Bliskie spotkanie z niedźwiedziem. Ucieczka to nie jest dobry pomysł
Niedźwiedzie żyją w polskich górach i nie możemy wykluczyć, że czasem się na nie natkniemy. Raczej nie będą nas atakowały, bo te zwierzęta w spotkaniach z człowiekiem preferują bardziej unik niż konfrontację. Jednak jeśli je zaskoczymy, trudno powiedzieć, jak się zachowają. Co zrobić, gdy na szlaku spotkamy niedźwiedzia i jak się zachować w razie ewentualnego ataku? Wyjaśniamy.
Choć niedźwiedzi w Polsce jest około 110, możemy się na nie natknąć, zwłaszcza w Bieszczadach. Co wtedy robić? Przede wszystkim nie panikować. Statystycznie jest większe prawdopodobieństwo, że trafi w nas piorun, niż że zaatakuje nas niedźwiedź.
Nie znaczy to jednak, że możemy te zwierzęta lekceważyć. Niebezpieczne dla człowieka mogą być niedźwiedzice z młodymi lub osobniki, które poczuły się przez nas zagrożone. Jest kilka zasad dotyczących tego, jak się zachować w spotkaniu z niedźwiedziem.
Unikaj spotkań z niedźwiedziem
W lesie sprawdzi się powiedzenie "lepiej zapobiegać niż leczyć rany po niedźwiedziu". Wybierając się na szlak, warto przestrzegać kilku zasad, które spowodują, że spotkanie z niedźwiedziem stanie się mniej prawdopodobne. Oto jak się przed nim zabezpieczyć:
- na szlak wybieraj się większą grupą. Przechodząc koło miejsc, które mogą być potencjalną kryjówką niedźwiedzia (np. młodnik leśny, gęste zarośla), starajcie się zakomunikować waszą obecność, np. głośno rozmawiając;
- nasłuchuj leśnych odgłosów. Gdy usłyszysz pomrukiwanie niedźwiedzia, wycofaj się z miejsca pobytu zwierzęcia. Wędrówki ze słuchawkami na uszach to nie jest dobry pomysł;
- unikaj miejsc atrakcyjnych dla niedźwiedzi - leśnych młodników, gęstych zarośli, potoków, okolic, gdzie rosną owoce lub leży padlina, którą żywią się zwierzęta;
- zrezygnuj z nocnych wycieczek. Wtedy niedźwiedzie są bardziej aktywne;
- sprawdzaj podłoże pod kątem niedźwiedzich tropów - jeśli widzisz, że są świeże, wycofaj się;
- nie schodź z wyznaczonych szlaków.
Niedźwiedzie raczej unikają wyznaczonych dla ludzi szlaków, jeśli już się na nich pojawiają, to nocą. Wyjątkiem są maj i czerwiec, kiedy te zwierzęta mają okresy godowe i wędrują w poszukiwaniu partnera.
Jak się zachować, gdy spotkasz niedźwiedzia na swojej drodze?
Mimo że widok niedźwiedzia na szlaku może być przerażający, w spotkaniu z nim lepiej zachować spokój. Wszelkie krzyki czy piski zwierzę może zinterpretować jako agresję.
Natomiast jeśli zaczniesz uciekać, zwierzę, kierując się instynktem, zacznie cię gonić. Niedźwiedzie też nie są zachwycone spotkaniem z człowiekiem i najchętniej by się wycofały z takiej sytuacji - trzeba po prostu dać im taką możliwość. Jeśli natkniesz się na misia na szlaku, staraj się przestrzegać tych zasad:
- nie zbliżaj się do zwierzęcia, w żadnym wypadku nie próbuj go dotykać czy robić mu zdjęć;
- mów spokojnie, niskim głosem i powoli się wycofuj;
- wejdź na wzniesienie lub kamień, podnieś ręce, by niedźwiedź myślał, że jesteś wyższy. Jeśli jesteście w grupie - zbliżcie się do siebie nawzajem;
- nigdy nie uciekaj, niedźwiedź potraktuje cię jak zwierzynę łowną i zacznie cię gonić;
- nie próbuj się ratować ucieczką na drzewo, niedźwiedzie też potrafią się wspinać;
- staraj się zostawić niedźwiedziowi drogę ucieczki;
- nie stawaj nigdy między niedźwiedzicą a jej młodymi, może stać się wtedy agresywna.
Przy takim zachowaniu jest niemal pewne, że niedźwiedź spokojnie odejdzie w swoją stronę. Wtedy lepiej odczekaj, aż odpowiednio się oddali lub zrezygnuj z dalszej wędrówki.
Co robić, gdy niedźwiedź zaatakuje?
Niedźwiedź atakuje tylko wtedy, kiedy go zaskoczymy podczas żerowania czy odpoczynku. Jeśli damy mu szansę, żeby nas usłyszał lub wywęszył, spokojnie się oddali. Nie jesteśmy dla niego smacznym kąskiem, więc sam z siebie nie będzie polował na człowieka. Jeśli jednak dojdzie do tego, że przestraszony niedźwiedź rusza w naszą stronę, lepiej zachować się w następujący sposób:
- zachować spokój, niedźwiedzie często mistyfikują atak, ruszają na ofiarę, a potem się wycofują;
- nie patrz zwierzęciu w oczy, zinterpretuje to jako agresję;
- połóż powoli przed sobą jakiś przedmiot, ale nie ściągaj plecaka. W razie ataku niedźwiedzia ochroni twoje plecy;
- udawaj martwego: połóż się na brzuchu, rozszerz nogi, spleć ręce za głową - ochronisz głowę i kark, niedźwiedzie często atakują twarz lub narządy wewnętrzne;
- staraj się leżeć nieruchomo i nie prowokować zwierzęcia żadnymi ruchami. Jest duże prawdopodobieństwo, że potrąca cię tylko i odejdzie;
- jeśli niedźwiedź nie zaniecha ataków ciągu dwóch minut, zacznij stanowczo z nim walczyć, starając się uderzać go w nos czymkolwiek, co masz pod ręką (kamień, kij, chlebak), użyj sprayu lub gazu pieprzowego, krzycz - daj zwierzęciu do zrozumienia, że łatwo się nie poddasz.
Będąc na szlaku, staraj się nie zostawiać po sobie resztek jedzenia, nawet w koszach na śmieci. Niedźwiedzie nauczą się żerować w miejscach, którymi chodzą ludzie i będą częściej tam zaglądać w poszukiwaniu jedzenia.
Partnerem merytorycznym akcji "Nie jestem twoim misiem" jest WWF Polska.
Czytaj też:
