Gąska sosnowa to grzyb rarytas. Jego cena zwala z nóg
Oprac.: Tomasz Wróblewski
Gąska sosnowa to grzyb bardzo smaczny, zdrowy, a przy tym niezwykle rzadki. Niedawno, po około 100 latach, gdy pierwszy raz pojawił się w naszym kraju, udało się znowu go tutaj zaobserwować. Ze względu na niewielką dostępność, jego cena za kilogram osiąga zawrotną wysokość.
Spis treści:
Gąska sosnowa - co to za grzyb?
Gąska sosnowa to grzyb należący do rodziny gąskowatych (Tricholomataceae). W przeszłości zaliczano ją do rodzaju opieńka (Armillaria). Występuje również pod nazwami: opieńka sosnowa, prośnianka sosnowa, matsutake, opieńka matsutake. Mówi się o niej także, że jest świętym Graalem grzybiarzy. Gąska sosnowa to grzyb pozyskiwany wyłącznie ze stanu dzikiego, bardzo trudny do znalezienia i niestety zagrożony wymarciem.
Gąskę sosnową wykorzystuje się w kuchni: wchodzi w skład dań z ryżem i zup, doskonale pasuje do jajek i morskich glonów. Ma silny aromat cynamonu, który nie znika nawet po długiej obróbce termicznej (gotowaniu lub smażeniu) oraz słodkawo-mączysty smak.
Jak wygląda gąska sosnowa?
Gąska sosnowa nie wyróżnia się specjalnie wyglądem - jest nieco podobna do opieniek i młodych borowików. Kapelusz u młodych egzemplarzy jest stożkowaty i gruby, o zawiniętych ku trzonowi brzegach. Zwykle jest nagi, gładki w dotyku, robi się śliski podczas mglistych i deszczowych dni.
Ma brązowy kolor, podobny do barwy niektórych borowików. Trzonek grzyba jest sprężysty, brązowo-biały i bulwiasty (grubszy na dole). Charakterystyczne elementy budowy gąski sosnowej to blaszki pod kapeluszem oraz pierścień na nóżce.
Gdzie rośnie gąska sosnowa?
Gąska sosnowa występuje przede wszystkim w Azji: w Japonii, Chinach i Korei, gdzie jest bardzo poszukiwana. Tam występuje głównie pod nazwą grzyb matsutake. Starsze atlasy grzybów wskazują, że występowała kiedyś także w Skandynawii, krajach bałtyckich (w tym w Polsce) oraz w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych.
Obecnie zasięg gąski sosnowej ogranicza się do części Europy i Azji. Natomiast w Ameryce można spotkać inne, podobne gatunki: matsutake amerykańskie, matsutake zachodnie oraz matsutake meksykańskie.
Na terenie Polski gąskę sosnową zaobserwowano raz - w 1921 roku. Odtąd uznawano ją za gatunek tutaj niewystępujący. Jednak w 2021 roku znaleziono owocniki w Gdańsku, a później w gminie Zawoja, w województwie małopolskim. Grzyboznawcy potwierdzili, że to na 100% ten gatunek!
Cena kilograma gąski sosnowej zwala z nóg
Przez to, że gąska sosnowa występuje tak rzadko, jej ceny są naprawdę zawrotne. Kilogram kosztuje nawet 2 tysiące euro! Najdroższe są egzemplarze zebrane w samej Japonii, sporo tańsze są zaś grzyby importowane ze Stanów Zjednoczonych czy Kanady - ich kilogram można kupić już od 100 dolarów. Wyjątkowość gąski sosnowej polega także na jej właściwościach zdrowotnych. Mówi się, że pomaga wzmocnić odporność, wykazuje właściwości antyoksydacyjne, a nawet przeciwnowotworowe.
Gąska sosnowa to jeden z droższych grzybów na świecie. Do innych gatunków, za które trzeba słono zapłacić należą:
- Yartsa Gunbu, znany także jako kordyceps chiński lub maczużnik chiński, który występuje głównie w Tybecie na wysokości 3000 do 5000 m n.p.m. - za najlepsze okazy trzeba zapłacić około 260 tysięcy złotych za kilogram,
- trufla biała, występująca we Włoszech, w Piemoncie - za kilogram trzeba zapłacić około 33 tysięcy złotych,
- smardz, który w Polsce objęty jest ochroną - za kilogram trzeba zapłacić około 2 tysięcy złotych.
Gąski sosnowe to grzyby cenione za swój smak i właściwości zdrowotne. Ich minusem jest niestety niezwykle wysoka cena, wynikająca z niewielkiej dostępności. Są na tyle rzadkim, a przez to luksusowym gatunkiem, że w Japonii wręcza się je nawet w prezencie ślubnym!
