Orzeł
Czwartek, 18 stycznia 2024 (16:00)
Aktualizacja Wtorek, 23 kwietnia 2024 (11:17)
Orzeł (Aquilae) to ptak drapieżny należący do rodziny jastrzębiowatych. Charakteryzuje się silnym dziobem, dużymi szponami i dobrą zdolnością do polowania. W symbolice często kojarzony jest z siłą, dumą i władzą. To symbol wielu narodów, w tym Polski, Niemiec, Albanii czy Meksyku.
Orzeł - najważniejsze informacje
-
Rodzina:
jastrzębiowate
-
Rząd:
szponiaste
-
Gromada:
ptaki
-
Typ:
strunowce
-
Królestwo:
zwierzęta
Gdzie żyją orły?
Orły to nazwa określająca kilkanaście gatunków ptaków drapieżnych. Występują one w Europie, Azji, północnej Afryce oraz w Ameryce Północnej.
W Polsce orły można spotkać na Mazurach, na wybrzeżu Bałtyku oraz w górach. Zakładają gniazda na półkach skalnych, a na nizinach w koronach drzew.
Czym żywią się orły? To ptaki drapieżne
Orły łączą się w pary na całe życie i rzadko zdarza się, że opuszczają miejsce, w którym się osiedliły. Prowadzą zwykle osiadły tryb życia.
Orły to ptaki drapieżne.
Niektóre z gatunków orłów to również padlinożercy – jednak padlina jest dla nich jedynie pożywieniem „awaryjnym”, gdy nie mogą zdobyć innego pokarmu. Polują na małe ssaki (np. zające, łasice, gryzonie, susły, świstaki, kuny, tchórze, gronostaje), ale zdarza się im także schwytać kota domowego. Żywią się również innymi ptakami – gołębiami, dzikimi kaczkami, krukami i głuszcami – a także gadami i płazami. Bywa, że swoją ofiarę wypatrują z odległości kilku kilometrów, siedząc na półce skalnej.
Orły budują duże gniazda. Samice zwykle tylko raz w roku znoszą jaja. Samce rzadko zajmują się wysiadywaniem. Samica najczęściej znosi dwa jaja, a pisklęta wykluwają się w pewnym odstępie czasu. W większość przypadków przeżywa tylko jeden młody orzeł – ten, który pojawił się na świecie jako pierwszy. Dzieje się tak, gdyż jest on silniejszy od młodszego rodzeństwa, dominuje w gnieździe i przechwytuje pokarm.
Jak wygląda orzeł?
Orły – niezależnie od gatunku – mają masywną sylwetkę. Wyróżniają je:
- długie i szerokie skrzydła;
- pióra ułożone na skrzydłach w taki sposób, że przypominają rozstawione ludzkie palce;
- mocne i umięśnione nogi;
- masywny dziób;
- długie, mocne i ostre pazury;
- wydłużone pióra na zewnętrznej stronie ud i na dole ud (ich charakterystyczny układ przypomina spodnie).
Najdłuższym orłem na świecie jest małpożer (Pithecophaga jefferyi). Jego ciało ma osiąga długość do 112 cm. Natomiast największą rozpiętość skrzydeł ma orzeł australijski (Aquila audax). Wynosi ona aż do 284 cm.
Czy orły są pod ochroną?
Od XVIII do XX wieku orły uważano w Europie za konkurencję dla człowieka w polowaniu na zwierzęta. Tępiono je – truto, zamykano w klatkach i zabijano ich pisklęta. Przyczyniło się to do zmniejszenia populacji tych zwierząt.
Również dzisiaj największym zagrożeniem dla orła jest człowiek i jego działalność. W naturalnym środowisku tych ptaków pojawiły się m.in. linie wysokiego napięcia i turbiny wiatrowe. Ptaki zderzając się z nimi, stają się ofiarami śmiertelnych wypadków. Ciągle zdarzają się także nielegalne polowania na orły. Populacja ptaków zmniejszyła się także ze względu na degradację ich naturalnych siedlisk i terenów ich łowów. Są to także drapieżniki wrażliwe na zanieczyszczenie środowiska.
Szacuje się, że liczebność orłów w Polsce nie przekracza 60 osobników. Żyjący w Polsce orzeł przedni jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. Wokół jego gniazd wyznacza się specjalne strefy ochronne.
