Nietoperze
Piątek, 27 października 2023 (15:24)
Aktualizacja Wtorek, 31 października 2023 (12:13)
Nietoperze (Chiroptera) to jedyne ssaki zdolne do aktywnego, trwałego lotu. Należą do rzędu nietoperzowatych i dzielą się na ponad 1300 gatunków, zamieszkując niemal każdy zakątek świata. Choć często kojarzone z nocą i mrokiem, odgrywają kluczową rolę w ekosystemach, polując na owady, zapylając kwiaty oraz rozprzestrzeniając nasiona. Ich unikalna zdolność do echolokacji pozwala im nawigować w ciemnościach i łapać zdobycz.
Nietoperze - najważniejsze informacje
-
Rząd:
nietoperze
-
Gromada:
ssaki
-
Typ:
strunowce
-
Królestwo:
zwierzęta
Nietoperze — występowanie i środowisko
Nietoperze występują niemal na całym świecie, poza Arktyką i Antarktydą. Najwięcej gatunków można spotkać w krajach tropikalnych. Są obecne również w Polsce.
Nietoperze najchętniej przebywają w jaskiniach i grotach, które zapewniają im ochronę przed drapieżnikami, a także przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Zwierzęta te można także spotkać w lasach, gdzie mogą z łatwością polować na owady. Nierzadko są również spotykane w górach. Co ciekawe, nietoperze zaadaptowały się także do życia w miastach w pobliżu ludzi, dlatego wiele budynków stanowi dla nich schronienie.
Nietoperze — tryb życia i zachowanie
Nietoperze prowadzą nocny tryb życia. Ponadto są jedynymi ssakami, które wykorzystują echolokację. Dzięki niej nawet w całkowitej ciemności są w stanie zlokalizować obiekty i przeszkody ze względu na emitowanie dźwięków o wysokiej częstotliwości, które odbijając się od przeszkód, pozwalają nietoperzom uniknąć kolizji z nimi.
Większość nietoperzy to drapieżniki żywiące się owadami. Ich dieta obejmuje różnorodne insekty, takie jak komary, ćmy, chrząszcze i muchy.
Niektóre gatunki chętnie żywią się także nektarem kwiatowym, owocami, a nawet rybami czy krwią innych zwierząt.
Nietoperze mogą żyć samotnie lub w dużych koloniach, które mogą liczyć nawet tysiące osobników. Zwierzęta te wykazują zdolność aktywnego lotu i przyjmują charakterystyczną pozycję podczas spoczynku, wisząc głową w dół, dzięki specjalnej budowie dolnych kończyn.
Nietoperze hibernują w okresie, w którym występuje ograniczony dostęp do pokarmu, czyli zimą. W tym czasie obniżają temperaturę ciała, dzięki czemu funkcje życiowe są spowolnione, co pozwala im przetrwać trudny czas.
Nietoperze — anatomia
Nietoperzy nie da się pomylić z innymi ze względu na charakterystyczną anatomię. Ich ciało ma wielkość od 3 do 14 cm, a masa wynosi od 2 do 200 gramów. Nietoperze przeżywają do 30 lat.
- Skrzydła umożliwiają nietoperzom latanie. Składają się z wydłużonych palców przedniej kończyny, przedramienia i ramienia. Między nimi występuje charakterystyczna błona lotna, która umożliwia przechowywanie większej ofiary.
- Kończyny tylne pozwalają nietoperzom swobodnie zwisać w dół bez większego wysiłku. Stawy kolanowe zwrócone są w tylnym kierunku, co odróżnia budowę kończyn nietoperzy od innych ssaków.
- Na powierzchni skóry widoczne są liczne brodawki.
- Wydatne uszy stanowią podstawowy zmysłu słuchu, gdyż umożliwiają echolokację.
- Oczy u większości gatunków są bardzo małe, gdyż do orientacji nietoperze wykorzystują głównie echolokację.
- Ubarwienie nietoperzy jest brązowe lub szare.
Ochrona i zagrożenia dla nietoperzy
Wszystkie nietoperze są w Polsce objęte ścisłą ochroną, gdyż są zagrożone wyginięciem. Niestety czyha na nie wiele zagrożeń, które dzielą się na całoroczne i sezonowe. Niektóre z nich są naturalne, a inne związane bezpośrednio z działalnością człowieka.
Jednym z głównych zagrożeń jest utrata siedlisk spowodowana wylesianiem, urbanizacją i zmianami w krajobrazie. Często nietoperze korzystają z jaskiń, które są łatwo dostępne dla turystów, co może prowadzić do zakłócenia ich spokoju. Często mowa o świadomym lub nieświadomym przebudzeniu hibernujących osobników, które może doprowadzić do śmierci głodowej.
Ponadto zanieczyszczenie środowiska, wywołane np. przez stosowanie pestycydów w rolnictwie, może prowadzić do zatruwania ich pokarmu, czyli owadów. Nietoperze są także narażone na śmierć związaną z kolizjami z pojazdami i infrastrukturą, zwłaszcza w rejonach o dużym natężeniu ruchu. Dużym zagrożeniem są również remonty i modernizacje budynków, w szczególności gdy są przeprowadzane w chwili, w której młode nietoperze nie są jeszcze samodzielne.
Dodatkowo wiele gatunków może być podatnych na choroby, które mogą poważnie zagrażać ich zdrowiu i tym samym przetrwaniu populacji.
Ciekawostki o nietoperzach
- Paleontolodzy odkryli skamieniałe szkielety nietoperzy w USA pochodzące sprzed ponad 50 milionów lat.
