Pompa ciepła, gaz czy biomasa. Na co najlepiej wymienić kopciuch
Ogrzewanie domów piecami na węgiel (tzw. kopciuchami) jest nie tylko szkodliwe dla środowiska, ale także coraz droższe. Jakie ogrzewanie wybrać zamiast pieca węglowego i które będzie najtańsze? Sprawdzamy, co się bardziej opłaca: pompa ciepła, piec gazowy czy kocioł na biomasę. Przy rosnących cenach węgla, wymiana źródła ogrzewania może przynieść oszczędności w nadchodzącym sezonie grzewczym.
Choć od kilku lat liczba kopciuchów w Polsce systematycznie spada i na przestrzeni 7 lat usunięto ich ponad 800 tysięcy, to smog, który emitują piece węglowe, nadal stanowi ogromny problem w naszym kraju.
Szacuje się, że w całej Polsce należy jeszcze wymienić co najmniej 3 miliony pieców najgorszej jakości. Kotły węglowe to nadal główne źródło ogrzewania dla około połowy Polaków mieszkających w domach jednorodzinnych. Na wsiach pieców jest jeszcze więcej - ok. 60 proc.
Jakie kopciuchy należy wymienić na ekologiczne źródło ciepła?
Popularne w Polsce kotły na paliwo stałe, czyli piece na węgiel i drewno opałowe muszą spełniać odpowiednie normy. Przepisy zabraniają w Polsce produkcji i sprzedaży kotłów tzw. bezklasowych oraz kotłów klasy 3 i 4. Kopciuchy to kotły bezklasowe, czyli takie, które nie spełniają żadnych norm ekologicznych. To, co się z nich wydziela, nie jest regulowane przez żadne standardy, więc emisje, które generują, nie podlegają żadnym ograniczeniom.
W Polsce aktualnie legalnie można kupić wyłącznie kotły węglowe klasy 5. Mają one wysoką sprawność i możliwie obniżone emisje szkodliwych substancji. Mogą spalać węgiel kamienny lub biomasę (pellet roślinny, np. z drewna). Nadal emitują one jednak zanieczyszczenia do atmosfery (tlenek węgla, cząstki stałe) oraz wykorzystują nieodnawialne surowce - węgiel i biomasę. Ceny takich pieców zaczynają się od 7000 - 8000 zł.
A co jeśli już posiadamy w domu kopciuch lub nawet piec 5 klasy? Warto zapoznać się z uchwałą antysmogową, która obowiązuje w naszym regionie lub mieście. Uchwały antysmogowe w wielu województwach już od 2023 roku wprowadzą całkowity zakaz używania kotłów bezklasowych i 3 bądź 4 klasy. Z kolei dla przykładu w Krakowie już od 2019 roku obowiązuje zakaz spalania paliw stałych takich jak węgiel czy drewno.
Jakie źródło ogrzewania wybrać do domu?
Trzeba zatem spojrzeć prawdzie w oczy - dni pieców na węgiel i drewno są w Polsce policzone. Co prawda można zainstalować w domu kocioł 5 klasy opalany węglem lub biomasą, ale trzeba mieć na uwadze, że nie uzyskamy na niego dofinansowania z programu "Czyste powietrze plus".
Jeśli zastanawiamy się nad wymianą ogrzewania, warto najpierw pomyśleć właśnie o dofinansowaniu. Podstawowym programem jest rządowe "Czyste powietrze", ale jest jeszcze możliwość uzyskania pieniędzy na ogrzewanie z programów lokalnych.
W programie "Czyste powietrze" można zdobyć pieniądze na następujące typy ogrzewania:
- kotły gazowe,
- ogrzewanie elektryczne,
- kotły olejowe,
- kotły na biomasę.
Dofinansowanie na piece węglowe 5 klasy było możliwe w programie "Czyste powietrze", ale od 1 stycznia 2022 r. zostało ono wycofane.
Pompa ciepła do domu. Na co zwrócić uwagę?
Pompy ciepła produkują znacznie więcej ciepła, niż potrzeba w domu, a jednocześnie mogą go chłodzić latem. Warunkiem jest zainstalowanie w nowym budynku odpowiedniego systemu grzejnego. Preferowane jest ogrzewanie podłogowe. Zalecana jest także wentylacja mechaniczna.
Pompy mają też wady. To wysoka cena oraz problemy, jakich może przysporzyć instalacja. Nawet najlepsza pompa będzie nieefektywna, jeżeli zostanie źle zamontowana. Koszt montażu takiej instalacji zaczyna się od 30 tys. zł.
Ten rodzaj pozyskiwania energii cieszy się coraz większą popularnością w obliczu stale rosnących cen prądu. Pompa ciepła jest bezpieczna w użytkowaniu i wydajna, a gdy jej instalację połączy się z montażem paneli fotowoltaicznych, koszty ogrzewania i zasilania nieruchomości można obniżyć niemal do zera.
Drogi gaz. Czy ogrzewanie gazowe do domu to dobry pomysł?
Spalanie gazu ziemnego jest zdecydowanie czystsze od palenia węglem. Koszt instalacji ogrzewania gazowego to od kilku do kilkunastu tysięcy złotych. Do tego trzeba doliczyć rachunki za gaz - przynajmniej kilka tysięcy złotych rocznie.
Kotły gazowe mają też jednak wady. Choć ogrzewanie domu i wody w ten sposób jest tańsze niż w przypadku kopciuchów, to jednak rachunki nadal będą wyższe niż przy ogrzewaniu z sieci miejskiej.
Do tego dochodzą problemy z dostawami i rosnące ceny gazu. Sytuacja na tym rynku znacznie pogorszyła się od czasu inwazji Rosji na Ukrainę.
Ceny prądu i ogrzewanie elektryczne. Czy to się opłaci?
Na koszt ogrzewania elektrycznego składa się zakup urządzeń oraz przygotowanie instalacji oraz ceny prądu. Ważnym aspektem, jak w przypadku każdego ogrzewania, jest też izolacja budynku. Odpowiednia izolacja pozwala zatrzymać ciepło w domu, zwiększając efektywność ogrzewania.
Koszt instalacji to jedna z największych zalet ogrzewania elektrycznego. Najprostsza instalacja to koszt już ok. 3000 zł. Jeśli jednak chcemy stworzyć cały system ogrzewania elektrycznego wyposażony w piec bądź postawić na ogrzewanie podłogowe, to koszty instalacji zaczną się od ok. 7 - 8 tys. zł. Do tego należy doliczyć także wyższe rachunki za prąd. Trzeba też pamiętać, że na miesięczne koszty ogrzewania elektrycznego znacznie wpłyną też stale rosnące ceny prądu. Dlatego, szczególnie w tym wypadku, warto rozważyć także panele fotowoltaiczne, które mogą przynieść spore oszczędności.
Alternatywą może być piec na pellet
Przy dzisiejszych cenach prądu i węgla ogrzewanie pelletem stanowić może atrakcyjną ekonomiczną alternatywę. Jest ono również dobrym rozwiązaniem jeśli weźmiemy pod uwagę zmieniające się z dnia na dzień ceny oleju opałowego i gazu.
Biomasa w postaci pelletu, kawałków drewna, brykietów, czy ziaren zbóż jeszcze jest uważana za ekologiczne źródło energii i na taki kocioł można uzyskać dofinansowanie. Sam piec to koszt około 10 - 12 tys. złotych.
