Tajemnicza sosna w polskich lasach. Jej kora wprawia w osłupienie

- Choć wygląda na obcy gatunek drzewa, to w rzeczywistości nic bardziej mylnego - mówi w programie "Czysta Polska" Róża Brytan z Nadleśnictwa Celestynów, gdzie można m.in. podziwiać niesamowitą formę sosny zwyczajnej. - Sosna jest na pewno wyjątkową ozdobą naszego lasu - dodaje. Obecnie takie okazy można spotkać też m.in. w Puszczy Pilickiej lub w Rezerwacie Przyrody "Brzozowy grąd".

Wygięta kora sprawia, że sosna kołnierzykowata staje się w miejscu występowania lokalną sensacją. Takie okazy zdarzają się rzadko, być może w skali jednej na tysiące sosen. 

Sosny krezowe, kołnierzykowe, daszkowe, bo tak też nazywa się te drzewa, są ekotypem sosny zwyczajnej, czyli formą występującą w obrębie gatunku roślin lub zwierząt.

Na miejscu istniejących wcześniej okółków, czyli tam, gdzie rosły pędy, liście, lub kwiaty odrasta kora. To właśnie ona powoduje efekt "kołnierza" wystającego z pnia drzewa.

Sosna kołnierzykowata występuje w wielu miejscach w Polsce, ale każdorazowo jest okazem rzadkim. Poszczególne drzewa różnią się od siebie liczbą tzw. kołnierzyków, najrzadsze są jednak te, które mają powyżej 20 pierścieni. Najczęściej spotyka się okazy z 3-5 pierścieniami. Ponadto kryza na pniu jest widoczna dopiero wtedy, gdy drzewo osiąga dojrzały wiek - zauważają dendrolodzy. 

- To jest raczej coś, co się pojawia w pewnym wieku, po jakimś czasie i proces w młodym wieku może być niezauważony. On istnieje, ale nie jest tak wyrazisty - zauważa dendrolog dr Paweł Kojs.

Przyczyną tworzenia się charakterystycznej kory mogą być konkretne rodzaje patogenów, ale obecność kołnierzyków na sośnie jest wciąż owiana tajemnicą.