Złożona mowa szympansów. Co ją łączy z ewolucją naszego języka?

Szympansy łączą pojedyncze zawołania, tworząc złożone sekwencje wokalne. Uporządkowany "śpiew" naszych bliskich krewniaków może pomóc zrozumieć to, jak człowiek nauczył się mówić.

Naukowcy z Lipska i Lyonu zarejestrowali tysiące odgłosów wydawanych przez członków trzech grup dzikich szympansów w Parku Narodowym Taï
Naukowcy z Lipska i Lyonu zarejestrowali tysiące odgłosów wydawanych przez członków trzech grup dzikich szympansów w Parku Narodowym TaïUnsplash
partner merytoryczny
banner programu czyste powietrze
Naukowcy z Lipska i Lyonu zarejestrowali tysiące odgłosów wydawanych przez członków trzech grup dzikich szympansów w Parku Narodowym Taï
Naukowcy z Lipska i Lyonu zarejestrowali tysiące odgłosów wydawanych przez członków trzech grup dzikich szympansów w Parku Narodowym TaïUnsplash

Ludzie są jedynym gatunkiem na ziemi, który posługuje się skomplikowanym językiem. Robimy to, łącząc dźwięki w słowa, a słowa w złożone według gramatycznych reguł zdania. Nie mamy nadal nadal pewności, skąd wzięła się ta niezwykła zdolność.

Śpiew szympansów. To język naszych praprzodków

W celu odtworzenia ewolucyjnych początków ludzkiego języka badacze często stosują podejście porównawcze - porównują zawołania innych zwierząt, w szczególności naczelnych, z głosem ludzi. W przeciwieństwie do homo sapiens inne naczelne często używają pojedynczych zawołań i rzadko łączą je ze sobą, tworząc długie sekwencje.

W związku z tym komunikacja głosowa u naczelnych wydaje się znacznie mniej skomplikowana. Jednak złożoność ludzkiego języka nie wynika z liczby dźwięków, których używamy, bo w większości języków liczba wykorzystywanych w mowie dźwięków nie przekracza 50. Ważny jest sposób, w jaki łączymy dźwięki w ustrukturyzowany sposób, aby tworzyć słowa i zdania wyrażające nieskończoną liczbę znaczeń.

Co mówią szympansy?

Inne naczelne wykorzystują do komunikacji do 38 różnych zawołań, ale rzadko łączą je ze sobą. Jednak do tej pory nie zostały one szczegółowo przeanalizowane, a co za tym idzie możemy mieć niepełny obraz struktury i różnorodności sekwencji głosowych wytwarzanych przez naszych krewnych.

Naukowcy z Lipska i Lyonu chcieli zgłębić ten temat i zarejestrowali tysiące odgłosów wydawanych przez członków trzech grup dzikich szympansów w Parku Narodowym Taï na Wybrzeżu Kości Słoniowej. Zidentyfikowali 12 różnych typów zawołań i ocenili, w jaki sposób szympansy łączą je, tworząc sekwencje wokalne.

"Obserwacja zwierząt w ich naturalnym środowisku społecznym i ekologicznym ujawnia złożoność sposobów, w jakie się komunikują", mówi autor badania, Cédric Girard-Buttoz. "Składnia jest znakiem rozpoznawczym ludzkiego języka i aby wyjaśnić pochodzenie tej ludzkiej zdolności, kluczowe jest zrozumienie struktury wokalizacji naczelnych innych niż człowiek", dodaje współautor Emiliano Zaccarella.

Szympansy mają złożony język. Komunikują się za pomocą łączenia różnych dźwięków
Szympansy mają złożony język. Komunikują się za pomocą łączenia różnych dźwiękówEric BaccegaEast News

Ewolucja języka ludzi

Szympansy komunikują się ze sobą za pomocą setek różnych sekwencji, łącząc do dziesięciu typów zawołań w dłuższe “zdania". Ponadto naukowcy twierdzą, że połączenia konkretnych zawołań powtarzają się w sposób przewidywalny w określonych miejscach sekwencji. Co sugeruje, że budową śpiewu szympansów zarządza rodzaj składni.

"System komunikacji głosowej u szympansów jest znacznie bardziej złożony i ustrukturyzowany niż wcześniej sądzono", mówi badaczka Tatiana Bortolato. "Badając bogatą złożoność sekwencji wokalnych dzikich szympansów, chcemy zdobyć wgląd w to, skąd sami pochodzimy i jak ewoluował nasz unikalny język" mówi współautorka Catherine Crockford.

Młodzi uczą się o wilkach. Muszą nadrobić lata wypełnione stereotypamiPolsat News
INTERIA.PL
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd na stronie?
Dołącz do nas