Będą miliardy na magazyny energii i ciepła. Kto może dostać pieniądze?
Rząd planuje przeznaczyć miliardy złotych na rozwój magazynów energii i ciepła w Polsce. Inicjatywa ta ma na celu wsparcie zarówno gospodarstw domowych, jak i przedsiębiorstw w efektywnym zarządzaniu energią. Wyjaśniamy, jak działają te magazyny, ile kosztują i jak można uzyskać dofinansowanie na ich zakup.
Spis treści:
Jak działa magazyn energii i ciepła?
Magazyny energii to urządzenia służące do przechowywania nadwyżek energii elektrycznej, na przykład z instalacji fotowoltaicznych. Pozwalają one na wykorzystanie zgromadzonego prądu w momencie, gdy produkcja z OZE jest niższa od zapotrzebowania, na przykład w nocy lub podczas pochmurnych dni.
Typowy magazyn energii składa się z modułów baterii litowo-jonowych oraz systemu zarządzania, który monitoruje i optymalizuje proces ładowania i rozładowania. Urządzenia te są kompaktowe (ok. 100-130 cm wysokości, 50-80 cm szerokości i 20-40 cm głębokości) i mogą być instalowane nawet w niewielkich pomieszczeniach, co czyni je dostępnymi dla większości gospodarstw domowych. Dodatkowo, magazyny energii mogą pełnić funkcję zasilania awaryjnego w przypadku przerw w dostawie prądu.
Magazyny ciepła służą do gromadzenia energii termicznej, co jest szczególnie przydatne w systemach ogrzewania budynków i podgrzewania wody użytkowej. Działają one na zasadzie akumulacji ciepła w materiałach o wysokiej pojemności cieplnej, takich jak woda, parafina czy materiały zmiennofazowe. Wyglądem i rozmiarami przypominają standardowy bojler.
Zgromadzone ciepło może być wykorzystywane w dowolnym momencie, co zwiększa efektywność energetyczną i pozwala na lepsze zarządzanie zużyciem energii. Niektóre magazyny ciepła mogą współpracować z kolektorami słonecznymi i elektrycznymi systemami ogrzewania domu, co dodatkowo podnosi ich efektywność.
Choć magazyny energii elektrycznej i ciepła pełnią podobną funkcję gromadzenia energii, są to odrębne urządzenia wykorzystywane do innych celów. Mogą jednak być zintegrowane w ramach inteligentnego systemu zarządzania energią w domu (smart home), co pozwala na optymalne wykorzystanie zarówno energii elektrycznej, jak i cieplnej.
Takie rozwiązania przyczyniają się do zwiększenia niezależności energetycznej gospodarstwa domowego i obniżenia kosztów eksploatacji. W praktyce oznacza to mniejsze rachunki za prąd i ogrzewanie oraz bardziej ekologiczne wykorzystanie dostępnych zasobów.
Ile kosztuje magazyn energii? Jaki model wybrać do domu?
Koszt magazynu energii elektrycznej zależy od wielu czynników, takich jak pojemność, technologia baterii, marka czy dodatkowe funkcje, np. możliwość pracy w trybie off-grid. Średnia cena dla gospodarstwa domowego waha się od 15 000 do 40 000 złotych. Urządzenia o większej pojemności i dłuższej żywotności baterii są zazwyczaj droższe, ale oferują lepszą wydajność i dłuższy czas eksploatacji.
Inwestycja w magazyn energii jest szczególnie opłacalna dla osób posiadających instalacje fotowoltaiczne o mocy powyżej 5 kW, gdzie nadwyżki produkcji są znaczne i mogą być efektywnie wykorzystane do zasilania domu w godzinach wieczornych.
Magazyny ciepła są zazwyczaj tańsze i prostsze w budowie. Ich ceny zaczynają się od około 3 000 złotych za podstawowe bufory ciepła o niewielkiej pojemności, a mogą sięgać 15 000 złotych za zaawansowane systemy z materiałami zmiennofazowymi lub dużą pojemnością.
Wybór odpowiedniego magazynu ciepła zależy od indywidualnych potrzeb, rodzaju systemu grzewczego oraz dostępnej przestrzeni na instalację. Dla osób korzystających z pomp ciepła zalecane są magazyny o większej pojemności, co pozwala na stabilniejszą pracę systemu i lepsze wykorzystanie taryf energetycznych.
Przy wyborze magazynu energii lub ciepła do domu warto zwrócić uwagę na kompatybilność z istniejącymi systemami, certyfikaty jakości oraz warunki gwarancji. Konsultacja z doświadczonym monterem energetycznym może pomóc w doborze optymalnego rozwiązania, które zapewni największe korzyści ekonomiczne i ekologiczne. Warto również rozważyć możliwość skalowania systemu w przyszłości, aby w razie potrzeby móc zwiększyć jego pojemność bez konieczności wymiany całego urządzenia.
Jak otrzymać dofinansowanie na zakup magazynu energii lub ciepła?
Od stycznia 2024 roku można ubiegać się o dofinansowanie na zakup magazynów energii i ciepła w ramach programu "Mój Prąd 6.0". Wnioski należy składać do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, korzystając z dedykowanego formularza online. Program ten ma na celu wsparcie właścicieli nieruchomości inwestujących w odnawialne źródła energii oraz systemy magazynowania. Program dofinansowań na magazyny energii i ciepła jest powszechny, co oznacza, że nie występują tu żadne kryteria dochodowe ani ograniczenia związane z poziomem zarobków.
Uprawnieni do otrzymania wsparcia są właściciele domów jednorodzinnych oraz wspólnoty mieszkaniowe. Kwota dofinansowania może wynieść nawet do 50% kosztów kwalifikowanych, ale nie więcej niż 15 000 złotych dla magazynów energii i 5 000 złotych dla magazynów ciepła. Rząd planuje przeznaczyć na ten cel łącznie 2 miliardy złotych, co ma znacząco przyczynić się do zwiększenia efektywności energetycznej kraju.
Aby skorzystać z dofinansowania, konieczne jest przedstawienie odpowiedniej dokumentacji, w tym potwierdzenia zakupu i instalacji urządzenia oraz dowodu posiadania instalacji odnawialnych źródeł energii. Warto złożyć wniosek jak najszybciej, gdyż poprzednie edycje program „Mój Prąd” cieszyły się ogromnym zainteresowaniem i kończyły się z uwagi na wyczerpanie puli dostępnych środków.
