Gniewosz plamisty

Aktualizacja

Gniewosz plamisty (Coronella austriaca) to gatunek niejadowitego węża. Jako miejsce do życia wybiera tereny nasłonecznione – trawiaste, kamieniste oraz zarośla. Można go spotkać w niemal całej Europie za wyjątkiem niektórych regionów Anglii i Hiszpanii. Nie występuje na większości terenów Skandynawii i w Irlandii. Gniewosze plamiste żyją też w zachodniej Azji. W Polsce ten gad najliczniej występuje w województwach świętokrzyskim, małopolskim i podkarpackim. Zauważono go także na Pomorzu Zachodnim – w rejonach Szczecina.

Gniewosz plamisty (Coronella austriaca)
Gniewosz plamisty (Coronella austriaca)COLIN VARNDELL/Science Photo Library/East NewsEast News

Gniewosz plamisty - najważniejsze informacje

Gatunek:
gniewosz plamisty
Rodzaj:
coronella
Rodzina:
połozowate
Rząd:
łuskonośne
Gromada:
gady
Typ:
strunowce / kręgowce
Królestwo:
zwierzęta

Gniewosz plamisty. Co to za wąż? 

Gniewosz plamisty dobrze czuje się w wielu środowiskach. Dlatego może żyć na skałach, w martwych drzewach, ale także w pustostanach, na hałdach i w kamieniołomach.

Gniewosz plamisty najczęściej je jaszczurki zwinki i inne drobne gady. Żywi się również płazami, ryjówkami, owadami, pisklętami i skąposzczetami. Zdarza się, że zjada przedstawicieli własnego gatunku. Po upolowaniu ofiary oplata ją, dusi, po czy czym spożywa w całości. 

Węże te zapadają w sen zimowy na przełomie września i października, a budzą się w maju. Kilkanaście dni po przebudzeniu odbywają się ich gody. Osobniki płci męskiej stają się wtedy agresywne i walczą o wybraną partnerkę. Jest to gatunek jajożyworodny, a samica rodzi młode zwykle w sierpniu lub na początku września. Podczas jednego porodu przychodzi na świat od 4 do 19 osobników.

Jak wygląda wąż gniewosz plamisty?

Samica gniewosza plamistego ma długość do 95 cm, a samiec do 75 cm. Ciało osobników męskich jest rdzawobrązowe lub brązowe, natomiast samic gliniastoszare. Gniewosz plamisty ma:

  • małą i spłaszczoną głowę, która jest słabo odgraniczona od reszty ciała i lekko zaokrąglona w przedniej części;
  • nozdrza na środku tarczek nosowych;
  • sześcioboczne, błyszczące łuski grzbietowe, które ściśle przylegają do siebie;
  • ciemne pasy po bokach głowy – ciągną się one od nozdrzy, przez oko do tyłu głowy i bywa, że sięgają aż do tułowia;
  • „rysunek” w kształcie motyla lub litery „X” znajdujący się na głowie;
  • oczy z okrągłymi źrenicami.

Czy gniewosz plamisty jest pod ochroną?

Gniewosz plamisty to jeden z najrzadszych gadów występujących w Polsce. Dlatego węża objęto go ścisłą ochroną. Miejsca jego rozrodu są szczególnie chronione i mają status stref ochrony ostoi. Tym, co najbardziej zagraża populacji gniewoszy plamistych, jest zanik oraz degradacja ich siedlisk – np. przez wypalanie traw. Są one też bezzasadnie zabijane przez ludzi w obawie przed ukąszeniem.

Ciekawostki o gniewoszach plamistych

  • Gniewosze plamiste są przysmakiem tchórzy, gronostajów, lisów, kun i ptaków.
  • W czasie hibernacji ich metabolizm spada tak bardzo, że są w stanie przetrwać bez pożywienia kilka miesięcy.
  • Kopulacja gniewoszy plamistych trwa 45 minut.
  • Zwierzęta te zyskały swoją nazwę w wyniku błędnego przekonania ludzi o ich agresywnym zachowaniu i „gniewnej” naturze.
  • Ciąża gniewosza plamistego trwa od 101 do 105 dni.
  • Gniewosz plamisty może dożyć nawet 18 lat.
  • Przed porodem samice gniewosza plamistego przestają jeść i przez większość czasu przebywają w pobliżu swoich kryjówek.
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas