Nietoperze

Piątek, 27 października 2023 (15:24) Aktualizacja Wtorek, 31 października 2023 (12:13)

Nietoperze (Chiroptera) to jedyne ssaki zdolne do aktywnego, trwałego lotu. Należą do rzędu nietoperzowatych i dzielą się na ponad 1300 gatunków, zamieszkując niemal każdy zakątek świata. Choć często kojarzone z nocą i mrokiem, odgrywają kluczową rolę w ekosystemach, polując na owady, zapylając kwiaty oraz rozprzestrzeniając nasiona. Ich unikalna zdolność do echolokacji pozwala im nawigować w ciemnościach i łapać zdobycz.

Nietoperze Rośliny i zwierzęta - najważniejsze informacje — Na świecie żyje ponad 1300 gatunków nietoperzy. /123RF/PICSEL

Nietoperze - najważniejsze informacje

Rząd:

nietoperze
Gromada:

ssaki
Typ:

strunowce
Królestwo:

zwierzęta

Nietoperze — występowanie i środowisko

Nietoperze występują niemal na całym świecie, poza Arktyką i Antarktydą. Najwięcej gatunków można spotkać w krajach tropikalnych. Są obecne również w Polsce.

Nietoperze najchętniej przebywają w jaskiniach i grotach, które zapewniają im ochronę przed drapieżnikami, a także przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Zwierzęta te można także spotkać w lasach, gdzie mogą z łatwością polować na owady. Nierzadko są również spotykane w górach. Co ciekawe, nietoperze zaadaptowały się także do życia w miastach w pobliżu ludzi, dlatego wiele budynków stanowi dla nich schronienie.

Nietoperze — tryb życia i zachowanie

Nietoperze prowadzą nocny tryb życia. Ponadto są jedynymi ssakami, które wykorzystują echolokację. Dzięki niej nawet w całkowitej ciemności są w stanie zlokalizować obiekty i przeszkody ze względu na emitowanie dźwięków o wysokiej częstotliwości, które odbijając się od przeszkód, pozwalają nietoperzom uniknąć kolizji z nimi.

Większość nietoperzy to drapieżniki żywiące się owadami. Ich dieta obejmuje różnorodne insekty, takie jak komary, ćmy, chrząszcze i muchy.

Niektóre gatunki chętnie żywią się także nektarem kwiatowym, owocami, a nawet rybami czy krwią innych zwierząt.

Nietoperze mogą żyć samotnie lub w dużych koloniach, które mogą liczyć nawet tysiące osobników. Zwierzęta te wykazują zdolność aktywnego lotu i przyjmują charakterystyczną pozycję podczas spoczynku, wisząc głową w dół, dzięki specjalnej budowie dolnych kończyn.

Nietoperze hibernują w okresie, w którym występuje ograniczony dostęp do pokarmu, czyli zimą. W tym czasie obniżają temperaturę ciała, dzięki czemu funkcje życiowe są spowolnione, co pozwala im przetrwać trudny czas.

Nietoperze — anatomia

Nietoperzy nie da się pomylić z innymi ze względu na charakterystyczną anatomię. Ich ciało ma wielkość od 3 do 14 cm, a masa wynosi od 2 do 200 gramów. Nietoperze przeżywają do 30 lat.

Skrzydła umożliwiają nietoperzom latanie. Składają się z wydłużonych palców przedniej kończyny, przedramienia i ramienia. Między nimi występuje charakterystyczna błona lotna, która umożliwia przechowywanie większej ofiary.
Kończyny tylne pozwalają nietoperzom swobodnie zwisać w dół bez większego wysiłku. Stawy kolanowe zwrócone są w tylnym kierunku, co odróżnia budowę kończyn nietoperzy od innych ssaków.
Na powierzchni skóry widoczne są liczne brodawki.
Wydatne uszy stanowią podstawowy zmysłu słuchu, gdyż umożliwiają echolokację.
Oczy u większości gatunków są bardzo małe, gdyż do orientacji nietoperze wykorzystują głównie echolokację.
Ubarwienie nietoperzy jest brązowe lub szare.

Ochrona i zagrożenia dla nietoperzy

Wszystkie nietoperze są w Polsce objęte ścisłą ochroną, gdyż są zagrożone wyginięciem. Niestety czyha na nie wiele zagrożeń, które dzielą się na całoroczne i sezonowe. Niektóre z nich są naturalne, a inne związane bezpośrednio z działalnością człowieka.

