Co sadzić jesienią w ogrodzie?
Z odejściem lata zarówno dzika przyroda, jak i ogrodowe roślinny zaczynają z wolna przygotowywać się do zimowego spoczynku. Paradoksalnie dla ogrodnika jest to jednak okres wzmożonej aktywności. Oprócz prac porządkowych warto teraz zająć się reorganizacją i ewentualnym poszerzeniem zagonów. Co sadzić jesienią dla uzyskania najlepszych efektów?
Spis treści:
Dlaczego jesień sprzyja sadzeniu?
Jest wiele gatunków kwiatów, które właśnie w październiku i listopadzie osiągają pełnię rozkwitu. Chryzantemy, astry i wrzosy to jesienna klasyka zdobiąca żywymi kolorami zarówno zagony, jak i opustoszałe po lecie donice. Z nadejściem pierwszych chłodów sklepy oferują szeroki wybór sadzonek i trudno wówczas oprzeć się pokusie, by je kupić.
Ale jesienią sadzi się również rośliny, których urodę będzie można podziwiać dopiero w kolejnym roku. Warunki są bowiem znakomite - gleba jest jeszcze stosunkowo ciepła, a jednocześnie już stale utrzymuje wilgoć. To najlepsza pora na rozwój korzeni, które zaprocentują lepszą kondycją rośliny na wiosnę.
Drzewa i krzewy: co sadzić jesienią?
Do końca września można sadzić w ogrodzie iglaki - zarówno solitery, jak i sadzonki przeznaczone na żywopłot. Potrzebują one więcej czasu, aby rozwinąć korzenie i odpowiednio się zaaklimatyzować. Późniejszy termin niestety stwarza ryzyko przemarznięcia.
Okres od początku października do pierwszych przymrozków doskonale nadaje się natomiast do sadzenia drzew i krzewów owocowych (z wyjątkiem brzoskwini, nektaryn i moreli). Zdążyły już one zrzucić liście i całą energię skupiają teraz na rozwoju systemu korzeniowego. Jesienne sadzenie sprzyja wyższej odporności na suszę, wysokie temperatury oraz choroby w kolejnym sezonie wegetacyjnym.
Podobne reguły dotyczą ozdobnych drzew i krzewów liściastych z odkrytym korzeniem. Jesienią ich wybór jest wyjątkowo szeroki, a ceny są znacznie przystępniejsze niż w przypadku sadzonek w donicach. W październiku w szczególności sadzi się krzewiaste róże, tawuły, derenie i berberysy. Z sadzeniem krzewów zimozielonych takich jak rododendron czy laurowiśnia należy jednak wstrzymać się do wiosny.
Pora na kwiaty cebulkowe
Wykopane w lecie cebulki zdążyły już przyschnąć i właśnie nadchodzi najlepsza pora, aby umieścić je z powrotem w ziemi. Co sadzić jesienią? Ogólna zasada mówi, że kwiaty wiosenne sadzi się przed zimą, zaś letnie dopiero po niej.
Wrzesień to więc idealna pora na sadzenie tulipanów, żonkili, narcyzów i hiacyntów, ale także drobnych przebiśniegów, krokusów, cebulic i szachownic. Późniejszy termin jest akceptowalny, ale stwarza ryzyko, że korzenie nie zdążą rozwinąć się przed nadejściem zimy. W październiku można jednak bez wyrzutów sumienia sadzić pustynniki, czosnki ozdobne czy piwonie.
Do końca września warto też posadzić większość gatunków lilii, z wyjątkiem odmian późnokwitnących, z którymi należy wstrzymać się do wiosny. Z kolei cebulki lilii białej umieszcza się w glebie już w połowie sierpnia.
Które byliny sadzi się na jesień?
Pierwsze miesiące szkoły to sprzyjający czas na podział, przesadzanie i sadzenie bylin, które zwyczajowo kwitną na wiosnę. W tej kategorii znajdują się m.in.: barwinek, bergenia sercolistna, bodziszek, floks, konwalia majowa, kokoryczka, ostróżka ogrodowa, płomyk, pierwiosnek, przetacznik, tawułka oraz żagwin. Pełna lista jest znacznie dłuższa, a dobrą wskazówką, co sadzić jesienią, jest aktualna oferta sklepów ogrodniczych.
Okres od września do listopada to także optymalna pora na sadzenie bylin dwuletnich. W rezultacie będą miały czas właściwie się ukorzenić, co zaprocentuje lepszym wzrostem w kolejnym roku i piękniejszym kwitnieniem za dwa lata. W tej grupie roślin znajdują się takie gatunki jak bratki, malwy, naparstnice czy dzwonki ogrodowe.
Warto pamiętać, że zarówno młode drzewa, krzewy, jak i byliny posadzone jesienią mogą ucierpieć z powodu mrozów, jeśli zima jest surowa i bezśnieżna. Z tego względu dobrą praktyką jest przysypywanie gruntu wokół sadzonek izolującą warstwą ściółki, np. kory lub kompostu.