Ciekawostki o orłach
- Orły bardzo lubią termity. Zimą aż 20% ich diety mogą stanowić posiłki z owadów!
- Występujący w Polsce bielik wbrew pozorom nie jest orłem.
- Orzeł przedni może latać z prędkością do nawet 160 km/h.
- Wężojad nikobarski to najmniejszy ze wszystkich orłów. Ma 40 cm długości i waży zaledwie ok. 500 g.
- Orzeł może zabić osobnika aż ośmiokrotnie cięższego od siebie.
- W 1932 roku w Norwegii orłowi udało się porwać 3-letnie dziecko. Akcja ratunkowa skończyła się jednak powodzeniem.
- Orzeł to popularny motyw w tekstach kultury. To właśnie ten ptak wyjadał wątrobę Prometeuszowi, a według Apokalipsy św. Jana będzie on też głosicielem końca świata.
Temat Orzeł znajdziesz również w serwisie:
Orzeł - Wiadomości
-
Wiesz, których zwierząt nie spotkamy w Polsce? Sprawdź się w quizie
Niedziela, 7 kwietnia (06:00)Palearktyka wśród zwierząt i holarktyka wśród roślin - to krainy przyrodnicze, w których znajduje się Polska. Czy potraficie rozpoznać te zwierzęta, które w Polsce występują i te, których... -
Czy bielik to orzeł? Profesor Bralczyk: "To była antypolska premedytacja"
Sobota, 9 marca (16:00)Co znajduje się w polskim godle? Orzeł – powie wielu. Nieprawda, bo bielik – dodają ornitologowie, którzy uważają, że bielika nie należy nazywać orłem, bowiem nim nie jest. Sprawa nie... -
Ich ofiarą padło tysiące orłów i bielików. Jest przełom w sprawie
Czwartek, 29 lutego (09:58)Dwóch Amerykanów w ciągu kilku lat zabiło tysiące ptaków drapieżnych - orłów przednich i bielików amerykańskich. Ich pióra sprzedawali na czarnym rynku. Właśnie nastąpił przełom w tej... -
W naszym godle może znajdować się nie drapieżny orzeł, ale padlinożerca
Poniedziałek, 18 grudnia 2023 (11:07)Nie jest do końca jasne, który ptak znajduje się w polskim godle. Powszechnie uważamy, że "biały orzeł", ale - zdaniem ornitologów i heraldyków - to niekoniecznie musi być którykolwiek z... -
Matki gorsze od ciebie. Samice, które nie cackają się ze swoimi młodymi
Poniedziałek, 17 lipca 2023 (09:53)Jeśli masz wyrzuty sumienia, gdy czasem masz gorszy dzień i pozwolisz dziecku cały dzień grać na komputerze i jeść pizzę odgrzaną w mikrofalówce, te zwierzęta sprawią, że poczujesz się... -
Dwa orły przednie wpadły pod samochód w Limanowej. "To szczęście w nieszczęściu"
Środa, 15 marca 2023 (13:30)W Limanowej doszło do niecodziennego wypadku. Dwa orły przednie spadły z nieba tuż pod koła samochodu. Te rzadko spotykane ptaki znalazły się na ulicy prawdopodobnie w wyniku walki, jaką... -
Ponad 260 drzew w Karpatach do wycinki. Mieszkają tam rzadkie orły
Piątek, 6 stycznia 2023 (05:15)Aktywiści z Inicjatywy Dzikie Karpaty alarmują, że Nadleśnictwo Krasiczyn w woj. podkarpackim zamierza wyciąć na swoim terenie aż 262 drzewa o wymiarach pomnikowych, czyli takich, które... -
Czy nasz herbowy ptak łamie konstytucję?
Piątek, 11 listopada 2022 (06:00)Poprawianie przez polski rząd szponów naszego herbowego ptaka na złote, o czym ostatnio głośno, to kosmetyka, bo na wielu reprodukcjach naszego godła owe szpony już takie są. Tak zresztą...
Orzeł - Wideo
-
Bielik to nie orzeł. Ptaki w Polsce mają się coraz lepiej
Piątek, 17 marca 2023 (09:05)Niektórzy uważają, że są pierwowzorem polskiego godła. Jeszcze inni, że powinny być nazywany orłem. My spojrzymy na bielika z innej perspektywy. Te majestatyczne ptaki z każdym rokiem...