Gatunki roślin wymierają. Zjawisko postępuje wraz z degradacją środowiska
Oprac.: Katarzyna Nowak
Według ocen Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) w ciągu stu lat wyginie około 180 gatunków roślin. Uważa się jednak, że liczba ta nie odzwierciedla skali problemu, jakim jest bezpowrotne niszczenie świata roślin i zwierząt.
Jeśli spojrzymy tylko na ostatnie 100 lat, wygląda na to, że w ciągu nich lat straciliśmy 390 gatunków. W każdym kraju i na osobnym obszarze sytuacja może być inna. Uznanie danego gatunku za wymarły wymaga wielu lat obserwacji i mozolnej pracy.
Rośliny wymierają, a my wciąż mało wiemy
Ogrody Botaniczne w Kew w Wielkiej Brytanii (Kew Gardens) co roku sporządzają raport o stanie roślin i grzybów na świecie. Ostatni raport był druzgocący. Okazało się, że istnieje bezpośredni związek pomiędzy rokiem opisania danej rośliny a jej poziomem zagrożenia na liście IUCN. Im później odkryta roślina, tym większe jest ryzyko jej wyginięcia w przyszłości.
Na przykład 77 proc. gatunków opisanych w 2020 r. jest obecnie zagrożonych - i to w wysokim stopniu. Ponadto szacuje się, że znaczny odsetek gatunków roślin zachowanych np. w zielnikach lub dotąd nieopisanych już wymarł.
Całkowita liczba opisanych gatunków stanowi nieco ponad 10 proc. całkowitej liczby gatunków, które istnieją. Znamy 1,9 mln gatunków, a szacuje się, że faktycznie istnieje ich około 8,7 mln. Według badań ok. 77 proc. nieodkrytych gatunków jest już zagrożone.
Umierają rośliny i ekosystemy
Tempo wymierania roślin jest zbyt szybkie - alarmują przyrodnicy. Rośliny są elementami budulcowymi wszystkich ekosystemów i znajdują się na szczycie piramidy troficznej ekosystemu.
Zobacz również:
W ekosystemach, w których dominują poszczególne gatunki roślin (np. palmy w lasach tropikalnych lub trawy na łąkach), ich zniknięcie doprowadziłoby do upadku ekosystemów, które tworzą. Na przykład w Afryce wylesianie i zmiany klimatyczne doprowadzą do 2085 r. do wyginięcia 45 proc. gatunków występujących na kontynencie. 97 proc. gatunków znacznie zmniejszy swój zasięg.
Głównym powodem wymierania poszczególnych gatunków roślin jest niszczenie i przekształcanie środowiska. Wiele endemicznych gatunków roślin może wymrzeć z powodu wyrębu lasów i zarastania polan.
Zobacz też: Gatunki, które wmarły w 2023 roku
