Turnicki Park Narodowy: czy doczekamy się obiecanego parku?
Turnicki Park Narodowy oficjalnie jeszcze nie istnieje, ale wielu wierzy, że niedługo doczekamy się 24 parku narodowego w kraju.
partner merytoryczny
W Polsce znajdują się 23 parki narodowe. Największą powierzchnię zajmuje Biebrzański PN. Nowy park narodowy jest tworzony w drodze ustawy, a w drodze rozporządzenia Rada Ministrów określa jego granice. Utworzenie lub zmiana granic parku wymaga zgody właściwych organów samorządu terytorialnego - informuje GUS. Działacze już dawno zdecydowali o konieczności utworzenia nowego chronionego obszaru. Dlaczego to takie ważne?
Turnicki Park Narodowy - kiedy powstanie?
Inicjatywy na rzecz ochrony przyrody mają zawsze sens - twierdzą zgodnie ekolodzy i organizacje oddolne, dążące do utworzenia kolejnego parku narodowego w Polsce. Choć Turnicki jeszcze nie został oficjalnie utworzony, to istnieje już m.in. dedykowana strona "społecznie projektowanego parku". Zwany jest już Niewidzialnym Parkiem Narodowym, ponieważ jego statusu nie potwierdza żaden akt urzędowy, a wyłącznie wola zaangażowanych w ochronę obszaru.
To miejsce, gdzie przetrwały ostatnie skrawki Puszczy Karpackiej.
Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Birczańskie" istnieje na Podkarpaciu od 2001 r. Położony jest przy granicy z Ukrainą i leży częściowo w Karpatach Wschodnich w mezoregionach: Góry Sanocko-Turczańskie i Płaskowyż Chyrowski, a częściowo w Karpatach Zachodnich w mezoregionie Pogórze Przemyskie. Na terenie LKP znajdują się chronione obszary: Park Krajobrazowy Pogórza Przemyskiego, Park Krajobrazowy Gór Słonnych i Przemysko-Dynowski Obszar Chronionego Krajobrazu. Jak wynika z opracowań ekspertów przyrody z PAN - turnickie lasy są największymi zwartymi kompleksami o wykazanej ciągłości leśnej od 1780 roku. Wiele przemawia za tym, aby obszar projektowanego Turnickiego Parku Narodowego został objęty dodatkową ochroną.
O utworzenie Turnickiego Parku Narodowego Inicjatywa Dzikie Karpaty apeluje od 4 lat. 25 kwietnia 2021 r. rozpoczęła się kolejna blokada wycinki na Pogórzu Przemyskim. "Las chroni nas wszystkich" i "Ochronimy wspólny las" - takie hasła towarzyszą od początku blokad wycinki. Jak mówią ekolodzy, obszary Natura 2000 - Pogórze Przemyskie i Góry Słonne, a także nieocenione okazy fauny i flory są dowodem na to, że już dawno na tym terenie powinien powstać park narodowy, a wszelkie wycinanie drzew i niszczenie siedlisk powinno być niedozwolone.
Na stronie turnickipn.pl czytamy, że obszary potencjalnego parku są obecnie zagrożone m.in. przez wycinkę starych drzew, spełniających kryteria drzew pomnikowych, niszczenie stref przypotokowych i ogranizację polowań zbiorowych.
Nie dla wycinki
Choć utworzenie parku narodowego na tym terenie niosłoby za sobą wiele plusów, a w Polsce od 21 lat nie powstał żaden taki chroniony obszar, nie doczekaliśmy się go. Kilka lat wcześniej prezydent Andrzej Duda obiecał podczas kampanii wyborczej, że w kraju powstanie kolejny park narodowy. Ale czy utworzenie nowego parku narodowego jest wszystkim na rękę?
W 2016 r. minister środowiska zmienił skład Państwowej Rady Ochrony Przyrody. Zasiedli w niej głównie leśnicy oraz pracownicy uczelni leśnych. Lasy Państwowe zyskały wiele przywilejów, m.in. tych wynikających z wrzutki w ustawie o ochronie przyrody, która znosi ochronę gatunkową w lasach, "jeśli "technologia prac" uniemożliwia przestrzeganie konkretnych zapisów. Np. tych dotyczących niszczenia siedlisk oraz umyślnego zabijania.
Lasy Państwowe zajmują obecnie uprzywilejowaną pozycję i nie podlegają praktycznie żadnej kontroli. Pomimo raportów NIK i wykrywaniu licznych nieprawidłowości każdego roku, Lasy Państwowe odpowiadające za polską politykę leśną nadal są "nie do ruszenia". W niedawno wydanym raporcie stwierdzono, że urzędnicy nie kontrolują działalności Lasów Państwowych, a organizacje pozarządowe od lat nie mogą uzyskać szczegółowych informacji dotyczących gospodarki leśnej w Polsce.
Warto dodać, że gdyby Turnicki Park Narodowy powstał, LP zarabiałyby prawdopodobnie mniej, bo np. nie mogłyby pozyskiwać drewna z terenu parku. Parki narodowe należą do jednostek budżetowych, a do takich, Lasy Państwowe obecnie nie przynależą.
Z utworzenia Turnickiego płynęłyby liczne korzyści. Parki narodowe pozwalają objąć ochroną wrażliwe gatunki fauny i flory oraz ich siedliska. Oprócz tego są także motorem napędzającym lokalną gospodarkę.
Działacze na rzecz przyrody wierzą, że Turnicki powstanie, ale musi to nastąpić szybko, póki jest co chronić.
“Walka o przyrodę, to według mnie prawdziwy przejaw czegoś, co niektórzy nazywają patriotyzmem. Ochrona przyrody, to też ochrona ludzkości, to po prostu dbanie o nas samych i kolejne pokolenia w dalszej perspektywie." - mówi Marcin z Inicjatywy Dzikie Karpaty.
