Odkryli tajemnicę kotów. Już wiemy, dlaczego niektóre są pomarańczowe
Rudzielec to częste ubarwienie kotów, ale wśród nich są jeszcze osobniki o bardzo specyficznym kolorze. To już nie rudy, ale wręcz pomarańczowy. To w wypadku ssaków jest tak rzadkie, że naukowcy zastanawiają się od dawna, dlaczego liczba pomarańczowych kotów jest taka duża. Właśnie, po 60 latach badań, znaleźli odpowiedź.
To jedno z najbardziej niezwykłych barw kociej sierści. Wśród zwierząt czarnych, szarych czy burych te rude cieszą się szczególnym uznaniem i uwagą ludzi. Rude to jednak jedno, mamy poza tym jeszcze koty o barwie pomarańczowej czy żółtawej. To zupełny ewenement i - jak się okazuje - jest powiązany z mutacją pewnego genu, który teraz został odkryty.
Kolor sierści kotów jest powiązany z ich płcią
"Pomarańczowa mutacja sierści jest sprzężona z płcią kotów" - czytamy w opisie badań naukowców m.in. z Uniwersytetu Stanford w Dolinie Krzemowej w Kalifornii. To pewne zaskoczenie, ale zmutowany gen znajduje się na chromosomie X kota, co wyjaśnia, dlaczego większość pomarańczowych kotów to samce. Pomarańczowe kotki najczęściej mają domieszkę innych barw na swej sierści.
Okazuje się bowiem, że jest występowanie pomarańczowego czy żółtawego koloru sierści kotów prawdopodobnie wynikiem brakującego fragmentu DNA w genomie tych ssaków. Ta część nie koduje białek. W efekcie komórki skóry kotów, z której wyrasta sierść pomarańczowa produkują kilkunastokrotnie więcej RNA genu nazwanego Arhgap36. I to on przechodzi mutację.
Japoński genetyk Hidehiro Toh z Uniwersytetu Kiusiu w Fukuoce nazwał go "genem pomarańczowego futra kota". Jest on ekspansywny i tłumi recesywne geny kolorów, takich jak czarny.
Skąd się bierze pomarańczowe futro kota?
Aby to stwierdzić, naukowcy przebadali 188 kotów dobranych kolorystycznie. Najwięcej z nich miało pomarańczową czy żółtawą sierść, a reszta była zwierzętami o innym umaszczeniu oraz kaliko. Kaliko to pstrokate mieszańce bardzo przydatne w takim badaniu, ponieważ mają płaty sierści żółtej i pomarańczowej, ale także fragmenty futra z łatami w innych kolorach.
Udało się ustalić, że utrata 5 par zasad w genach każdego kota powoduje pomarańczową barwę jego sierści. Pz, czyli para zasad to dwie komplementarne zasady azotowe nukleotydów dwóch różnych nici kwasu nukleinowego.Są połączone wiązaniami wodorowymi. Para zasad jest jednostką długości cząsteczek DNA, a zatem im ich mniej, tym DNA jest krótsze.
Stąd tak istotne jest połączenie mutacji związanej z pomarańczowym kolorem z płcią. U osobników męskich występuje tylko jedna kopia tej mutacji na jedynym chromosomie X, ale kotki mają dwie kopie – po jednej na każdym chromosomie X otrzymanym od każdego rodzica. Następnie jeden z chromosomów X jest losowo dezaktywowany w komórce dziecka.
Ciekawostką jest fakt, że pomarańczowe czy także rude koty są powszechnie uważane za mądrzejsze i sprytniejsze niż pozostałe.To jednak jedynie mit kulturowy, który nie ma żadnego naukowego uzasadnienia w genetyce tych zwierząt.
Gen pomarańczowego futra kota jest ekspansywny, ale to nie znaczy, że w jakimkolwiek stopniu decyduje o inteligencji zwierzęcia. Ta nie wynika z umaszczenia, ale cech i stopnia rozwoju jego układu nerwowego.
