Łosoś
Łosoś (Salmo salar) to duża ryba anadromiczna z rodziny łososiowatych, znana z tego, że dorosłe osobniki żyją w morzach, ale rozmnażają się w wodach słodkich. Łososie są cenione zarówno przez wędkarzy, jak i konsumentów ze względu na swoje smaczne, różowe mięso bogate w białko i kwasy tłuszczowe omega-3. Łososie odbywają długie wędrówki z mórz do rzek, aby złożyć ikrę, po czym część populacji wraca do morza, a niektóre osobniki giną po tarle.
Łosoś - najważniejsze informacje
Łosoś szlachetny jest nazywany także atlantyckim, pospolitym oraz europejskim. Żyje w północnej części Oceanu Atlantyckiego, a także w rzekach Ameryki Północnej. W Europie występuje od Portugalii do Morza Białego, Północnego oraz Bałtyckiego. W jeziorze Onega oraz Ładoga występuje odmiana słodkowodna.
Łososie to ryby, które hoduje się w marach, czyli klatkach umieszczonych w zbiornikach wodnych zlokalizowanych w zatokach lub fiordach.
Najwięcej z nich znajduje się w Norwegii, Szkocji, Kanadzie. Ryby tam są hodowane przez okres 12-18 miesięcy, a następnie są przeznaczone na ubój.
Jest to gatunek anadromiczny wędrujący z mórz do rzek, aby się w nich rozmnożyć. Odbywa się to najczęściej jesienią. Jest to spektakularne widowisko, gdyż łososie płyną wtedy pod prąd. W ciągu doby mogą one pokonać nawet 70 km. Podczas wędrówki nie przyjmują pokarmów. W momencie przekraczania granicy między wodami słonymi i słodkimi w organizmie łososi dochodzi do wielu zmian fizjologicznych oraz biochemicznych. Podczas tarła samice przybierają kolor czerwony.
Tarło odbywa się w okresie od października do grudnia w temperaturze 5-6°C. Samice budują gniazda żwirowe, w których składają od 5 000 do 20 000 jaj. Młode osobniki pozostają w rzekach przez okres od 1 roku do 3 lat. Następnie rozpoczynają wędrówkę w stronę morza. Początkowo żywią się planktonem, a następnie do ich diety włączane są owady, małe bezkręgowce oraz niewielkie ryby.
Łosoś jest drapieżnikiem. Odżywia się przede wszystkim innymi rybami, podwodnymi mięczakami, skorupiakami, a nawet ptakami. Ulubionym pożywieniem jest gromadnik, który nazywany jest również kapelanem. Jest to ryba o niewielkich rozmiarach, która ma około 20 cm długości.
Charakterystyczny kształt żuchwy pozwala łososiom lepiej przytrzymywać złapaną ofiarę oraz zmniejsza ryzyko, że uda się jej wydostać.
Jak wygląda łosoś?
Łosoś może mieć do 10 cm długości oraz ważyć 24 kg. Łuski pokrywające ciało są drobne i mocno osadzone. Mają one srebrzysty kolor, dzięki czemu ryby te mienią się wystawione na promienie słoneczne.
Charakteryzują się dobrze widoczną linią boczną. Na grzbiecie znajduje się mała płetwa tłuszczowa w kolorze czerwono-szarym. Paszcza łososia jest wielka oraz dobrze uzębiona. W trakcie tarła samice zmieniają swoje ubarwienie na czerwonawe, a ich żuchwa przybiera wtedy kształt haka.
U młodych łososi obserwuje się ciemne oraz czerwone plamki, które umieszczone są na bokach ciała. Z kolei dorosłe osobniki mają czarne elementy znajdujące się na górnej połowie grzbietu.
Czy łososie są pod ochroną?
Wymiary ochronne łososia to minimum 35 cm. Okres, w którym obowiązuje zakaz połowu tej ryby, zależy od konkretnego miejsca jej występowania. W Wiśle oraz jej dopływach powyżej zapory we Włocławku obowiązuje od 1 października do 31 grudnia. Na odcinku tej rzeki od wspomnianej zapory do jej ujścia nie wolno poławiać łososi od 1 grudnia do końca lutego. Na pozostałych wodach zakaz obowiązuje od 1 października do 31 grudnia.
Ciekawostki o łososiu
- Dzięki zmysłowi węchu, prądom oceanicznym oraz księżycowi dorosłe łososie są w stanie znaleźć rzeki, w których przyszły na świat. Udają się w ich górę w celu odbycia tarła. Po nim większość łososi, głównie samców, ginie.
- Główne przyczyny śmierci tych ryb po tarle to przede wszystkim ogromne wyczerpanie, utrata odporności oraz zakażenia, a także zmiany hormonalne.
- W trakcie tarła zachowanie łososi znacząco się zmienia. Stają się agresywne oraz terytorialne. Samce nie zdobywają pokarmu, a skupiają się wyłącznie na rozrodzie. Bardzo często między osobnikami dochodzi do walk o partnerki.
- Dieta dziko żyjących łososi jest bogata w karotenoidy odpowiadające za różowo-pomarańczowe zabarwienie ich mięsa. W przypadku ryb hodowanych niezbędne jest dodawanie specjalnych barwników od pożywienia.
- Średnia długość życia łososia w naturalnym środowisku to 4-5 lat, ale niekiedy dożywają one nawet 7 lat.
- Najstarsza skamielina należąca do łososia liczy ponad 50 000 000 lat.
- Wzory plamek na powłokach skrzelowych są na tyle unikalne, że dzięki nim możliwe jest rozróżnienie poszczególnych osobników.
- Mięso łososia jest delikatne oraz bogate w cenne składniki odżywcze. Zawiera białko, witaminy oraz cenne kwasy tłuszczowe omega-3.