- Wplątywanie się nietoperzy we włosy jest mitem, gdyż zwierzęta te boją się ludzi.
- Nietoperze to jedyne ssaki, które są w stanie latać to nawet z prędkością niemal 100 km/h.
- Gatunek ten jest jedynym na świecie ssakiem, który potrafią echolokować. To proces polegający na emitowaniu wysokich dźwięków i nasłuchiwaniu ich odbijającego się echa, co pozwala nietoperzom lokalizować obiekty czy też przeszkody i odległości od nich, gdy jest zupełnie ciemno.
- Nietoperze są w stanie przeżyć na wolności nawet 30 lat.
- Wysokie tony dźwięków wydawanych przez nietoperze nie są słyszalne przez ludzkie ucho.
- Najwygodniejszą pozycją dla nietoperzy jest wiszenie głową w dół i jako jedyne zwierzęta są w stanie przetrwać w niej tak długo.
- Nietoperze są w stanie magazynować pokarm w postaci tkanki tłuszczowej, która stanowi 30% masy ich ciała. Dzięki temu są w stanie przetrwać zimę.
- Nietoperze zapadają w sen zimowy, hibernując swoje ciało.
- Zwierzęta te są w stanie zjeść nawet 3000 komarów dziennie.
Temat Nietoperze znajdziesz również w serwisie:
Nietoperze - Wiadomości
-
Nastał czas nietoperzy. Co zrobić, gdy schowają się za zasłoną?
Wtorek, 26 marca (10:35)Nadszedł czas nietoperzych przelotów. W związku z tym te zwierzęta mogą pojawić się tuż obok nas, nawet na klatkach schodowych i w mieszkaniach. Co robić podczas takiego spotkania? -
Kopali kanał i znaleźli wampira. Nietoperz wywrócił wszystko do góry nogami
Wtorek, 27 lutego (11:13)Kanał Panamski powstał ponad 100 lat temu jako przełom w żegludze, który skrócił podróż z Atlantyku na Pacyfik. Teraz jednak jest pogłębiany i te prace pozwoliły odkryć znaleziska... -
Polskie nietoperze są inne niż wszystkie. Lubią to, czego reszta unika
Środa, 21 lutego (12:30)Badania przeprowadzane w wielu miejscach na świecie wykazały dość niezwykłe zachowanie nietoperzy. Wydawać by się mogło, że chętnie skorzystają z pełni księżyca w czasie nocy, aby łatwiej... -
W Portugalii miała powstać kopalnia litu. Przeszkodziły nietoperze
Piątek, 26 stycznia (11:23)Mieszkańcy kilku wsi w masywie górskim Serra da Argemela, we wschodniej Portugalii, protestujący przeciwko planom budowy kopalni litu, zyskali nietypowych sprzymierzeńców w walce z... -
Gigantyczne wampiry żyły w Argentynie. Nazwano je na cześć Drakuli
Czwartek, 11 stycznia (18:15)Współcześnie żyjące wampiry są wśród nietoperzy wyjątkiem. Wysoce wyspecjalizowane pokarmowo, żywią się tylko krwią, dzięki której budują także złożone struktury społeczne. Krew nie jest... -
Absolutny rekordzista. Nietoperz wydala wszystko po 15 minutach
Wtorek, 19 grudnia 2023 (18:22)Z ludzkiego punktu widzenia - można by mu współczuć. Ten nietoperz bowiem co tylko zje, to od razu... wydala. Przy czym w jego wypadku "od razu" znaczy naprawdę od razu, bardzo, ale to... -
Wyjątkowa pasja polskiej "Bat Mom". Uratowała już ponad tysiąc nietoperzy
Niedziela, 17 grudnia 2023 (15:40)Śpią zwisając głową w dół, prowadzą nocny tryb życia, maja doskonały słuch i są jedynymi latającymi ssakami na świecie. Nietoperze to fascynujące zwierzęta, pożyteczne i zupełnie... -
Krwiopijca, wegetarianin, czy pożyteczny ssak? Czas obalić mity o nietoperzach
Środa, 6 grudnia 2023 (14:00)Jakie zwyczaje mają polskie nietoperze? Dlaczego wokół tych zwierząt krążą wciąż liczne i krzywdzące mity? Przyrodnik i prezes Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody "Salamandra" Andrzej...
Nietoperze - Wideo
-
Apartamenty dla nietoperzy. Mają naprawdę luksusowo
Piątek, 8 marca (18:26)Najnowsze zdobycze nietoperzowej deweloperki. Są drewniane, mają prawie metr długości i zwracają uwagę wąskimi przestrzeniami. Powieszono je, a jakże, w najbardziej prestiżowych parkowych... -
Polka "odczarowuje" nietoperze. Założyła specjalny azyl
Poniedziałek, 11 grudnia 2023 (18:20)Śpią, zwisając głową w dół, prowadzą nocny tryb życia, maja doskonały słuch i są jedynymi latającymi ssakami na świecie. Nietoperze to fascynujące zwierzęta, pożyteczne i zupełnie... -
Mity o nietoperzach
Środa, 6 grudnia 2023 (12:53)Jakie zwyczaje mają polskie nietoperze? Dlaczego wokół tych zwierząt krążą wciąż liczne mity? -
Akcja ratunkowa nietoperzy. Zmrożone spadają na ulicę
Czwartek, 29 grudnia 2022 (12:35)Minusowe temperatury w Houston wprawiają w hipotermię nietoperze. Zwierzęta żyjące w miejskich zaułkach spadają na ziemię. Opiekują się nimi miłośnicy przyrody.