Zwierzęta czyniące cuda. Ramiona ośmiornic znów zaskoczyły
Nowe badania pokazują, że wszystkie ramiona ośmiornic potrafią wykonywać te same czynności, choć te z przodu są używane częściej.
W skrócie
- Nowe badania dowodzą, że wszystkie osiem ramion ośmiornic może wykonywać te same czynności, choć przednie ramiona są angażowane częściej.
- Zespół naukowców przeanalizował tysiące ruchów ramion u trzech gatunków ośmiornic, wykazując różne role fragmentów kończyny.
- Odkrycia mogą mieć wpływ na rozwój robotyki oraz neurobiologii dzięki zrozumieniu mechaniki niezwykłych ramion ośmiornic.
- Więcej podobnych informacji znajdziesz na stronie głównej serwisu
Z trzema sercami, niebieską krwią i ośmioma kończynami zdającymi się żyć własnym życiem, ośmiornice od dawna fascynują badaczy. Ich skomplikowany układ nerwowy i wyjątkowe ramiona umożliwiają im eksplorację otoczenia, komunikację, zdobywanie pożywienia i rozmnażanie się w różnych środowiskach morskich. Najnowsze badania opublikowane w Scientific Reports rzucają nowe światło na sposób, w jaki zwierzęta te wykorzystują swoje ramiona.
Zespół naukowców przeanalizował prawie 4 tysiące ruchów ramion na podstawie nagrań 25 osobników należących do trzech gatunków, obserwowanych w sześciu lokalizacjach w Karaibach i Hiszpanii. Wyniki pokazują, że wszystkie osiem ramion może się zginać, skracać, wydłużać i skręcać - jednak poszczególne części ramienia specjalizują się w innych działaniach.
"Ośmiornice są absolutnymi mistrzami wielozadaniowości. Wszystkie ramiona są zdolne do tych samych zachowań i deformacji, a do tego mogą wykonywać kilka akcji jednocześnie - na jednym ramieniu lub na kilku naraz" - podkreśla dr Chelsea Bennice, biolog morski z Florida Atlantic University, współautorka badań.
Z obserwacji wynika, że końcówki ramion najczęściej służą do zginania, a ruchy wydłużania są częstsze bliżej ciała. Choć ośmiornice nie mają dominującej "ręki" jak ludzie, to częściej korzystają z ramion przednich.
Ramiona przednie i tylne - różne role
"Wszystkie ramiona są zdolne do wszystkich funkcji, ale przednie używane są częściej niż tylne - mniej więcej w proporcji 60 do 40 procent" - tłumaczy dr Kendra Buresch z Marine Biological Laboratory, współautorka publikacji. Jej zdaniem to zaskakujące, ponieważ wcześniejsze badania - głównie prowadzone w laboratoriach - sugerowały istnienie wyraźnych preferencji, np. pomiędzy stroną lewą a prawą.
Ośmiornice, dzięki wyjątkowej budowie mięśniowej ramion pozbawionych kości i gęstej sieci neuronów, potrafią wykonywać ruchy niemożliwe dla innych zwierząt. "Ich zdolność adaptacji to kluczowa cecha. Ramiona z setkami przyssawek zapewniają im nie tylko różne formy lokomocji, ale także wyjątkową czułość sensoryczną, pozwalającą znajdować ukryty pokarm" - dodaje dr Roger Hanlon, etolog i biolog morski z Marine Biological Laboratory.
Inspiracja dla robotyki i neurobiologii
Naukowcy planują teraz porównać zachowania ramion także u innych gatunków, m.in. u ośmiornic o wyjątkowo długich i smukłych kończynach, jak Macrotritopus defilippi czy Thaumoctopus mimicus. Wyniki badań mogą mieć znaczenie nie tylko dla biologii morza, ale też dla neuronauki i inżynierii.
"Zrozumienie mechaniki działania tych ramion może być inspiracją dla nowych rozwiązań w robotyce, zwłaszcza tam, gdzie potrzebna jest precyzja i elastyczność, niedostępne dla konstrukcji sztywnych" - mówi Bennice.
Badania pokazują, że ośmiornice wciąż kryją wiele tajemnic, a ich niezwykłe ramiona mogą nie tylko pomóc nam lepiej poznać ewolucję zdolności ruchowych, ale też wskazać drogę do technologii przyszłości.
