplenie, które powoduje wzrost temperatur,
- kłusownictwo,
- nieprzyjazne obce gatunki drapieżników.
Ratunkiem dla zwierząt jest np. wyznaczenie terenów, w których mogą spokojnie żyć. Zazwyczaj są to parki narodowe, w których jest zakaz wycinki lasów, kłusownictwa czy prowadzenia nielegalnych hodowli.
Ciekawostki o ssakach
- Który ssak jest najdłużej w ciąży?
Najdłużej w ciąży jest słoń. Trwa ona ok. 22 miesiące.
- Jaki jest najszybszy ssak na świecie?
Najszybszym ssakiem na świecie na lądzie jest gepard. Na odcinku 500 m potrafi rozwinąć prędkość od 100 do 120 km/h.
- Jaki jest najmniejszy ssak na świecie?
Najmniejszym ssakiem na świecie jest ryjówka etruska. Ma zaledwie 35 mm długości (z ogonem 48 mm). Waży tylko 2 g.
- Jaki jest najcięższy ssak na świecie?
Najcięższy ssak na świecie to płetwal błękitny. Może ważyć do 135 t i mierzyć do 30 m długości!
- Czy trąba słonia ma kości?
Trąba słonia nie ma kości. Jest bardzo elastyczna i wiotka. Jednak zwierzę potrafi nią unieść przedmioty o wadze do 400 kg!
- Jak mądre są psy?
Uważa się, że IQ psów jest podobne do ilorazu inteligencji dwuletniego dziecka. Zwierzęta mają też dobrze rozwiniętą inteligencję emocjonalną.
Temat Ssaki znajdziesz również w serwisie:
Ssaki - Wiadomości
-
Przymknęli przemytników. Tak odkryli nowy pradawny gatunek
Wczoraj, 15 sierpnia (22:20)Na pierwszy rzut oka nie przypominają ssaków. Zamiast włosów mają łuski jak gady, poruszają się raz na czworakach, to znów na dwóch tylnych jak dawne dinozaury. Mają wiele osobliwych... -
Wielki manat niespodziewanie powrócił. Nie widzieli ich od 10 lat
Środa, 13 sierpnia (16:50)Po raz pierwszy od prawie 10 lat wielki manat pojawił się u wybrzeży Massachusetts. Naukowcy są zadziwieni jego obecnością i obawiają się, że zwierzę umrze z powodu zimnej wody lub braku... -
Ogromna radość w polskim zoo. Taka sytuacja zdarza się rzadko
Piątek, 8 sierpnia (12:35)"To niesamowite patrzeć, jak rodzi się więź, jak pojawia się zaufanie jak zaczyna się nowe życie" - pisze poruszone zoo w Chorzowie na swoim profilu na Facebooku. W śląskim ogrodzie... -
Kopytne zwierzę stało się wilkiem. Zaczęło zajadać się kośćmi
Piątek, 8 sierpnia (06:30)Świetnie biegały, a ich łapy były przystosowane do takiego poruszania się, jak u ssaków kopytnych. Chociaż jednak związki tych ssaków z kopytnymi są niewątpliwe, to jednak czasem nazywa... -
Wieloryby zaczęły milknąć. Niedobre wieści z oceanów
Czwartek, 7 sierpnia (13:54)Sześć lat zbierania danych akustycznych z czujników rozmieszczonych na dnie oceanów nie pozostawiają złudzeń - wieloryby milkną. A to niezwykle istotne, bowiem te morskie ssaki... -
Takie lwy w zoo się nie rodzą. Wielkie wydarzenie przy polskiej granicy
Czwartek, 7 sierpnia (11:53)Trzy samice i jeden mały samiec lwów przyszły na świat w parku zoologicznym Dvur Kralove. Ktoś powie - wielkie mi co, lwy rodzą się na potęgę wszędzie, w wielu ogrodach. To jednak nie są... -
Wilki zaczęły się dziwnie zachowywać, przenoszą szczenięta. Co się dzieje?
Środa, 6 sierpnia (15:19)Czas wychowywania młodych przez wilki to w teorii moment, gdy nie podejmują one dalekich wędrówek. Szczenięta umieszczane są w jamach czy norach i strzeżone przez wilczą grupę. Tym... -
Ta pantera ma kły jak wampir. To kot szablozębny, który żyje dzisiaj
Wtorek, 5 sierpnia (14:36)Kiedyś panterami nazywano lamparty, kiedyś zwano tak też irbisy śnieżne z wysokich gór Azji. Teraz jedyną panterą jest to zwierzę, które nie osiąga może takich rozmiarów jak inne...
Ssaki - Wideo
-
Sianokosy są niebezpieczne dla zwierząt. Giną młode ptaki i ssaki
Poniedziałek, 12 czerwca 2023 (17:48)Sianokosy śmiertelnie niebezpieczne dla młodych ptaków i ssaków. W wysokich trawach udaje się im ukryć przed drapieżnikami. Niestety nie przed człowiekiem. Pod kosiarkami giną młode... -
Wyjątkowo dziwne ssaki. Rekordy wśród zwierząt
Czwartek, 12 sierpnia 2021 (10:45)Leniwiec trójpalczasty to najpowolniejszy żyjący ssak. Porusza się z prędkością kilku metrów na minutę, nic więc dziwnego, że jego futro porastają glony. Oddycha także leniwie – co...