Ile będzie kosztował system kaucyjny w Polsce? Padła astronomiczna kwota
Oprac.: Jakub Wojajczyk
Wdrożenie systemu kaucyjnego może kosztować w ciągu dekady ponad 37 mld zł - wynika z raportu opublikowanego przez firmę Deloitte. Z kolei wartość kaucji w 10 lat może wynieść dwa razy tyle, czyli aż 74 mld zł. Polska jest gotowa na budowę systemu kaucyjnego - podkreślają autorzy raportu.
Firma doradcza Deloitte zaprezentowała raport dotyczący systemu kaucyjnego w Polsce. Rozwiązanie to wejdzie w życie 1 stycznia 2025 r. i zakłada pobieranie kaucji przy sprzedaży produktów w butelkach plastikowych, puszkach i butelkach szklanych wielokrotnego użytku.
System kaucyjny w Polsce. Ile będzie kosztował?
Jak wyliczają autorzy raportu, co roku do obiegu trafia w Polsce 10,3 mld opakowań jednorazowych, które będą podlegać kaucji. Ok. połowę z tej kategorii stanowią butelki plastikowe (56 proc.) mniej więcej po równo z puszkami metalowymi (ok. 44 proc.).
Uwagę zwracają wyliczenia Deloitte co do kosztów, jakie przyniesie wdrożenie systemu kaucyjnego w Polsce. Te firma wyliczyła na 37 mld zł na przestrzeni lat 2025-2035. To zarówno koszty inwestycyjne, jak i koszty operacyjne.
Koszty inwestycyjne szacowane są przez nas w realnym scenariuszu, gdzie stopniowo dołączają producenci do systemów kaucyjnych (ponosząc koszty - red.) na ponad 14 mld zł w perspektywie 10-letniej przy zmiennej wartości pieniądza.
Koszty operacyjne (23 mld zł) to m.in. serwisowanie urządzeń, zatrudnianie ludzi, opłaty logistyczne i inne działania, które mają usprawnić obsługę przez konsumenta punktu zbiórki.
Ustawa wprowadzająca system kaucyjny przewiduje, że sklepy o powierzchni do 200 m kw. mają tylko pobierać kaucję. Sklepy o powierzchni powyżej 200 m kw. oprócz pobierania kaucji będą przyjmować zwroty i zbierać puste opakowania. Za niewypełnienie obowiązków ustawa przewiduje do 1 mln zł kary.
Duże koszty, ale aż 74 mld zł z kaucji za opakowania
Mimo wysokich kosztów, które oszacowano w raporcie, uwagę zwraca potencjalna wartość kaucji obliczona przez autorów opracowania. Ta jest dwukrotnie wyższa niż koszty systemu. "Szacujemy, że w przeciągu tych dziesięciu lat wartość kaucji odebranej to będzie ok. 74 mld zł, zakładając, że wysokość kaucji się nie zmieni" - zaznaczył Jacek Pietrzyk, współautor raportu.
Obecnie nad wdrożeniem systemu kaucyjnego pracuje 9 operatorów, w tym 4 uzyskało już pozwolenia.
Obowiązujące przepisy przewidują wdrożenie kaucji za opakowania na napoje jednorazowego użytku (tworzywa sztuczne i puszki) w wysokości 0,5 zł/szt. oraz 1 zł za opakowanie szklane wielokrotnego użytku.
W publikacji oceniono, że w pierwszym roku funkcjonowania systemu kaucyjnego może zostać nim objęta zaledwie połowa butelek PET i puszek metalowych wprowadzanych do obiegu.
Autorzy projektu podkreślili, że Polska jest gotowa na budowę systemu kaucyjnego w tym sensie, że punkty odbioru będą spełniać wymagania ustawowe. Jednak "z dnia na dzień do końca roku nie przystosujemy co najmniej 20 tys. punktów do tego, żeby działały w pełnej wydajności" - poinformował Jacek Pietrzyk z Deloitte.