Jednym z głównych zagrożeń jest utrata siedlisk spowodowana wylesianiem, urbanizacją i zmianami w krajobrazie. Często nietoperze korzystają z jaskiń, które są łatwo dostępne dla turystów, co może prowadzić do zakłócenia ich spokoju. Często mowa o świadomym lub nieświadomym przebudzeniu hibernujących osobników, które może doprowadzić do śmierci głodowej.

Ponadto zanieczyszczenie środowiska, wywołane np. przez stosowanie pestycydów w rolnictwie, może prowadzić do zatruwania ich pokarmu, czyli owadów. Nietoperze są także narażone na śmierć związaną z kolizjami z pojazdami i infrastrukturą, zwłaszcza w rejonach o dużym natężeniu ruchu. Dużym zagrożeniem są również remonty i modernizacje budynków, w szczególności gdy są przeprowadzane w chwili, w której młode nietoperze nie są jeszcze samodzielne.

Dodatkowo wiele gatunków może być podatnych na choroby, które mogą poważnie zagrażać ich zdrowiu i tym samym przetrwaniu populacji.

Ciekawostki o nietoperzach

Paleontolodzy odkryli skamieniałe szkielety nietoperzy w USA pochodzące sprzed ponad 50 milionów lat.
Wplątywanie się nietoperzy we włosy jest mitem, gdyż zwierzęta te boją się ludzi.
Nietoperze to jedyne ssaki, które są w stanie latać to nawet z prędkością niemal 100 km/h.
Gatunek ten jest jedynym na świecie ssakiem, który potrafią echolokować. To proces polegający na emitowaniu wysokich dźwięków i nasłuchiwaniu ich odbijającego się echa, co pozwala nietoperzom lokalizować obiekty czy też przeszkody i odległości od nich, gdy jest zupełnie ciemno.
Nietoperze są w stanie przeżyć na wolności nawet 30 lat.
Wysokie tony dźwięków wydawanych przez nietoperze nie są słyszalne przez ludzkie ucho.
Najwygodniejszą pozycją dla nietoperzy jest wiszenie głową w dół i jako jedyne zwierzęta są w stanie przetrwać w niej tak długo.
Nietoperze są w stanie magazynować pokarm w postaci tkanki tłuszczowej, która stanowi 30% masy ich ciała. Dzięki temu są w stanie przetrwać zimę.
Nietoperze zapadają w sen zimowy, hibernując swoje ciało.
Zwierzęta te są w stanie zjeść nawet 3000 komarów dziennie.

Temat Nietoperze znajdziesz również w serwisie:

Nietoperze - Wiadomości

Nowy rezerwat przyrody na południu Polski. Jego dzieje sięgają XVIII w.

Niedziela, 30 listopada (14:41)

Czartoryscy określali go mianem "piękniejszej część lasu", otoczonej szczególną troską i ochroną. Jest to Las Zapaśny, który został ustanowiony rezerwatem przyrody. Zarządzenie podpisał...
Po wejściu na balkon wskazał buty. Czekała cała rodzina

Środa, 19 listopada (13:14)

Spore zaskoczenie przeżyli strażnicy miejscy z Warszawy, gdy udali się na interwencję pod jeden z adresów. Wezwanie dotyczyło gromadki nietoperzy, która ukryła się w nietypowym miejscu....
Naukowcy odkryli nowy gatunek koronawirusa. Mają go nietoperze

Czwartek, 13 listopada (06:00)

Naukowcy odkryli w Brazylii nowy gatunek koronawirusa występujący u nietoperzy. Co zaniepokoiło badaczy, to fakt, że w jego genomie pojawiła się sekwencja niemal identyczna z tą, która...

Reklama

Kto żyje na cmentarzach? Tylko nieliczni wiedzą, kto tam mieszka

Sobota, 1 listopada (06:00)

Wydaje nam się, że cmentarze to miejsce, gdzie życie zamarło. Cisza, spokój, zaduma. Gdy zapalamy znicze i składamy kwiaty, nie jesteśmy świadomi, iż na cmentarzach buzuje życie. Czy...
Największy europejski nietoperz to łowca. Pożera ptaki w powietrzu

Piątek, 31 października (13:33)

Badacze potwierdzili, że największy europejski nietoperz, borowiec olbrzymi (Nyctalus lasiopterus), chwyta ptaki w locie, zabija je i zjada bez lądowania. Odkrycie, opublikowane w Nature,...
Nietoperze wyglądają jak z horroru. Co się tak naprawdę z nimi dzieje?

Piątek, 31 października (08:45)

Niektórzy mogą dostać zawału podczas nocnego spaceru po lesie. Otóż badania naukowców z University of Georgia dowiodły, że istnieją gatunki nietoperzy, które świecą na zielono. To...