Tego o wężach nie wiedzieliśmy. W jaskini odkryli coś zaskakującego
Kto jak kto, ale węże nie kojarzą się raczej z troskliwym rodzicielstwem. Mało kto widzi w nich dobre matki czy ojców. Tymczasem odkrycie z jaskini w północnym Kolorado w Stanach Zjednoczonych wskazuje na to, że grzechotniki bardzo starannie opiekują się swoimi młodymi.
W skrócie
- Grzechotniki preriowe wykazują niespodziewane zachowania rodzicielskie, pozostając blisko młodych i chroniąc je po wykluciu.
- Badania w jaskini w północnym Kolorado dowiodły, że samice strzegą swoich młodych przez wiele dni, zaprzeczając stereotypowi o braku opieki u węży.
- Obserwacje przy użyciu kamer ujawniły, że legowiska grzechotników służą również jako zimowe schronienie i miejsce rozrodu dla wielu samic.
- Więcej podobnych informacji znajdziesz na stronie głównej serwisu
Grzechotniki należą do węży jajożyworodnych, tzn. że jaja rozwijają się w ciele samicy i wydaje ona na świat młode wtedy, gdy następuje wyklucie. Może to sprawiać wrażenie, jakby rodziła młode węże, ale tak nie jest. Grzechotniki pozostają zwierzętami lęgnącymi się jaj.
Nie muszą jednak troszczyć się o zapewnienie jajom odpowiedniej temperatury wylęgu, tak jak ptaki wysiadujące jaja czy żółwie albo krokodyle budujące kopce. Niektóre węże jak dusiciele albo kobry potrafią w pewnym sensie wysiadywać jaja - otaczają je splotami ciała i dostarczają temperatury skurczami mięśni.
W ten sposób wąż jest w stanie podnieść temperaturę w gnieździe o kilkanaście stopni wyżej niż temperatura otoczenia. Naukowcy określają to jako termogenezę drżeniową. Praca mechaniczna zamieniana jest w jej trakcie w ciepło, ze względu na równoczesne działanie mięśni antagonistycznych.
Wysiadywanie to jedno, ale gdy wylęgną się już młode węże, najczęściej muszą sobie radzić same. Zakładamy, że gady te nie są zdolne do opieki rodzicielskiej nad potomstwem jak ssaki czy ptaki. Okazuje się, że nic bardziej mylnego i dowiodła tego kamera umieszczona w północnym Kolorado w Stanach Zjednoczonych.
Grzechotniki starannie opiekują się swoimi młodymi
To miejsce, w którym obserwuje się grzechotniki preriowe - gatunek występujący we wnętrzu Ameryki Północnej, od południowej Kanady po północny Meksyk. Grzechotnik ten jest jednym z symboli Ameryki i Dzikiego Zachodu.
Zarazem na terenie USA zajmuje drugie miejsce wśród jadowitych węży pod względem liczby ukąszeń, po grzechotniku teksaskim. Kamery umieszczone na zboczach wzgórz w Kolorado pozwalają obserwować gady bez ryzykowania spotkania z nimi i bez zakłócania ich spokoju,. To pozwala zaobserwować zachowania, jakich wcześniej nie widzieliśmy. Są to także zachowania rodzicielskie grzechotników.
Legowisko i hibernakulum dla węży
O sprawie donosi "Frontiers in Amphibian and Reptile Science" na bazie badań nad tymi wężami i danych gromadzonych latem tego roku. Okazuje się, że samice grzechotników preriowych nie porzucają swoich dzieci po wydaniu ich na świat. Przez wiele dni przebywają w ich pobliżu. Strzegą ich, chronią przed zagrożeniem jak przystało na opiekuńczych rodziców.
Kamery wskazały na to, że samice grzechotników wygrzewały się przy wejściach do jaskini i szczelin skalnych, w których przebywały młode. Zarazem pilnowały one wejścia do kryjówki. Są one zarazem hibernakulum węży, tzn. miejscem, gdzie te przebywają także w okresie zimowym, aby przetrwać najchłodniejszą porę roku. Miejsce to jest także kolonią rozrodczą, gdyż zapis wideo wskazuje na to, że wiele samic korzysta z tych kryjówek, by tu wydać na świat młode. To przeczy założeniom, że grzechotniki to samotne zwierzęta.
Nagranie z tej kryjówki było transmitowane na kanale youtube i transmisja cieszyła się sporym zainteresowaniem ludzi. Kolejna planowana jest w sezonie 2026 z Pensylwanii, gdzie znajduje się podobne legowisko, ale pokrewnych grzechotników pospolitych. Będzie okazja przekonać się, czy i one przejawiają podobne zachowania rodzicielskie jak krewniacy.
Węże, dlaczego to muszą być akurat węże?! - mawiał Indiana Jones. Znasz polskie węże?
