Skorupiaki
Skorupiaki (Crustcea) to grupa zwierząt należących do gromady stawonogów. Obejmuje wiele różnorodnych gatunków, takich jak raki, homary, kraby, langusty i krewetki. Charakteryzują się obecnością pancerza zewnętrznego, który chroni ich ciało, oraz segmentowanymi ciałami. Większość skorupiaków żyje w wodzie, zarówno słodkiej, jak i słonej, ale są także gatunki lądowe, takie jak skorpiony. Skorupiaki odgrywają istotną rolę w ekosystemach wodnych i są również ważne dla ludzi jako źródło pożywienia.
Skorupiaki - najważniejsze informacje
Jakie są gromady skorupiaków?
Skorupiaki występują głównie w środowisku słodko- i słonowodnym, natomiast znajdują się w tym podtypie także zwierzęta preferujące ląd. Występują na całej kuli ziemskiej – w oceanach, morzach, jeziorach czy rzekach, a nawet kałużach. Wśród skorupiaków wyróżnia się 6 gromad:
- łopatonogi,
- pancerzowce,
- podkowiastogłowe,
- małżoraczki,
- maxiliopoda,
- skrzelonogi.
W Polsce można znaleźć kilkaset skorupiaków, takich jak kraby, raki czy stonogi.
Co jedzą skorupiaki?
Ze względu na różnorodność, skorupiaki wykazują zarówno preferencje do życia osiadłego, jak i ruchomego. Istnieją także gatunki ekto- i endopasożytnicze. Sposób ich odżywiania się jest uzależniony od konkretnej rodzin tych zwierząt. Zaobserwowano skorupiaki mięsożerne, padlinożerne, roślinożerne czy wszystkożerną. Niektóre gatunki pełnią funkcję filtratorów planktonu, a inne skorupiaki „zapylają” wodorosty.
Zwykle rozmnażają się płciowo, natomiast występują gatunki, u których zachodzi dzieworództwo. Te stawonogi dbają o młode, przeważnie jest to zadanie samicy.
Jak są zbudowane skorupiaki?
Wielkość skorupiaków różni się w zależności od gatunku – osiągają od 0,1 mm do nawet 4 metrów rozpiętości odnóży. Wśród cech wspólnych tych zwierząt można wymienić ciało podzielone na segmenty głowotułowia i odwłoka lub pereonu. Natomiast niektóre skorupiaki nie mają silnej tagmatyzacji, a wtedy ich ciało jest jednolite.
Wszystkie skorupiaki mają osłonę chitynową i narządy wydalnicze pod postacią gruczołów, które mogą być zlokalizowane przy czułkach czy odnóżach. Oddychają przez skrzela, natomiast niektóre gatunki przeprowadzają wymianę gazową całym ciałem. Mają otwarty układ krwionośny z sercem. U większości zwierząt tego podtypu występuje dymorfizm płciowy, natomiast pojawiają się także osobniki obojnacze.
Czy skorupiaki są pod ochroną?
Głównym zagrożeniem dla skorupiaków jest działalność człowieka. Zwierzęta te są poławiane i stanowią przysmak w wielu kuchniach. Nie tylko rybołówstwo jest problemem. Na skorupiaki negatywnie wpływają także zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie środowiska naturalnego czy nadmierny hałas. Ponadto na te stawonogi polują ryby, ssaki i ptaki drapieżne.
W 2023 roku liczba znanych człowiekowi gatunków skorupiaków wynosiła ponad 50 000.
