Zmiany klimatu to mniej jedzenia. Czy na świecie zabraknie żywności?
Wywołane przez zmiany klimatu częstsze fale upałów, susze i powodzie już przekraczają granice tolerancji zwierząt i roślin, powodując ich wymieranie. Ekstremalne zjawiska pogodowe następują jednocześnie, zwiększając tym samym swoje negatywne skutki na klimat. Z ich powodu miliony ludzi już teraz są narażone na braki żywności, szczególnie w Afryce, Azji, Ameryce Środkowej i Południowej, wyspach Atlantyku i w Arktyce.
Afryka Zachodnia doświadcza właśnie prawdopodobnie najgorszego kryzysu żywnościowego w historii. Z głodu cierpi w tym regionie około 27 milionów ludzi. Oprócz takich czynników jak wojna w Ukrainie i konfliktów, które wpływają na wzrost cen żywności, wymienia się jeszcze jeden, stały element: są to zmiany klimatu.
Najnowszy raport ONZ mówi jasno: zmiany klimatu utrudniają wysiłki ludzkości, aby sprostać zapotrzebowaniu na żywność. Dotyczy to takich sektorów jak rybołówstwo, rolnictwo, leśnictwo i akwakultura. Ocieplenie klimatu spowolniło wydajność rolnictwa w ciągu ostatnich 50 lat, a plony ucierpiały ze względu na emisje ozonu i metanu.
Efekt cieplarniany negatywnie wpływa także na jakość zbóż i traw oraz stabilność zbiorów. Cieplejsze i bardziej suche warunki zwiększyły na dodatek śmiertelność drzew, zaburzając życie lasów i pozyskanie drewna wykorzystywanego w wielu sektorach gospodarki.
Zmiany klimatu nie bez znaczenia są także jeśli chodzi o pozyskiwanie pożywienia z mórz i oceanów. Ocieplające się wody oznaczają mniejsze zrównoważone połowy ryb. Z kolei zakwaszenie negatywnie wpływa na gatunki występujące w tych ekosystemach, powodując na przykład wybielanie raf koralowych. To również przekłada się na mniejszą ilość żywności.
Zmiany klimatu a uprawa roślin
Przez ocieplający klimat już teraz pojawiają się nowe wyzwania w rolnictwie. Jednym z wielu przykładów może być kawa, której uprawy trzeba przenosić w inne miejsca, aby dostosować się do wymagających warunków poprawnego wzrostu roślin kawowca.
Dla zapewnienia ludzkości bezpieczeństwa żywnościowego dużo ważniejsze są jednak inne rośliny, takie jak zboża czy owoce. W ich przypadku globalne ocieplenie przyniosło na przykład zmiany okresu kwitnienia oraz nowe, inwazyjne gatunki insektów, co pogarsza jakość pożywienia i destabilizuje zbiory. Zmiany klimatu zaburzają także populacje zapylaczy.
"Zmiany klimatu wpływają na wszystkich, ale narażone grupy - takie jak kobiety, dzieci, rodziny o niskich dochodach, ludność rdzenna lub inne mniejszości i producenci na małą skalę - częściej stają przed ryzykiem niedożywienia, utraty domostw, wzrostu kosztów i walki o środki do życia" - informują autorzy raportu IPCC.
Coraz większa walka o ziemię, energię i wodę pogarsza negatywny wpływ zmian klimatu na bezpieczeństwo żywności.
Czy zabraknie jedzenia?
Według ekspertów IPCC zmiany klimatu sprawią, że w kolejnych dekadach część terenów, na których uprawia się rośliny i hoduje zwierzęta przestanie być zdatna do tej funkcji. Wszystko zależy od tego, jak będą kształtowały się poziomy emisji gazów cieplarnianych. Jednocześnie trzeba się także przygotować na okresowe zaburzenia dostaw żywności ze względu na ekstremalne zjawiska pogodowe.
Wpływ globalnego ocieplenia na dostępność pożywienia spowoduje, że coraz więcej ludzi na świecie będzie narażonych na głód, niedożywienie i związaną z tym śmierć. Efekty te będą widoczne już prawdopodobnie w połowie tego wieku na terenie Afryki, południowej Azji i Ameryki Środkowej.
