Jakie ptaki odlatują na zimę, a które przylatują i zimują w Polsce?
Oprac.: Anna Jabłońska-Adamska
W tym roku bociany wyjątkowo wcześnie przyleciały do Polski i szybciej niż zwykle postanowiły opuścić nasz kraj. Już na początku sierpnia rozpoczęły swoją coroczną wyprawę do ciepłych krajów. Choć to najlepiej znane ptaki wędrowne, podobną podróż odbywa też wiele innych gatunków. Jakie ptaki odlatują na zimę, a które spędzają ją w Polsce?
Gdy dzień powoli ulega skróceniu i zbliża się zima — z ujemnymi temperaturami, zimnym wiatrem i śniegiem — wiele gatunków ptaków postanawia poszukać dla siebie bardziej sprzyjających warunków do życia. W trakcie zimowych miesięcy trudniej jest zdobyć pożywienie. Ptaki więc przenoszą się w miejsca, w których zimy nie ma lub gdzie jest bardzo łagodna. Niektóre gatunki odlatują z Polski na zimę, a inne przeciwnie — przylatują do nas specjalnie na zimowe miesiące. Jakie ptaki żegnają się z naszym krajem późnym latem i jesienią, a jakie zimują w Polsce?
Spis treści:
Dlaczego ptaki odlatują na zimę? Terminy odlotu
Widok ptaków odlatujących na zimę do ciepłych krajów jest czymś normalnym. Niektóre gatunki co roku udają się w taką podróż — pozostają jedynie te, które są chore, kalekie lub osłabione.
Warto wiedzieć, że nie w każdym roku termin odlotu jest taki sam — wpływa na niego bowiem wiele czynników, w tym między innymi obniżenie temperatury czy warunki atmosferyczne. Ptaki wybierają taki moment, by wyruszyć w podróż w możliwie najbardziej sprzyjających warunkach pogodowych, dbając o swoje bezpieczeństwo.
Warto wiedzieć, że coraz więcej ptaków decyduje się pozostać w naszym kraju również na zimę — z uwagi na fakt, że są one coraz łagodniejsze. Niektóre gatunki z kolei wciąż opuszczają nasz kraj, jednak zmieniły cel podróży — nie jest już nim Afryka, lecz zachodnia lub południowa część Europy. Zima jest tam dosyć łagodna, a przy tym lot jest znacznie krótszy, a więc i znacznie bezpieczniejszy niż podróż na inny kontynent.
Jakie ptaki odlatują na zimę? To nie tylko bociany
Wśród gatunków ptaków odlatujących na zimę najlepiej znane są bociany białe (Ciconia Ciconia). Wyróżnia je długi, czerwony dziób i czerwone nogi. Rozpiętość ich skrzydeł dochodzi do 220 cm. Bociany są dobrze zaznajomione z ludźmi i łatwo rozpoznawalne. Swoje gniazda budują w pobliżu ludzkich siedzib — na przykład na kominach czy słupach elektrycznych. Bociany na zimę lecą przeważnie do Afryki, jednak okres lęgowy spędzają w Europie, w tym również w Polsce.
Inne ptaki odlatujące na zimę to:
- Kukułka zwyczajna (Cuculus canorus) - to ptaki znane nie tylko z wydawania charakterystycznych odgłosów, ale i z podrzucania swoich jaj innym. Zimę spędzają w Afryce Subsaharyjskiej i w Azji. Do Polski zaś pierwsze kukułki wracają już na przełomie kwietnia i maja.
- Żuraw zwyczajny (Grus grus) - to jedne z największych ptaków w Polsce, wydające charakterystyczny, przypominający trąbienie odgłos, zwany klangorem. Żurawie zimują zwykle w Hiszpanii czy Portugalii, choć zdarza im się zawędrować również do Afryki Północnej. Do Polski pierwsze żurawie wracają zaś często już w połowie lutego.
- Czajka zwyczajna (Vanellus vanellus) - to czarno-białe ptaki z charakterystycznym czubem na głowie. Zimę spędzają w Afryce Północnej, w krajach położonych nad Morzem Śródziemnym lub na Bliskim Wschodzie. Do Polski wracają zaś często już na przełomie lutego i marca.
- Słowik szary (Luscinia luscinia) - ten mały ptak wyróżnia się charakterystycznym śpiewem. Do Afryki słowiki odlatują już w sierpniu lub we wrześniu, a do Polski powracają w kwietniu lub w maju.
To oczywiście nie wszystkie ptaki, które opuszczają nasz kraj. Część (jak dziwonia, muchołówka mała czy pliszka cytrynowa) udaje się do Azji, a część (jak jerzyk, kraska, bocian czarny czy przepiórka) odbywa podróż do Afryki. Niektóre gatunki ptaków wybierają z kolei zachodnią i południową część Europy jako miejsce do przezimowania. To na przykład szpak, zięba, szczygieł czy skowronek.
Jakie ptaki przylatują i zimują w Polsce?
Wiele osób doskonale kojarzy ptaki, które opuszczają nasz kraj przed zimą. Jest jednak wiele gatunków, które przylatują do Polski specjalnie na ten okres. Dla nich polska zima jest łagodna, a nasz kraj to idealne miejsce do spędzenia zimowych miesięcy. Te, które przybywają z północnego wschodu, wybierają północną część Polski.
Jakie ptaki przylatują na zimę do Polski?
- Jemiołuszka zwyczajna (Bombycilla garrulus),
- Nur czarnoszyi (Gavia arctica),
- Poświerka zwyczajna (Calcarius lapponicus),
- Czeczotka zwyczajna (Acanthis flammea),
- Bielaczek (Mergellus albellus).
Są i takie ptaki, które nigdzie się nie udają i zostają w Polsce na zimę. To na przykład samce sikorek, które w większości pozostają w naszym kraju, podczas gdy samice zwykle opuszczają nasz kraj we wrześniu lub październiku. Inne ptaki, które zostają na zimę w Polsce to między innymi:
- Dzięcioł duży (Dendrocopos major),
- Wróbel zwyczajny (Passer domesticus),
- Gołąb skalny (Columba livia).
W Polsce zostaje też część zimorodków, które w większości odlatują na zimę na południe Europy. Te, które zostają, mogą przypłacić swoją decyzję życiem, jeśli zima będzie sroga.
Czytaj też:
Zobacz też:
