Szerszeń azjatycki
Szerszeń azjatycki (Vespa mandarinia), znany również jako szerszeń olbrzymi, jest jednym z największych przedstawicieli rodziny osowatych. Jego obecność w ekosystemach Azji Wschodniej odgrywa kluczową rolę w równowadze przyrodniczej. W ostatnich latach rosnąca ekspansja geograficzna tego gatunku, szczególnie jego pojawienie się w nowych regionach świata, stała się przedmiotem intensywnych badań i dyskusji na temat wpływu szerszenia azjatyckiego na lokalne ekosystemy.
Szerszeń azjatycki - najważniejsze informacje
Skąd pochodzi szerszeń azjatycki i czy jest w Polsce?
Pierwotnie środowiskiem naturalnym szerszeni azjatyckich były ciepłe strefy klimatyczne – Azja Południowa i Południowo-Wschodnia. Owady te zasiedlały tereny Chin, Japonii i Indii. W XXI wieku zaczęła się ich ekspansja w głąb kontynentu. Dziś nierzadko spotyka się je w Mongolii i w Rosji.
Kolonie szerszenia azjatyckiego obserwuje się w coraz większej liczbie państw europejskich.
Owad ten zadomowił się już we Francji, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Portugalii, Włoszech, Belgii, Niemczech i Holandii. Zasięg jego występowania zwiększa się o około 100 km rocznie. Nie zaobserwowano go w Polsce.
Czy szerszeń azjatycki jest groźny?
Podstawą diety szerszeni azjatyckich są cukry. Zjadają one zgniłe owoce, nektar czy soki z drzew. Żywią się również innymi owadami i pszczołami. Przeżuwają je na pastę i karmią nią larwy.
Rozmnażają się bardzo szybko. Na wiosnę szerszenie te budują gniazdo o średnicy do 1 m, a następnie zapłodniona królowa składa jedno jajo w każdej jego komórce. Larwy dojrzewają w ciągu zaledwie 14 dni. Pod koniec lata kolonia liczy 700 owadów, z których większość to robotnice. Samce giną szybko po kryciu. Natomiast samice i królowa wymierają dopiero jesienią, pozostawiając po sobie młode, zapłodnione matki. Pozwala to kolonii przetrwać zimę.
Szerszenie azjatyckie wspólnie opiekują się larwami i razem budują gniazda. Pustoszą też ule, a za pomocą silnych żuchwaczek zabijają pszczoły.
Bywa, że gryzą ludzi. Dla zdrowych osób ugryzienie tego owada nie jest groźne. Natomiast w przypadku alergików może ono prowadzić do wstrząsu anafilaktycznego i śmierci.
Jak wygląda szerszeń azjatycki?
Szerszenie azjatyckie to duże owady. Robotnice mają 2 cm, trutnie prawie 2,5 cm, a królowe aż do 4,5 cm długości. Ich tułów jest koloru czarnego i pokrywają go pomarańczowe paski. Pierwszy z nich jest jednak zwykle żółty. Taką samą barwę mają końcówki ich odnóży, dlatego owad ten nazywany jest też niekiedy szerszeniem żółtonogim.
Szerszenie azjatyckie wyróżnia:
- ciało pokryte włoskami;
- duże skrzydła o rozpiętości do nawet 7 cm;
- żółto-pomarańczowa głowa, która jest duża w stosunku do reszty ciała;
- żuwaczki, które są wyposażone w wyrostek przeznaczony do kopania w ziemi;
- duże oczy zbudowane z omatidiów, czyli małych pojedynczych oczek.
Szerszeń azjatycki zabija pszczoły
- W Japonii od ugryzienia szerszenia azjatyckiego ginie każdego roku nawet 400 osób. Większość z nich to alergicy uczuleni na jad tego owada.
- Uważa się, że szerszenie azjatyckie są nosicielami pasożytów przyczyniających się do śmierci pszczół.
- Szerszenie z jednej kolonii mogą zabić do 20 tys. pszczół rocznie.
- Owady te zakładają gniazda w koronach drzew, ale coraz częściej zaczynają osiedlać się w budynkach. Budują swoje lokum zwykle pod dachem lub stropem.
- Szerszeń europejski (Vespa carbo) jest tylko niewiele mniejszy od szerszenia azjatyckiego, dlatego łatwo pomylić te dwa owady.
- Szerszenie azjatyckie są zagrożeniem dla europejskich ekosystemów. Zabijają pszczoły, które są potrzebne do zapylania roślin i które stanowią pokarm dla niektórych gatunków ptaków.
