Będą miliardy na magazyny energii i ciepła. Kto może dostać pieniądze?

Magazyny energii to urządzenia służące do przechowywania nadwyżek energii elektrycznej, na przykład z instalacji fotowoltaicznych. Pozwalają one na wykorzystanie zgromadzonego prądu w momencie, gdy produkcja z OZE jest niższa od zapotrzebowania, na przykład w nocy lub podczas pochmurnych dni.

Typowy magazyn energii składa się z modułów baterii litowo-jonowych oraz systemu zarządzania, który monitoruje i optymalizuje proces ładowania i rozładowania. Urządzenia te są kompaktowe (ok. 100-130 cm wysokości, 50-80 cm szerokości i 20-40 cm głębokości) i mogą być instalowane nawet w niewielkich pomieszczeniach, co czyni je dostępnymi dla większości gospodarstw domowych. Dodatkowo, magazyny energii mogą pełnić funkcję zasilania awaryjnego w przypadku przerw w dostawie prądu.

Magazyny ciepła służą do gromadzenia energii termicznej, co jest szczególnie przydatne w systemach ogrzewania budynków i podgrzewania wody użytkowej. Działają one na zasadzie akumulacji ciepła w materiałach o wysokiej pojemności cieplnej, takich jak woda, parafina czy materiały zmiennofazowe. Wyglądem i rozmiarami przypominają standardowy bojler.

Zgromadzone ciepło może być wykorzystywane w dowolnym momencie, co zwiększa efektywność energetyczną i pozwala na lepsze zarządzanie zużyciem energii. Niektóre magazyny ciepła mogą współpracować z kolektorami słonecznymi i elektrycznymi systemami ogrzewania domu, co dodatkowo podnosi ich efektywność.

Choć magazyny energii elektrycznej i ciepła pełnią podobną funkcję gromadzenia energii, są to odrębne urządzenia wykorzystywane do innych celów. Mogą jednak być zintegrowane w ramach inteligentnego systemu zarządzania energią w domu (smart home), co pozwala na optymalne wykorzystanie zarówno energii elektrycznej, jak i cieplnej.

Takie rozwiązania przyczyniają się do zwiększenia niezależności energetycznej gospodarstwa domowego i obniżenia kosztów eksploatacji. W praktyce oznacza to mniejsze rachunki za prąd i ogrzewanie oraz bardziej ekologiczne wykorzystanie dostępnych zasobów.

Przeczytaj też: Węgla w tym roku znów nie ubędzie. Zapotrzebowanie na prąd wystrzeliło

Koszt magazynu energii elektrycznej zależy od wielu czynników, takich jak pojemność, technologia baterii, marka czy dodatkowe funkcje, np. możliwość pracy w trybie off-grid. Średnia cena dla gospodarstwa domowego waha się od 15 000 do 40 000 złotych. Urządzenia o większej pojemności i dłuższej żywotności baterii są zazwyczaj droższe, ale oferują lepszą wydajność i dłuższy czas eksploatacji.

Inwestycja w magazyn energii jest szczególnie opłacalna dla osób posiadających instalacje fotowoltaiczne o mocy powyżej 5 kW, gdzie nadwyżki produkcji są znaczne i mogą być efektywnie wykorzystane do zasilania domu w godzinach wieczornych.

Magazyny ciepła są zazwyczaj tańsze i prostsze w budowie. Ich ceny zaczynają się od około 3 000 złotych za podstawowe bufory ciepła o niewielkiej pojemności, a mogą sięgać 15 000 złotych za zaawansowane systemy z materiałami zmiennofazowymi lub dużą pojemnością.

Wybór odpowiedniego magazynu ciepła zależy od indywidualnych potrzeb, rodzaju systemu grzewczego oraz dostępnej przestrzeni na instalację. Dla osób korzystających z pomp ciepła zalecane są magazyny o większej pojemności, co pozwala na stabilniejszą pracę systemu i lepsze wykorzystanie taryf energetycznych.

Przy wyborze magazynu energii lub ciepła do domu warto zwrócić uwagę na kompatybilność z istniejącymi systemami, certyfikaty jakości oraz warunki gwarancji. Konsultacja z doświadczonym monterem energetycznym może pomóc w doborze optymalnego rozwiązania, które zapewni największe korzyści ekonomiczne i ekologiczne. Warto również rozważyć możliwość skalowania systemu w przyszłości, aby w razie potrzeby móc zwiększyć jego pojemność bez konieczności wymiany całego urządzenia.

Przeczytaj też: Niemiecki prąd idzie po rekord. Już ponad 60 proc. pochodzi z OZE

Od stycznia 2024 roku można ubiegać się o dofinansowanie na zakup magazynów energii i ciepła w ramach programu "Mój Prąd 6.0". Wnioski należy składać do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, korzystając z dedykowanego formularza online. Program ten ma na celu wsparcie właścicieli nieruchomości inwestujących w odnawialne źródła energii oraz systemy magazynowania. Program dofinansowań na magazyny energii i ciepła jest powszechny, co oznacza, że nie występują tu żadne kryteria dochodowe ani ograniczenia związane z poziomem zarobków.

Uprawnieni do otrzymania wsparcia są właściciele domów jednorodzinnych oraz wspólnoty mieszkaniowe. Kwota dofinansowania może wynieść nawet do 50% kosztów kwalifikowanych, ale nie więcej niż 15 000 złotych dla magazynów energii i 5 000 złotych dla magazynów ciepła. Rząd planuje przeznaczyć na ten cel łącznie 2 miliardy złotych, co ma znacząco przyczynić się do zwiększenia efektywności energetycznej kraju.

Aby skorzystać z dofinansowania, konieczne jest przedstawienie odpowiedniej dokumentacji, w tym potwierdzenia zakupu i instalacji urządzenia oraz dowodu posiadania instalacji odnawialnych źródeł energii. Warto złożyć wniosek jak najszybciej, gdyż poprzednie edycje program „Mój Prąd” cieszyły się ogromnym zainteresowaniem i kończyły się z uwagi na wyczerpanie puli dostępnych środków.