Jak sadzić czosnek, żeby główki były duże, a plony obfite?
Oprac.: Tomasz Wróblewski
Czosnek to składnik wielu dań z całego świata. Warzywo to bez problemu rośnie w polskich warunkach – zarówno na polach, jak i w przydomowych ogródkach. Jak sadzić czosnek, by główki były duże, a plony obfite? O czym warto pamiętać, planując uprawę tego warzywa?
Spis treści:
Dwie odmiany czosnku - wiosenna i zimowa
Czosnek należy do rodziny roślin amarylkowatych. Wyróżnia się jego dwie podstawowe odmiany – wiosenną i zimową (jarą i ozimą). To teoretycznie ta sama roślina, ale sadzi się ją w zupełnie innych terminach i w odmiennych warunkach.
Czosnek ozimy sadzi się jesienią, a jary – wiosną. Pierwszy wariant zwykle wyrasta zdecydowanie większy. Najczęściej jest to odmiana Harnaś, Orlik lub Mega. Wiosną najczęściej sadzi się czosnek Jankiel i Jarus, które mają naturalnie mniejsze główki.
Kiedy sadzić czosnek?
Optymalny czas na uprawę czosnku zależy od jego odmiany:
- czosnek ozimy – sadzi się go w połowie października, ale niektórzy rolnicy wstrzymują się z tym aż do listopada; wszystko zależy od pogody; warzywo musi bowiem puścić korzenie jeszcze przed pierwszymi mrozami; jednocześnie nie powinny być one za duże, aby nie przemarzły;
- czosnek jary – sadzi się go pod koniec marca lub na początku kwietnia; jeśli jednak ziemia jest ciężka i dopiero została nawieziona obornikiem, trzeba poczekać od tego momentu nawet 2-3 lata; w tym czasie można uprawiać inne warzywa.
Zbiór czosnku ozimego następuje na około 3-4 tygodnie wcześniej niż jarego. Warzywo to jest bowiem odporne na działanie niskich temperatur, dzięki czemu kiełkuje tuż po ustaniu mrozów. Wcześniej rozwija się głęboko w glebie.
Jak sadzić czosnek?
W przypadku czosnku ozimego zalecany jest wybór dużych ząbków. Takie działanie pozwoli na uzyskanie większych plonów. Konieczne jest też właściwe przygotowanie ziemi. Czosnek preferuje podłoża luźne, żyzne i z dużą zawartością próchnicy. Nie bez znaczenia jest również to, jakie warzywo wcześniej rosło na danym stanowisku. Aby uzyskać jak największe plony, warto stosować metodę płodozmianu, czyli sadzić czosnek tam, gdzie wcześniej uprawiano:
Rośliny te potrzebują zupełnie innych składników odżywczych niż czosnek. Niektóre z nich mają też zdolność do użyźniania gleby, dzięki czemu stanowisko staje się atrakcyjniejsze dla warzyw cebulowych sadzonych w kolejnym roku.
Jeśli chodzi o czosnek jary, o podłoże trzeba zadbać zdecydowanie wcześniej. Zaleca się nawożenie pola obornikiem już jesienią. Jeżeli ziemia jest ciężka, trzeba odczekać 2-3 lata przed uprawą czosnku jarego. Sadzenie należy rozpocząć po ustaniu dużych mrozów.
Jak głęboko sadzić czosnek?
Jak sadzić czosnek, by uzyskać duże plony? Konieczne jest zadbanie o właściwe odległości i głębokość, na której umieścisz ząbki. Czosnek sadzi się w rzędach co 20-30 cm, w przekopanej ziemi. Optymalna głębokość w przypadku odmiany ozimej to 5-8 cm, a jarej – 3 cm. Ząbki należy umieszczać szerszą częścią w dół.
O ile niezachowanie odpowiednich odstępów sprawi jedynie, że główki będą mniejsze, to posadzenie ząbków na niewłaściwej głębokości może nieść za sobą znacznie poważniejsze konsekwencje. Czosnek ozimy posadzony za płytko może zmarznąć i nie wykiełkować.
Jak sadzić czosnek, by uzyskać największe możliwe plony?
Warto też wiedzieć, jak sadzić czosnek, aby zmaksymalizować plony i ich jakość. Dobrym pomysłem jest przestrzeganie następujących zasad:
- usuwanie kwiatów – rozwój kwiatostanów zużywa substancje odżywcze, które są niezbędne także dla główek czosnku. Urwanie pędu z kwiatami, gdy ma on kilkanaście centymetrów długości, pozwala na zwiększenie części podziemnej warzywa;
- nawożenie gleby – z użyciem naturalnych metod, takich jak kompost czy obornik;
- przestrzeganie zasady płodozmianu – warto sadzić czosnek w miejscach, w których wcześniej rosły inne, konkretne warzywa. Zapobiega to nadmiernej eksploatacji gleby i wpływa pozytywnie na wielkość plonów;
- odchwaszczanie grządek – w ten sposób można pozbyć się niepożądanych roślin, które zabierają cenne składniki odżywcze;
- niedopuszczanie do przesuszenia gleby – dla czosnku niezwykle istotne jest zachowanie odpowiedniej wilgotności gleby i regularne podlewanie.
Na jakość plonów wpływa też to, czy czosnek został posadzony w odpowiedniej odległości, na konkretnej głębokości i w optymalnym czasie. Pamiętaj jednak, że nawet gdy zadbasz o wszystkie te kwestie, może też okazać się, że warunki klimatyczne w danym roku będą niekorzystne, a plon może różnić się od tego zeszłorocznego.
