Polska ochroni swoje stare lasy. Lasy Państwowe i resort klimatu obiecują

Starolasy to wyjątkowe drzewostany, które rozwinęły się w wyniku naturalnych procesów. Co najważniejsze, charakteryzują się znikomą ingerencją człowieka. Aby uznać drzewostan muszą zostać spełnione pewne kryteria. W ciągu roku w Polsce (na obszarach zarządzanych przez Lasy Państwowe) zostaną wyznaczone obszary starolasów - mają obejmować co najmniej 1 proc. powierzchni lasów w Polsce. Od stycznia 2027 r. udział ten wzrośnie do co najmniej 2 proc. - informuje resort środowiska.

- Ochrona najcenniejszych lasów, starodrzewi, które są w mniejszym stopniu przekształcone, bo w przeszłości było tam mniej wycinek powinna być priorytetem - tłumaczył w rozmowie z Przemysławem Białkowskim Augustyn Mikos z Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot. Objęcie starolasów skuteczną ochroną np. w postaci parku narodowego, czy rezerwatu, jest też działaniem, które zbliży Polskę do wywiązania się z założeń europejskiego prawa odbudowy przyrody.

Poza tym celem unijnej Strategii na rzecz Różnorodności Biologicznej do 2030 jest objęcie wszystkich starolasów i lasów pierwotnych ochroną ścisłą.

Założenia przyjęte w procesie identyfikacji starolasów zostały wypracowane podczas Ogólnopolskiej Narady o Lasach i zostały zatwierdzone przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Wyznaczanie starolasów odbywać się będzie w sposób zrównoważony i transparentny - zaznacza resort klimatu, który obiecał w ub.r., że wzmocni ochronę 20 proc. najcenniejszych obszarów leśnych w Polsce.

W związku z tym Lasy Państwowe planują ograniczyć lub całkowicie wyeliminować pozyskiwanie drewna na 17 proc. zarządzanej przez siebie powierzchni leśnej. "Szczególną uwagę poświęcamy właśnie dziś starolasom, które wymagają dodatkowej ochrony, aby zachować ich unikalny charakter i kluczową rolę w ekosystemie" - tłumaczą leśnicy.

"Jesteśmy świadomi potrzeby wyznaczenia starolasów, braliśmy udział w tworzeniu europejskich wytycznych definiujących starolasy i lasy pierwotne. W tej chwili takie lasy są identyfikowane w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Ta forma będzie funkcjonowała w Europie na równi z rezerwatami przyrody" - komentują Lasy Państwowe, które wytypują starolasy.

Swoich obaw w związku z nową formą ochrony przyrody nie kryją działacze społeczni - ostrzegają, że aż 2,3 mln starolasów jest zagrożonych wycinką w 2025 r. Aktywiści chcą, żeby resort klimatu zainteresował się sprawą. "Oczekujemy wprowadzenia moratorium 2:0 inaczej lasy zostaną wycięte, zanim zdążą je ochronić" - mówi Sylwia Szczutkowska z Pracowni na Rzecz wszystkich Istot.

Od zeszłego roku powstają mapy lasów społecznych zlokalizowanych wokół największych miast i aglomeracji Polski. Proces ich wyznaczania, jak pisaliśmy na łamach Zielonej Interii, przebiegał zdaniem strony społecznej, nietransparentnie i chaotycznie.

Za starolas uznajemy las, który składa się z rodzimych gatunków drzew, drzew starych i dużych, taki las ma wysokie zasoby i zróżnicowanie martwego drewna, pochodzi, najlepiej z naturalnego odnowienia i jest zróżnicowany strukturalnie. Pod uwagę w wyznaczaniu starolasów bierze się też kwestie siedliskowe, dotyczące zwłaszcza gatunków z czerwonych list, czyli zagrożonych i chronionych.

Oprócz pojęcia starolasy, funkcjonuje również określenie lasy pierwotne, odnoszące się do naturalnie odnowionych lasów rodzimych gatunków drzew, bez przejawów aktywności człowieka. Takie lasy nie wykazują znaczącego zakłócenia naturalnych procesów ekologicznych, ale do ich grupy zaliczyć można obszary, które w przeszłości były poddane gospodarce, ale mimo ludzkich interwencji w takich lasach odtworzyły się naturalna struktura i procesy.