Niesamowite, co wyrzuca Bałtyk. Drogocenna żywica sprzed 40 mln lat
Tylko w Zielonej Interii. Człowiek z bursztynu - Tomasz Ołdziejewski opowiada o ciekawej historii żywicy drzew iglastych. Gdzie jest najwięcej bursztynów na świecie, jakie ceny osiągają na rynku i czy łatwo odnaleźć je nad Bałtykiem? O tym w najnowszym odcinku podcastu Zielonej Interii.
Stworzył wykrywacz do bursztynów i na tej żywicy zna się jak mało kto. Człowiek z bursztynu - Tomasz Ołdziejewski w rozmowie z Przemysławem Białkowskim opowiada o fascynującym świecie morskich znalezisk. - Przełomem w moim życiu było to, jak ojciec zmienił pracę, czasami mnie zabierał do pracy i szliśmy często plażą. Znajdywałem bursztyny, czasem kawałek, czasem pół kilograma - mówi ekspert.
Czy bursztyn można podrobić?
Bursztyn to kopalna żywica drzew iglastych, w rzadszych przypadkach liściastych. Znanych jest około 60 odmian. Surowce zbierane są od tysięcy lat, głównie używany w jubilerstwie do produkcji biżuterii i kosmetyce.
Największe znane złoża bursztynów, szacowane na 90 proc. całych zasobów światowych, zlokalizowane są w obwodzie królewieckim w Rosji, ale wiele znalezisk pochodzi i z Polski. Tu można zbierać je praktycznie bez ograniczeń. Za niewielki okaz o wadze kilku gramów można dostać nawet ok. tysiąca złotych.
- Niekonieczna jest karta bursztyniarza (red. a kiedyś taka rzeczywiście istniała). To, co na plaży, można wziąć. Figle może nam za to spłatać wiatr zachodni, wtedy bursztyn jest pchany w stronę granicy. Jeśli wiatr jest wschodni, to mamy szansę znaleźć bursztyn na przekopie (red. Mierzeja Wiślana) - mówi Ołdziejewski.
Polska nazwa bursztyn pochodzi od niemieckiego "Bernstein" ("kamień, który się pali"). Grecy nazywali ten kamień elektron, co oznacza świecący i błyszczący; od nazwy tej pochodzi określenie elektryczności. Arabowie z kolei mówili o nim "anbar", ponieważ zapach pocieranego bursztynu kojarzył się z zapachem ambry; od tej nazwy pochodzi ang. określenie "amber".
Bursztyn jest mieszaniną kilkudziesięciu różnych związków - węgla, siarki, resztę stanowią tlen i wodór. Jednym ze składników jest ponadto kwas bursztynowy. Barwy bursztynów są rozmaite: jasnożółta do brunatnej, mlecznobiała, niebieska, czerwona i czarna.
Największa znaleziona bryła bursztynu bałtyckiego waży 9,75 kg. Najczęściej spotykany jest u nas w kraju bursztyn żółty, rzadsze są odmiany bezbarwne, czerwone, zielonkawe, a ich przejrzystość zależy od zawartości drobnych pęcherzyków powietrza. Bryłki bursztynu zawierają niekiedy pochodzące z okresu kredy i kenozoiku szczątki zwierząt lub roślin, tzw. inkluzje.
W 2024 roku znaleziono bursztyn na Antarktydzie w warstwie lignitu sprzed około 90 mln lat.
